Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1791

Byzonderheden, betreffende eenen aanhang, Seeks geheeten, te Patna, en het houden hunner vergaderinge.

(Ontleend uit de Asiatic Researches.)

De Heer charles wilkins ontdekte te Patna een Godsdienstigen Aanhang, die zich onderscheidde van de Muselmannen en de Dienaars van Brachma. Hem bekroop de begeerte om denzelven van naderby te leeren kennen, en verzogt, in hunne Godsdienst-vergaderplaats toegelaaten te mogen worden. Zy betuigden, dat dezelve voor allen openstondt; doch dat hy de Schoenen moest uittrekken. Hy schikte zich naar deeze gewoonte, en werd, met veel beleefdheids, in de Zaal, ter Vergadring geschikt, ingeleid. Deeze was in het midden van een vierkant Gebouw, van vier andere Vertrekken afgescheiden door houten Boogen, rustende op houten Pylaaren. Aan de Wanden, boven de Boogen, hingen Europische Spiegels met vergulde lysten, als mede Schilderyen. Aan de slinkerhand, by het intreeden, is eene afgezonderde plaats, waar een Altaar staat met een goud Laken bedekt, een weinig boven den grond verheeven, eenigzins in een hellenden stand. Rondsom het Altaar stonden verscheide Potten met Bloemen, en Vlessen met Roozenwater, ook drie Vaazen om de Aalmoessen der Liefdaadigen te ontvangen. Op een laag Pultrum, naast het Altaar, lag een groot Boek, van gedaante als onze gewoone Folianten.

Naa dat hy een lang gesprek gehouden hadt met twee Seeks, die nevens hem op 't Carpet nedergezeten waren, en toonden kundige lieden te zyn, kwam 'er eene kennis-

[p. 80]

geeving, dat het middag, en het uur der Godsdienstoefening daar was. De Vergadering vlyde zich neder op het Carpet, ter wederzyde van de Vergaderplaats, eene ruimte laatende van het Altaar tot het andere einde. Het groote Boek met het Pultrum werd, met eenige plegtigheid, van het Altaar, na het andere einde der Vergaderplaatze gebragt. Een Oud Man, met een zilver gryzen Baard, knielde 'er voor neder, met het Aangezigt na het Altaar gekeerd; aan zyne eene zyde zat een Man met een kleinen Trommel, en twee of drie met Cymbaalen. - Het Boek werd geopend, en de Oude Man begon, op den maatslag van den Trommel, te zingen; by het einde van elk Vers, hieven de meesten der Vergadering een Choorzang aan, by wyze van antwoord; op aller gelaad was vergenoegen en vrolykheid te leezen. De Zangtoonen waren verre van onaangenaam, de maat was kort. Hy verstondt, dat de stoffe des Gezangs bestondt uit een Lofzang, ter eere van gods Eenheid, Alömtegenwoordigheid en Almagt. Hy schiep een byzonder genoegen in de gebaaren van den Grysaard, en zag nimmer een gelaad, 't welk zo sterk inwendig genoegen uitdrukte; terwyl hy zich omkeerde, en van den een tot den ander wendde, als 't ware, om hunne toestemming te verwerven, van die waarheden, met welke zyne Ziel, onder het Zingen, doordrongen scheen. - De Lofzang, uit omtrent twintig Verzen bestaande, geëindigd zynde, rees de geheele Vergadering op, met het Aangezigt na het Altaar gekeerd, in een biddende gestalte, met gevouwen handen. Toen stondt een Jong Man overeinde, en sprak met eene sterke zeer onderscheide stemme, en diepen ernst, een lang Gebed uit; by zekere uitdrukkingen, hief de Vergadering gezamenlyk de stem op, by wyze van antwoord, zeggende: Wa Gooroo! Zy smeekten om kragt, tot het bieden van wederstand aan de Verzoekingen, om Genade, die hun in staat mogt stellen om goed te doen; om het Heil des Menschdoms in 't algemeen, en Zegen voor de Seeks in 't byzonder; en om de behoudenis van allen, die zich ten dien tyde op reis bevonden. - Op dit Gebed volgde een korte Zegenwensch van den Eerwaardigen Grysaard, en de uitnoodiging, dat de Vergadering deel wilden neemen aan een vriendlyk Feest.

Hierop werd het Boek geslooten, en weder by 't Altaar gebragt. Toen het Volk, als in den beginne, nedergezeten was, traden twee Mannen binnen, draagende een

[p. 81]

grooten yzeren ketel, dien zy Curray noemden, even van het vuur genomen, en plaatsten denzelven, in 't midden der Vergaderinge, op een laag voetstuk. Zy werden gevolgd van anderen, die vyf of zes schotels droegen, waarop koekjes gestapeld lagen. Een van deeze koekjes werd gegeeven aan elk der nedergezetenen, zonder onderscheid; en de schotels, uit den ketel gevuld zynde, werd dit uitgedeeld tot elk zyn aandeel hadt. De Heer wilkins werd niet vergeeten, en beslooten hebbende geen aanstoot te geeven, at hy zyn aandeel op. 't Was een soort van zuikergebak, bestaande uit meel en zuiker, gemengd met gesmolten boter, Ghee geheeten. Was de Ghee niet rans geweest, het onthaal zou hem beter gesmaakt hebben. Voorts boodt men allen vergaderden gezuikerde Pruimen aan; en hiermede eindigde de Feestlyke plechtigheid van dien dag. Het godsdienstig gedeelte, werd my berigt, herhaalden zy vysmaalen op elken dag.

In eenige gesprekken werd de Heer wilkins gewaar, dat de Grondlegger van den Aanhang der Seeks, zekere naneek saii was, die, omtrent vierhonderd jaaren geleeden, bloeide. Hy liet een Boek naa, door hem in verzen geschreeven, 't welk de Leerstellingen bevatte door hem gepredikt; deeze kwamen hier op neder; dat 'er maar één God is, die alle ruimte vervult, en alle stoffe doordringt; dat 'er een Dag van vergelding weezen zal, op welken de Deugd beloond, de Ondeugd gestraft zal worden. (De Heer wilkins hadt vergeeten te vraagen op welk eene wyze). In 't zelve wordt Moord, Dievery, en alle andere bedryven, door de algemeene stem des menschdoms voor misdaaden gehouden, verboden, en maant het, daarentegen, de betragting van alle Deugden ten sterksten aan; doch, bovenal, algemeene Menschliefde en Gastvryheid omtrent Vreemdelingen en Reizigers. De Leer des Seeks beveelt niet alleen eene algemeene verdraagzaamheid; maar verbiedt het twistredenen met lieden van andere Godsdienstige begrippen.

Indien iemand eene zuivere genegenheid laat blyken, om in hunne Godsdienstgemeenschap toegelaaten te worden, geschiedt zulks gereedlyk. Als 'er vyf of meer Seeks op eene plaats byeen zyn, schoon onder den weg, zenden zy na de digtstbygelegene Banketwinkel, en koopen een kleinen voorraad van een byzondere soort, Bātasā geheeten; dit Zuikergebak, in zuiver water ontbonden zynde, sprengen zy iets van 't zelve op 't lyf en de oogen van den Aankomeling; terwyl de meest kundige de voornaamste stukken der

[p. 82]

Geloofsbelydenisse opzegt, en van den Aankomeling afvordert eene allerplegtigste belofte, dat hy zyn leeven lang zich vast zal houden aan de afgelegde belydenis. Zy booden den Heer wilkins de intrede in hunne Godsdienstige Maatschappye aan; doch hy bedankte voor die eere, zich vergenoegende met hun Alphabet, 't geen zy hem verzogten te bewaaren als zyn oogappel, dewyl het heilige Letters waren. De Heer wilkins ontdekte dat het weinig verschilde van de Dewangari. De Taal zelve is een mengzel van Persisch, Arabisch en de Sancritsche Taal, met een tongval van Punjah, 't welk eene soort van Hindomee is, of Moors, gelyk wy dezelve doorgaans noemen.