Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1791

[p. 46]

By het eindigende jaap. 1790.

(Fragment.)

- - Dus weder een Jaar geëindigd: - een Jaar tot ons leven toegevoegd: - een schakel aan onze levensketen gehecht: - een schrede nader aan ons graf gevorderd: - en - zoo rollen de Jaren van ons leven, het eene na het andere, als ongemerkt, voort: - Aanbiddenswaardig is de goedheid van Hem, die ons, tot nu toe, in zyne Gunste spaarde, - door wien wy, tot heden, leven, ons beweegen, en zyn.

Was het de wyze schikking van den Schepper der Natuur, om ons op dit Waereld-rond, elk in eenen byzonderen kring, te plaatzen? Hy was het ook, die, door zyne waakzame goedheid, ons - door zoo veele verwisselende Toneelen van dit leven geholpen heeft. - Elk onzer, in byzondere omstandigheden geplaatst, - ondervond ook hier in, - elk op eene byzondere wyze, de alles bestierende Hand van Hem, buiten wiens oneindige kennis niets geschied.

Hoe veelen bnzer Landgenooten zagen het verloopen Jaar in gezondheid, - met vreugde en genoegen, eenen aanvang nemen, die nu reeds, in de groeve der vergetelheid - begraven liggen; en, - wie weet, welke plannen zy ontworpen - welke beschikkingen zy gemaakt hadden, - om ten eenigen tyd uit te voeren, - dan - zy zyn niet meer - en de rol hunnes levens is afgeloopen. - Gy, daarentegen, die nog leeft, - die weder een ander Jaar hebt zien verschynen, - dankt Hem, die u, tot op dit uur en oogenblik, beeft doen staande blyven, op de hobbelige baan van dit leven. - Ja - gy die het afgeloopen Jaar, voor u een Jaar van Zegen, hebt mogen noemen, die Welvaard hebt gezien in uwe Huizen, die uwe Winkels den eenen Voorraad na den anderen hebt zien uitleveren. Gylieden, inzonderheid, hebt dubbele reden van dankbaarbeid, jegens den Algoeden Verzorger, en Vader, van ons Menschen. - Dan, was het verloopen Jaar, voor anderen, een Jaar van onspoed, heeft iemand uwer uit den bittren Ramp-kelk moeten drinken, - de tegenbeden van dit leven moeten smaken: - denkt altoos, de Heer Regeert; en - alle Zyne daden zyn enkel Wysheid! Wie weet - of niet soms uit de voorvallen, die gylieden, als zoo veele rampen hebt beschouwd, heilzame gevolgen, in den volgenden tyd uwes levens, geboren zullen worden. - Edoch, - zoo niet, onderwerpt u aan Zyne onnagaanbare schikkingen. - Wie is 'er onder de Stervelingen, die de Hand des Wyzen Bestierders kan afslaan? of tot Hem zeggen kan, wat doet gy? - En waarlyk, beschouwen wy alle de verschillende, - de onderscheidene lotgevallen

[p. 47]

van dit leven, hoe allerbyzonderst is dan ieders lot en deel op deeze Wereld, van zyn Wieg tot - aan zyn Graf: en - hoe zien wy onze dagen, als eene voorbygaande schaduw heenen vliegen! Zelfs van zulken onzer Nabestaanden - Vrienden en Bekenden, die wy, - kortziende Schepzelen, begrepen, hier op deeze Aarde van zeer groot nut te zyn.

Met welk eene warme Aandoening wenschte de brave Man, - de naarstige verzorger van het Huisgezin, zyne lieve Ega des Heeren Zegen toe, by de intrede, in het afgeloopen Jaar! - onbewust, - dat hy het einde niet aanschouwen zoude, - dat hy nu reeds, in den duistren Grafkelder, zoude nederliggen, ten prooi der Wormen.

Hoe zucht nog het Ouderlooze Kroost, by het herdenken aan, - voor hun, zoo zwaar verlies! - Hoe verheugden zy zig, by den aanvang van het verloopen Jaar, in den bloei en de welvaart hunner lieve Ouders! - Maar nu, by het einde van het zelve, hooren wy hun zeggen - zy zyn niet meer. Wy zyn beroofd - verstooken - van hunne tedere zorgen - lieve omhelzingen - wyze raadgeevingen!

Dan, waarde Landgenooten, - hebt gy in vroeger dagen, in het verdweenen Jaar, - gevoeld - en - de slaande - en - de Zegenende Hand van den wyzen Bestierder aller ondermaansche zaken, eerbiedigt zyne handelingen: - maar, vraagt dan ook aan u zelven, of gy, als Christenen - als Burgers - wel beantwoord hebt, aan uwe verplichtingen? - Kunt gylieden, op het einde van 't Jaar, zeggen, - Godsdienstig ten aanzien van uwen God geleefd te hebben? - Met uwen Naasten gehandeld te hebben, gelyk gy altoos wenschte van hun gehandeld te worden? - Heeft eene allezins strikte Regtvaardigheid, in alle uwe verrigtingen, by u plaats gehad? - Heeft eene matige ingetogenheid uws levensgedrag u eene volkomene gezondheid doen behouden? - Hebt gy, door het batrachten der uitmuntende pligten van weldadigheid en mededeelzaamheid, de tranen van uwe bedroefde Natuurgenooten afgedroogd; - den Ellendigen, en - die om hulpe tot u riep - bygestaan; den Naakten gekleed, en het arme Huisgezin, - het Ouderlooze Kroost, dat om Brood en Hulp tot u riep - geholpen? - Hebt gy, door nyvre Spaarzaamheid, door Zedigheid, en Deftigheid, - den luister uwer brave Voorvaderen doen herleven? - die Vaderlandsche deftigheid, welke 's Lands Welvaart voorheen schraagde, en ons, - weleer, voor den Nabuur ontzaglyk maakte.

Hoe gaat dat weleer bloeijend Gewest - nu belaas! - - door Weelde - Losbandigheid - en vuil Eigenbelang, als ten gronde! Hoe jammerlyk is het de speelbal, een voorwerp der smaad, en verachting van anderen, geworden. Wat wonder! Verachting van God en Godsdienst speelt thans genoegzaam openlyk haren rol. - Eene baldadige verkwistende manier van leven,

[p. 48]

in pragt van kleeding en huishoudelyke bedryven, doet veelen den nood der Armen vergeeten, - de ooren stoppen voor het jammerlyk geklag der Ellendigen. - Hoe sterk moet zulks u, wenscht gy waarlyk, dat dit begonnen Jaar voor den Lande een Jaar van zegen zy, noopen, om, door een voor anderen voorbeeldelyk gedrag, als Burgers en als Christenen, u de Zegeningen van den Hemel dubbel waardig te maken! - ô Dat dan Eensgezindheid, Vaderlandsliefde en Burgertrouw uw sieraad zy; - verkrygende hierdoor den roem, en de achting, van alle Braven!

Welaan dan, myne Landgenooten, Gyheden die met my, boven zoo veele duizenden, den aanvang van een nieuw begonnen Jaar aanschouwt; - Gylieden, die zoo veele uwer Natuurgenooten - Vrienden en Bekenden, in het verloopen Jaar, ten duisteren Grafkelder, hebt zien wegdragen; en - dus de grootste aller Zegeningen met my geniet: dat wy - nog leeven. Zendt met my, als Christenen - als Burgers, van dit ons Nederland, uwe eenparige verzugtingen, tot den Onnagaanbaren Bestierder van alles; tot dat Wezen, wiens toevoorzigt gaat over al het Zienlyke en Onzigtbare, over den Slaaf in zyne Ketenen, zoo wel als over den Vorst op zynen Troon. - Smeest Hem, dat het Ons en onzen Kinderen welgaa, tot aan het einde onzer dagen! -

Zoo wende de God van Nederland alle rampen van het zelve af!

Zoo doe Hy het den Lande welgaan!

Zoo bloeije de Koophandel, die Zenuw van onzen Staat, in alle zyne takken, als in de dagen van ouds!

Zoo komen de volgeladene Kielen, behouden en ongestoord, in de Haven hunner begeerte!

Zoo geniete elk Burger, van zynen eerlyken Handel en Bestaan, eenen ruimen Zegen, - onder het bloeijen van alle nuttige Kunsten en Weetenschappen. - Welvaart en milde Voorspoed zy in uwe Huizen, terwyl stille gerustheid uwe dagen vergezelle; op dat Gy dus het goede van dit Leven moogt smaken - en uwe Jaren in vergenoegdheid slyten!

Zoo zy elk Burger, door zyn voorbeeldelyk gedrag, in zynen kring een nuttig Voorwerp der Menschelyke Maatschappye!

Zoo zien wy dit Jaar, onder des Heeren Zegen begonnen, - in zyne vreeze doorgebracht, - en, by het einde van het zelve, in zegeningen het afgeloopene overtreffen!

V.....

Rotterdam,

1 January 1791.