Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1791

[p. 258]

Het Verband tusschen het Leven en de Ademhaling, of Proefondervindelyk Onderzoek nopens de Uitwerkingen van het Verdrinken en Wurgen; alsmede van verscheide soorten van Luchten op leevende Dieren, enz. enz. door E. Goodwyn, M.d.Uit het Engelsch vertaald door F.W. van der Leeuw, M.d.Anat. & Chir. Lector te Dordrecht, enz. Te Dordrecht by P. van Braam, 1790. In gr. octavo, 106 bladz.

Van een wezenlyk aanbelang, voor Lieden van de Konst, is dit Proefondervindelyk Onderzoek, nopens de uitwerkingen van het Verdrinken en Wurgen, enz. door den schranderen en geleerden Doctor goodwyn, met de uiterste nauwkeurigheid en onzydigheid in het werk gesteld, ten einde daar uit niet alleen het noodzakelyke verband, tusschen het Leven en de Ademhaling te betoogen; maar ook teffens, om eene tot nog toe niet algemeen bekende handelwyze, ter redding van ongelukkig schynbaar gestorvenen aan de hand te geven, en de ziekte zelve eene behoorlyke plaats in de Geneeskundige Werken aan te wyzen.

Het zal onzen Lezeren, zo wy vertrouwen, niet onaangenaam zyn, in een korte schets te kunnen zien, hoedanig de Autheur het onderwerp behandeld, en de voornaamste gevolgtrekkingen, die hy uit de gedaane Proefnemingen afleid.

Na eene korte Inleiding, over de onzekere tekenen van Leven en Dood; strekt de eerste Afdeeling, om de algemeene uitwerkingen der in- (liever onder) dompeling op levende Dieren te bepalen. Hierin word met Proeven onderzogt, 1. de veranderingen, welke by levende Dieren plaats vinden, geduurende dat zy onder water gedompeld zyn, en den staat der inwendige deelen, na dat het lighaam daar uit genomen is: 2. aangetoond op welke wyze het water in het lighaam komt, en welke byzondere werking en verandering daar door veroorzaakt worden. Het gevolg hier van is, dat het water, het zy rechtstreeks, door in het lighaam der Longen te dringen, of by gevolg, door den ingang aan de dampkrings- lucht te beletten, alle de opgetelde uitwerkingen te wege brengt.

Dit word nu in de 2de Afdeeling nader onderzogt, en uit de genomen Proefnemingen blykt, dat het water alle die veranderingen, die 'er by Drenkelingen plaats hebben,

[p. 259]

middelyk veroorzaakt, door aan de dampkrings-lucht den ingang af te sluiten. Waarop in de derde en vierde Afdeeling volgt, een nauwkeurig Onderzoek, ter bepaling van de Scheikundige uitwerking der lucht op de Longen in de ademhaling; ten einde daaruit te ontdekken, welke veranderingen in het lighaam, door een gevolg van de beroving der lucht ontstaan moeten, waaruit dan de Autheur deze gevolgtrekking maakt, dat de Scheikundige verandering, welke het bloed by de ademhaling in de Longen ondergaat, aan het zelve eene prikkelende eigenschap geeft, door welke het geschikt is, om het linker oor en holligheid van het hart tot zamentrekking op te wekken, - en welke eigenschap ter behoud van het leven, en de gezondheid van het lighaam, noodzakelyk vereischt word.

De 5de Asdeeling is bestemd tot onderzoek van de natuur der ziekte, welke door het verdrinken, enz. veroorzaakt word; deze oordeelt onze Schryver, uit de voorverhaalde Proeven, te bestaan in eene zwartbloedigheid, waarom hy dan ook de ziekte met den naam van Melanoema, (zwart-bloed) bestempelt.

In de 6de afdeeling, word de staat van het lighaam in deze ziekte onderzogt, en de middelen, om te weten, of het zelve levend of dood zy.

De 7de dient ter aanwyzing van de beste middelen, om de ziekte te herstellen. Hier wykt de Autheur van onze gewoone geneeswyze, voor het grootste gedeelte, af, en, na eene langzamerhand toenemende warmte aangeraden te hebben, oordeelt hy het ten uitersten noodzakelyk, om door middel van een hier beschreeven en afgebeeld Werktuig, het ingedrongen water uit de Longen op te zuigen, en teffens, door dat zelfde Instrument, de vereischte lucht ter verbetering van het bloed, tot prikkeling van het hart en de vaten, en ter bevordering van de ademhaling, door de luchtpyp in te brengen.

Dit zy genoeg, om de weetgierigheid onzer Landgenooten op te wekken, ten einde het Werkje zelve met oordeel en oplettendheid door te lezen. Wy voor ons bekennen, in zulk een kort bestek nimmer zo veele nuttige zaken over deze stoffe aangetroffen te hebben, en verwonderen ons dierhalven geenzins, dat de loffelyke Human Society te Londen deze verhandeling haren Eerprys waardig geoordeeld heeft: terwyl wy, met ongeduld, het Werkje van den Heer kite, als hierby behoorende, uit handen van den zeer geleerden Heer Vertaler, te gemoet zien.