Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1791

Rekening en Verantwoording der Liefdegiften, ten behoeve der Noodlydenden, door de Overstroomingen van 's Lands Rivieren in het jaar 1784. Te Amsterdam by P. den Hengst, 1790. In Folio.

Dit Stuk, 't welk ter nagedagtenisse strekt, van eene der uitgebreidste overstroomingen in onze Gewesten, en te gelyk een gedenkteken sticht, zo van de liefdaadige mededeelzaamheid onzer Landgenooten, als van de verstandige inrigtingen en den onvermoeiden arbeid dier lofwaarde Heeren, welken zig wel hebben willen belasten, met de uitdeeling der verzamelde penningen, behelst een volledig verslag van alles wat tot dit onderwerp betrekking heeft. - Het Voorberigt ontvouwt ons het jammerlyke ongeval, dat

[p. 28]

veele Ingezetenen in zeer behoeftige omstandigheden dompelde; en meldt ons, hoe 't medelyden, zo in 't opbrengen als inzamelen en uitdeelen der Liefdegaven, werkzaam geweest zy, om die elende te gemoet te komen, en 't lot der ongelukkigen, naar de toedragt der zaaken, te verzagten, en, zo veel mogelyk was, draaglyk te maaken. Behalven het algemeene nut van 't aangevoerde, met betrekking tot dit voorval, kan het zelve ook vervolgens zyne nuttigheid hebben, ten aanzien van soortgelyke gevallen; dewyl de Heeren van de Commissie een naauwkeurig berigt geeven van hunne genomene maatregelen, en de wyze, waarop ze dezelven ter uitvoeringe gebragt hebben: 't welk anderen, dien in laater tyd zodanig een post mogt worden aanbevolen, ter leerzaamer handleidinge kan dienen. - Op dit Voorberigt volgt, als ter verantwoordinge van hun gehouden gedrag, eerst eene algemeene rekening van ontvangst en uitgave; en voorts eene byzondere verrekening van de besteeding der liefdegiften, in de onderscheiden Gewesten: welk alles het bovengemelde bekragtigt en opheldert: waartoe ook eenige Bylagen, betreffende de gemaakte schikkingen, en derzelver te werk stelling, kunnen strekken. - Wyders heeft men, ter nadere ophelderinge van de gebeurtenisse zelve, hier nog tusschengevoegd, een Bericht van het doorbreeken der Dyken, en de daar door veroorzaakte Overstroomingen van veele Landstreeken, gelegen in de Provincien Gelderland en Overyssel, en in het Hertogdom Cleeve, voorgevallen in het laatst van February en 't begin van Maart 1784. In dit Berigt, opgemaakt uit de naauwkeurige waarneemingen van de kundige Heeren Landmeeters F. Beyering en C. van Diest, wordt ons eene juiste beschryving van 't merkwaardige deswegens medegedeeld; en dezelve gaat vergezeld, niet alleen van eene algemeene Kaart, die de overstroomde Landen, mitsgaders de plaatzen der doorbraaken en der ysdammen, onderscheidenlyk aanwyst; maar tevens van nog eenige byzondere aftekeningen van aldaar voorgevallen doorbraaken en de veranderde ligging der nieuwe dyken; welk een en ander het beloop deezer schadelyke doch meerendeels gelukkig herstelde gebeurtenis te duidelyker onder 't oog brengt. - Men vindt hier des niet slegts eene verantwoordende Rekening van de daartoe verleende Liefdegaven, maar ook eene voldoende melding van een voorval, dat in meer dan één opzigt zeer merkwaardig is.