Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1789

[p. 435]

Nieuwe Algemeene Vaderlandsche Letter-oefeningen.

Verhandeling over het eerste Bybelboek, genoemd Genesis, vervattende de oudste gebeurenissen der Wereld, benevens eenen schat van waarheden, die de gronden en zuilen van allen waaren Godsdienst zyn, door Jongvrouwe H. Gockinga. Eerste en tweede Stukje. Te Groningen by J. Bolt, 1789. Behalven het Voorwerk, 446 bladz. in gr. 8vo.

Ene openbare Catechetische Oefening van de welgeboren Jongvrouwe hyleke gockinga, onder het opzicht eerst van den Hoogleeraer Abresch, en vervolgens van den Eerwaerden van der Tuuk, heeft aenleiding tot het vervaerdigen van dit Geschrift gegeven. Het is ingericht tot ene doorloopende verklaring van 't Boek Genesis, en de afgegeven twee eerste Stukjes gaen tot Hoofdstuk XI. 1-9. Men ziet in het geheele beloop der aengevoerde ophelderingen, dat haer Wel Edele met eene meer dan gewoone vlyt het voornaemste nagespoord heeft, wat geleerde Schriftverklarers deswegens te berde gebragt hebben; en dat zy haren verderen arbeid, met een welwikkend oordeel, volgens hare eigen denkwyze, vrymoedig voltrokken heeft. Hare letter- en oordeelkundige verklaring gaet, op het ontvouwen van ieder hoofdvoorstelling, telkens gepaerd met enige stichtelyke leeringen, geschikt om het overwoogene ter daedlyke betrachting te brengen. - Men neeme ten voorbeelde het bevel van God aen Noach, tot het maken ener Arke, of van een vaertuig, ter behoudenisse van hem en het vee, dat God gespaerd wilde hebben. Gen. VI. 14-16.

De Jongvrouwe Gockinga, zich aen de gewoone verklaring van de schikking der Arke houdende, verledigt zich, by de ontvouwing hier van, tot het aentoonen dat 'er genoegzame ruimte in dezelve was, ter berginge van 't vereischte; waeromtrent de berekeninge op het volgende uitkomt.

Als men, onder de benaming van Elle, hier gebruikt,

[p. 436]

verstaet de kleinste of gemene Elle, zynde ter lengte van 1½ voet, dan was de Ark 450 voet lang, 75 breed, en 45 hoog; makende te zamen 1,518,750 vierk. voeten.

Men trekke nu hier van af, voor den kuil, of 't hol, onder de laagste verdieping voor de vuiligheid der dieren en eenig ongedierte, en voor de zolderingen, tusschen de drie verdiepingen, 6 voeten, op die langte en breedte te zamen	202, 500 vierk. voeten.
	--
blyft 1,316,250 vierk. voeten.
3 --
Deeze somme door 3 gedeeld zynde, heeft men voor ieder verdieping,	438,750 vierk. voeten.
13 --
en daer de verdiepingen 13 voeten hoog waren, heeft men in ieder vlakken grond.	33, 750 vierk. voeten

De onderste verdieping was waerschynlyk voor het viervoetige en kruipende gedierte. ‘Daar nu geleerde Mannen, dus vervolgt haer Wel Ed., ons verzekeren, dat alle dieren, die in de Ark geborgen zyn, niet meer plaats van doen hadden dan 500 Paarden, zo hadden ze genoeg aan veel minder, dan de helft van dien vlakken grond. - De plaats voor twee Paarden toch is gewoonlyk 56 voeten; geeven wy ze nu, om te beter te kunnen verzorgd worden, 60 voeten, dan hebben wy voor 500 Paarden 15,000 voeten, en dus houden wy 18,750 voeten over. - Meent men dan, dat deeze dieren veel meer plaats noodig hadden, een ieder ziet, dat 'er ook veel meer gegeeven konde worden.

Gaan wy nu over om te onderzoeken, of 'er in de tweede verdieping ruimte genoeg ware voor het voedsel van alle deeze dieren, zoo zal ras blyken, dat we ook die overvloedig kunnen vinden. - Men houdt het gemeenlyk 'er voor, dat dit Vee genoegzaam hooi had aan het geen 400 Ossen van noden hadden. - Begrooten wy het nu eens op 500 Ossen, ook dan nog hebben we overvloedig plaats, niet alleen voor het hooi, maar ook voor ander voedsel, zoo dit noodig ware. - Een Os heeft overvloedig hooi aan 15

[p. 437]

pond hooi daags, dies 500 Ossen aan 2,737,500 pond 's jaars: wanneer nu hooi wel gepakt en gezonken is, zoo beslaat 10 pond hooi een voet in 't vierkant, en dies de genoemde ponden 273,750 voet, en wy houden, tot zaaijing en voedsel voor het volgend jaar, tot dat de aarde nieuw voedsel gaf, over 165,000 voeten. - Veronderstellen wy nu, dat onder de dieren zyn, die niet geheel zonder vleesch kunnen gevoed worden, zoo hebben wy, zoo niet in dit ruim, dan althans in het onderste, voor een genoegzaam aantal schaapen tot hunne voeding, plaats genoeg. - Verscheiden duizenden zou men toch gemaklyk in daar toe geschikte hokken plaatsen kunnen.

Wat nu ten laatsten de bovenste verdieping aangaat, zoo spreekt het van zelfs, dat die overvloedig groot genoeg ware voor Noach en de zynen, en voor de vogelen, benevens het voedsel. Er zyn Geleerden, die beweerd hebben, dat 'er niet meer dan 200 soorten van vogelen zyn, waarvan de meesten in kooijen kunnen geborgen worden; terwyl hun voedsel ook weinig plaats beslaat. - Dat deze dan, al waren ze veel meer in aantal, met hun voedsel niet zoo veel plaats beslaan, of 'er bleef overvloedig ruimte over voor de menschen en huisdieren, met het geen zy ter voeding nodig hadden, heeft geen betoog nodig. - Niemand denke, dat we in de berekening het schuinze dak van 1½ voet vergeeten hebben, wyl we meenen, dat dit in de hoogte van 30 Ellen niet begreepen was; en dit, ten aanzien van de ruimte, ook niets te beduiden had. - En wil men met sommigen geenszins toestemmen, dat dit Vaartuig platboomd en rechthoekig, maar, naar de wyze der Schepen, met een buik en onder rond was, ook dit zal in de berekening der ruimte weinig schaden of baten.’

De zedeleeringen, die de welgeboren Jongvrouw uit Gods bevel aen Noach afleid, zyn de drie volgende.

Voor eerst, dat God ons wil behouden door middelen. Dit heeft plaats in het natuurlyke en naar 't ligchaam, en het heeft plaats in het geestelyke en naar de ziel, gelyk ons de Bybel overal leert. - Die dan de middelen vrywillig verwaarloost, doet zyn ziel geweld aan, en heeft den dood lief.

Ten anderen, dat we ter behouding van ons zelven en anderen moeten werken. - De Heer heeft ons werk

[p. 438]

niet nodig, maar wil evenwel langs dien weg ons behouden. - Dit is waar in het natuurlyke, dan wil God dat wy werken, en heeft een gruwel van luyaarts; en wy moeten het ook hebben. Dan dit is niet alleen waar in het natuurlyke, gelyk ons Paulus leert 2 Thess. 3: 10-12. en elders; maar ook, in 't geestelyke: Werkt, zegt dezelfde Apostel, uws zelfs zaligheid uit met vreeze en beeven. Fil. 2:12. Geliefde, zegt Judas, bouwt u zelven op uw allerheiligst geloof, biddende in den Heiligen Geest. Bewaart u zelven in de liefde Gods. Jud. 20, 21. - Achter zyne onmacht te schuilen, en geen slappe handen en traage knieën op te richten, heeft duizenden ten bederve gebracht; terwyl ook veele godzaligen langs dezen weg in het dorre woonen.

Ten derden, kunnen wy 'er uit afleiden, hoe wy, ter onzer behouding, moeten werken, te weten, naar 't Godlyk bestek, zonder 'er iets van af, of by, te doen. - Houdt men dit niet op het oog, men bederft alles, en vordert niets. Gy hebt niet, zegt Jacobus, om dat gy niet en biddet. Gy bidt en gy ontfangt niet, om dat gy kwalyk bidt. Jac. 4:2, 3.