Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1789

De School voor de Vaders, Blijspel, in vijf Bedrijven. Uit het Fransch van den Heere Pieyre, Lid van de koninglijke Academie te Nîmes. Te Amsterdam, by W. Holtrop, 1788. In octavo 118 bladz.

Dit bevallig en tevens belangrijk Tooneelspel, dat, ten bewyze van koninglyke goedkeuring, den adeldom, en eene jaarwedde, van den franschen Monarch, voor den Maaker verworven heeft; vertoont zekere Mevrouw Courval, als eene aan de Mode en Bontou overgegeevene Dame, die op het punt staat, om het spoor der Deugd, weleer door haar gevolgd, geheel te verlaaten. Haar zoon Saint - Fons, verslingerd op een voorwerp, dat meer prijs op zijn geld, dan op haare eerbaarheid stelt, is zodanig door hetzelve in 't net gelokt, dat hij genood-

[p. 83]

zaakt wordt, om zijne Moeder om 300 Louisen te verzoeken; die, onmagtig om hem die te geeven, hem raadt, den vertrouwden Bediende van haar' man, die pas eene aanmerkelijke som van zeker Notaris ontvangen heeft, daar over te spreeken. Deze zich echter verschoonende met de bekentenis van reeds rekenschap wegens die som aan zijnen Heer gedaan te hebben, brengt dit den jongen Heer tot het wanhoopend besluit, om den sleutel der Secretaire van den knegt te vorderen, met oogmerk om dezelve te besteelen. Twee zeer aanmerkelyke karakters, die in dit stuk sterk contrasteeren en tegen elkander afsteeken, zijn, in de eerste plaats, zeker avanturier Dorsini, welke hier als een openbaar Bedrieger voorkomt, die Mevrouw Courval, door vlijerijen in de groote Waereld behaagen deedt vinden; haar zoon tot die wanhoopige besluiten overhaalt, en in 't geheim, met de gewaande beminde van Saint - Fons, den buit tracht te deelen. De ander is de Heer Courval, welke alle de poogingen van Dorsini tegengaat; Mevrouw Courval, op eene ernstige en gepaste wijze, over haar gedrag schaamrood doet worden; zijn zoon Saint - Fons den gevraagden sleutel, als buiten zijn weeten, doet overhandigen, doch in de Secretaire vooraf zulk een treffend briefje geleegen heeft, dat het den geheel wanhoopenden Saint - Fons, als ook zijne Moeder, geheel tot inkeer doet komen. Terwijl gemelde Courval, door een vertrouwd vriend, (wiens zoon zijne dochter bemint, en ook bij de ontknooping van dit stuk verkrijgt.) de oneerbre Julie, door geld, weet te beweegen, om stil de stad te verlaaten: met welke Dorsini dan ook tevens verdwijnt; en dus dit geheele Huishouden weder in die rust en vreugde stelt, die goede daaden altoos vergezellen.

'Er heerscht eene schoone zedeleer in dit stuk, die op de hedendaagsche levenswijze van veel invloed kan zijn. Alleen zou men eene aanmerking kunnen maaken, op het verdichten van zekeren brief aan Dorsini, om dezen te noodzaaken om het land te verlaaten. Zulk een list kan niet wel met het deugdzaam karakter van den zender, namenlijk den Heer Courval, overeengebragt worden. En deze aanmerking krijgt te meer kragt, om dat de verdichting te weinig nut doet, door het tegengesteld gedrag van den zender zelven, die in zijne verwijtingen aan Dorsini, raakende dezen Brief, zich zelven in 't hart moet grieven. Eene tweede vertaaling van het Oorspronglijk stuk vindt men in den laatst uitgegeevenen Spectatoriaalen Schouwburg XVII deel, onder den tijtel van de wijze Huisvader, medegedeeld,