De boekery eens Indischen konings.
(Eene Oostersche Vertelling.)
Darchelim, Koning der Indiën, bezat eene zo talryke Boekery, dat 'er honderd Brachmannen noodig waren om dezelve in orde te houden, en duizend Drommedarissen om die te vervoeren. Geen lust hebbende om alles te leezen, gelastte hy de Brachmannen, ten zynen gebruike, een uittrekzel te maaken, van 't beste en voor hem geschiktste, 't geen zy aantroffen. Deeze Geleerden arbeidden daar aan met zo veel vlyts, dat zy, in minder dan twintig jaaren, van hunne byeengevoegde uittrekzels, eene kleine Encyclopedie van twaalf duizend Deelen vervaardigden, die dertig Kameelen gemaklyk konden draagen. Zy hadden de eer dit stuk werks den Koning aan te bieden; doch stonden zeer versteld, als zy vernamen, dat de Vorst de vragt van dertig Kameelen niet wilde leezen. Zy verkortten hunne uittrekzels eerst tot een last van vystien, vervolgens van tien, naderhand van vier en eindelyk van twee Drommedarissen: ten lesten schoot 'er niet meer over, dan door een middelmaatig grooten Muilezel kon getorst worden.
Ongelukkig hadt dabechelim eenen hoogen ouderdom bereikt, terwyl men zyne Boekery verkortte, en vreesde niet lang genoeg te zullen leeven, om dit laatste meesterstuk van kortbondigheid te doorleezen. De verstandige pilpal, zyn Visier, voer de hem daar op te gemoet. ‘Hoogstvermogende Vorst! schoon ik niet dan zeer onvolmaakt de Koninglyke Boekery ken, vermeet ik my 'er een kort en allernuttigst uittrekzel van te kunnen maaken. Gy zult het in een minuut kunnen leezen, en 'er stofs genoeg in vinden om 'er al uw leeven op te denken.’ Pilpai nam het blad eens palmbooms, en schreef 'er de vier volgende Grondregels op.
I. ‘In de meeste Weetenschappen is alleen het woord Misschien: in de geheele Geschiedenis zyn 'er slegts drie, zy werden gebooren, zy leden, zy stierven.
II. Bemin niets dan 't geen Eerlyk is; en doe al wat gy bemint; denk niets dan het waare, en zeg niet alles wat gy denkt.
III. ô Koningen! beteugelt uwe Dristen, regeert over u zelven, en 't zal niet dan een spel voor u zyn de Wereld te beheerschen.
IV. ô Koningen! ô Volken! men beeft het u nog niet dikwyls genoeg gezegd, en verkeerde Wyzen durven het nog in twyfel trekken: 'Er is geen geluk zonder Deugd; en geen Deugd zonder de vrees voor god!’