Leven en Character van Dr. Matthias Theophilus Spitsbaard. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, by H. Gartman en J. de Jongh, 1786. In 8vo. 377 bladz.
Deeze Roman is een Satyre op de Idëaalkramers, gelyk de Schryver ze noemt, dat is de zulken, die in het stuk der opvoeding zich met denkbeeldige dingen ophouden, die alleenlyk by denkbeeldige Kinderen in een denkbeeldige Maatschappy zouden kunnen gebezigd worden. Uit dit oogpunt beschouwd, verdient deeze Roman haaren lof, te meer, daar zy over het geheel niet onvernuftig geschreven is, schoon het vernuft, dat in dezelve doorstraalt, juist altyd niet van het fynste soort is, en 'er veele platte en lompe uitdrukkingen en plaatzen in voorkomen, die een man van een kieschen smaak stooten moeten. Ook schynt de Schryver zyne hekelzucht niet slegts bepaald te hebben tot die winderige Enthusiasten, die, gelyk hy zich uitdrukt, hun neus naar de maan verheffen, en met hun voeten in de klei der aarde blyven steeken, maar zelfs den kundigen Basedow, en andere soortgelyke Schryvers, te hebben willen gispen, daar ondertusschen de Schriften van deeze mannen zeer veel goeds behelzen, daar wy ook in ons Land, waar het Schoolweezen over het geheel 'er nog zeer slegt uitziet, en eene hoognodige verbetering in veele opzichten vereischt, een zeer nuttig gebruik van kunnen maaken, gelyk wy zelfs de heilzaame uitwerkzels hiervan, zo wel in de huizelyke opvoeding van kundige Ouders, die hun grootste vermaak vinden in de ontwikkeling en aankweeking van de zedelyke en verftandelyke vermogens hunner Kinderen, als in die weinige Schoolen, waar men zich van deeze Schriften bedient, met zeer veel genoegen bespeurd hebben, en daar het by ons een uitgemaakte zaak is, dat eene verlichte opvoeding de eenige weg is om een beter nageslagt aan te kweeken, dar geschikt is, om dit, zo laag gezonken Gemeenebest, voor een volkomen ondergang te behoeden, uit het stof op te beuren, en, ware het mogelyk, tot zynen ouden luister en grootheid weder te verheffen.