Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1784

[p. 575]

Aanmerking op de proeven en waarneemingen, omtrent den braak-wynsteen (Tart. Emet.). Zie Algem. Vaderl. Letteroef. VIde Deel. No. 10. bladz. 419.

De Schryver merkt te regt aan, dat 'er veele bezwaaren zyn ingebragt over de onzekerheid en het onderscheid van den Braak-wynsteen. - Dit heeft zyn Ed. aanleiding gegeeven, tot het bekendmaaken van een verbeterde bereidingswyze, door hem gedeeltelyk overgenomen uit het Werk van wiegleb. - Ik pryze zeer den yver van den Schryver; maar hy neeme my niet kwalyk, wanneer ik hem onder het oog breng, dat hy niet al te naauwkeurig is geweest, in de opgave deezer bereiding, en dus oorzaak zou konnen geeven, dat hy, die het Voorschrift van zyn Ed. letterlyk volgde, zeer bedrogen zou uitkomen. - Hy zegt, dat de Heer wiegleb een deel Spiesglas mengt, met twee deelen Cremor Tartari, en, uit dit mengzel, den Braak-wynsteen bereidt. - Dit mengzel kwam my zeer zonderling voor, en ik wiste dit, met de gronden der Scheikundige bewerkingen, onmooglyk overeen te brengen. Ik sloeg de plaats in wiegleb op, en vond dezelve bl. 244. van het Iste Deel zyner Handbuch der Allgemeinen Chemie, Berl. 1781. - Hy zegt dat men moet neemen, 1 deel Spiesglas-glas, en 2 deelen Weinsteen-Kristallen. - Het onderscheid ligt derhalven hierin; onze Schryver beveelt Spiesglas (antimonium) te neemen, en wiegleb spreekt van Spiesglasglas, of glas van Spiesglas (vitrum Antimonii). Welk een onderscheid! Ik wil liefst dit verschil eer toeschryven aan eene verhaasting, dan aan eene waare meening van onzen Schryver. - De verandering, die de Schryver heeft gemaakt in de bereiding, is zeer goed, en komt byna overeen met dien, welken ik reeds lang heb gevolgd. - Het woord Terpentyn-Steene mortier, in plaats van Serpentyn-steene, wil ik wel toeschryven aan den Letterzetter.

Dit weinige achtte ik noodig aan te merken, op dat onkundigen niet bedrogen zouden worden.

T.

Den Heere T. zy kennelyk, dat het woord Spiesglas

[p. 576]

een Drukfout is, en veroorzaakt, door dat crell in zyne Annalen^(*), dezelfde fout begaan heeft. Wy bedanken egter zyn Ed. voor de mededeeling; als ook den WelEd. Heer j.h. rumpel, M.D. en Lector der Chemie en Pharmacie te Alkmaar, benevens den Heer p.j. kasteleyn, welke Heeren ons dezelfde fout onder het oog gebragt hebben. - Men leeze dan op bl. 420. van ons Meng. Glas van Spiesglas, in plaats van Spiesglas.

(*) Pag. 236. doch moet zyn 232.