KortVerhaal. Jaargang 33

[p. 81]

Zand
Neil Jordan (Vertaling Guido Golüke)

De hoeven van de ezel waren als de vingernagels van zijn zuster, lang en spits. Behalve dan de uiteinden, die brokkelig en ruw waren, niet gaaf en hard.

Hij zat op de ezel en probeerde hem in beweging te krijgen. Hij voelde de ruggegraat tegen het bot tussen zijn benen drukken. Hij voelde de flanken als twee zachte, zweterige kussens tegen zijn knieën en dijen.

Hij boorde een hiel in een van de flanken en de ezel deed een paar passen.

‘Hou eens op met dat gestuif,’ zei zijn zuster. Ze had die geërgerde klank in haar stem.

‘Ga je mee zwemmen als ik ophou?’ vroeg hij.

‘Toe, hou nou maar gewoon op.’

‘Nee,’ zei hij.

Hij spoorde de ezel weer aan, al vreesde hij zijn zusters tong. Als ze praatte scheen ze zoveel te weten dat hij niet wist. Met die zonnebrandolie van haar, en haar gewoonte om met gesloten ogen aan de zee te liggen, op hun handdoek. Hij voelde dat hij ergens evenveel wist als zij, maar als het erop aankwam het te zeggen, kon hij de woorden nooit vinden.

‘Als je nou niet ophoudt met dat gestuif -’

‘Goed,’ zei hij. ‘Goed.’

Hij legde zijn handen op de hals van de ezel en vroeg zich af hoe hij er met enige waardigheid, met een beetje van haar waardigheid, af kon komen. Hij keek naar het donkerblauw van de zee en het lichtblauw van de lucht terwijl hij erover nadacht. Toen hoorde hij ver achter zich iets. Een kreet. Hij draaide zich op de ezel om en zag iemand met maaiende armen door de duinen rennen.

Hij klom vlug, zonder enige waardigheid, van de ezel. Hij dacht aan zigeuners. Hij wist dat de meeste ezels van zigeuners waren. Hij keek naar deze ezel, die er even onverstoorbaar bij stond als altijd, met die hoeven die uit het witte zand omhoogkrulden.

De figuur kwam dichterbij, hij rende met een eigenaardige, volwassen doelgerichtheid. Maar het was geen volwassene, het was een jon-

[p. 82]

gen, niet veel ouder dan hij. De jongen was nu voorbij de grasrand en deed het zand opstuiven. Hij was geheel naakt. Hij had een hoge schoen in één hand waarmee hij nu en dan probeerde zijn geslacht te bedekken.

Maar hij slaagde er nauwelijks in iets te bedekken terwijl hij met wild maaiende armen aan kwam rennen. En de jongen zag de naakte figuur, kleiner dan hij, maar sterker en veel bruiner, sjokkend tot stilstand komen. Hij zag de open, hijgende mond en de ogen, even behoedzaam als de zijne, maar ouder en nijdiger dan de zijne ooit hadden kunnen zijn. De bruine naaktheid die bij zijn middel ophield en daar overging in grijzig witte naaktheid. De schoen die nu stil voor de dot haar bleef hangen.

‘Dat is mijn ezel. Laat hem los.’

Hij deed het onmiddellijk. Niet omdat hij bang was, al was hij dat, maar omdat hij alles zou doen wat die ogen hem vroegen. Hij keek naar de schoen, die de krullen nijdig haar en dat geslacht niet geheel kon verhullen. Hij keek naar zijn zuster. Zij keek blozend een andere kant op, tot een boog verstard in haar blauwe badpak.

‘De volgende keer krijg je van dittem.’

Er zweefde een kleine benige vuist voor zijn gezicht. Erachter de ogen, even jong als de zijne, maar met een netwerk van stokoude rimpeltjes om de ooghoeken.

‘Oké,’ zei hij. Hij probeerde niet verslagen te klinken. En de zigeunerjongen draaide zich om en trok de ezel bij het dunne haar op zijn nek achter zich aan.

‘Nee maar,’ zei zijn zuster.

En nu bloosde hij. De zigeuner liep door de duinen, hij trok de ezel bij het dunne haar op zijn nek met zich mee. Zijn billen zwaaiden onder het lopen, twee witte plekken tegen het bruin van zijn magere lijf.

Hij voelde zich de schuld van die naaktheid. Hij voelde dat hij zijn zuster kon haten omdat ze hem de schuld gaf.

‘Nee maar,’ zei ze. ‘Je hebt toch mensen -’

Hij voelde dat de woorden onecht waren, van grote mensen geleerd. Haar lichaam boog zich nu voorover naar haar opgetrokken knieën, haar armen lagen over haar knieën en haar kin rustte op haar armen. Haar oogleden waren geloken, niet helemaal dicht, maar ze sloten hem buiten. Hij wilde sorry zeggen, maar haar ogen lagen tussen hem en zijn woorden in. En toen haatte hij haar. Hij haatte haar op een

[p. 83]

heel elementaire manier, hij voelde dat hij haar wel kon verscheuren, zoals je het papier van een pakje scheurt om te kijken wat erin zit. Hij wist niet of hij zou haten wat hij daarbinnen zou aantreffen.

‘Jean -’ begon hij, maar ze keerde zich op haar buik, van hem af, om haar lange rug aan de zon bloot te stellen.

Hij hoorde achter zich roepen en draaide zich om, blij dat hij aan haar kon ontkomen. Hij zag de zigeunerjongen op enige afstand in de duinen met zijn handen zwaaien, iets roepen dat hij niet kon verstaan. Het had iets dringends, die wild maaiende armen tegen de lucht. Daarom liep hij naar hem toe, hoewel hij bang was, en liet zijn zuster daar liggen met haar wang op haar ineengevouwen handen.

Terwijl hij op hem toeliep werd de zigeuner steeds groter en hield het gezwaai geleidelijk aan op. Hij voelde het hete zand onder zijn blote voeten, dan het gras dat langs zijn kuiten ritselde. Toen stond de jongen voor hem, hij wachtte met zijn handen in zijn zij tot hij dichterbij was. Hij had nu een mannenbroek aan die hem maten te groot was.

‘Wil je een ritje maken dan?’

Hij knikte dom.

‘Je krijgt een half uur op de ezel voor een half uur met je zuster.’

De jongen begon te lachen bij de gedachte, zijn zuster voor de ezel, een eerlijke ruil. De zigeuner begon ook te lachen en daardoor begon de jongen harder te lachen, in schaterende uithalen die door zijn hele lijf schokten en zijn buikspieren strak spanden. Het gelach van de zigeuner was zachter, wereldwijzer. De jongen hoorde het, hield op en keek in de blauwe ogen die zich samenknepen in een soort medeplichtigheid en bleven lachen. Toen begon de jongen weer te lachen, ervan genietend, zoals hij soms lachte als grote mensen lachten. Het grapje was veranderd in een ander grapje, een grapje dat hij niet begreep, maar dat maakte het des te leuker.

Toen hield de zigeuner ineens op met lachen. Hij vouwde zijn handen ineen tot een stijgbeugel en hield ze hem voor.

‘Hier.’

De handen waren groezelig en zaten vol lijnen, met een schilferige huid. De jongen wilde graag meedoen. Het was of hij een doos opende om de winden vrij te laten. Hij wist het en hij wist het niet. Hij zette zijn voet in de stijgbeugel van schilferige handen en zwaaide op de ezel en de zigeuner gaf de ezel een trap en de ezel zette het op een lopen.

[p. 84]

Hij hield zich vol angst en opwinding aan de nek van het dier vast. Hij wist niet dat ezels zo konden rennen, met razendsnel door het gras bonkende hoeven, terwijl zijn ruggegraat hard als een tuinhek tegen zijn kruis knalde. Hij drukte zijn hoofd tegen de hals van de ezel en hoorde hem kwaad en nors ademen terwijl zijn hoeven maar doorbonkten. Zijn knieën omklemden de gezwollen buik en zijn handen, die elkaar onder de hals omklemden, waren nat en slijmerig van het speeksel uit de openhangende bek. Hij had zijn ogen dicht en in het zwart achter zijn oogleden zag hij iets nog zwarters opdoemen, rondkolken en weer terugwijken.

Toen bleef de ezel ineens staan. Hij schoot over zijn kop naar voren en viel op de grond. Hij viel languit voorover, met zijn wang tegen het helmgras, en hij hoorde zijn zuster gillen, heel helder, helder als zilver.

De ezel liet zijn kop hangen en zijn flanken gingen hijgend op en neer. Tussen zijn poten bungelde een zwarte erectie, die met zijn gehijg op en neer deinde. De gil echode nog in zijn hoofd na. Helder als zilver sprak die tot hem, zoals de weerspiegeling van de zon op het zeewater. Hij zette het op een lopen.

Hij rende nog harder dan de ezel. Hij zag de groene duinen, dan het witte zand, het heldere blauw van zijn zusters badpak en een bruinverbrande rug. Het zand vloog in kluiten in het rond terwijl hij zich op die rug wierp.

Hij voelde de naakte schouders onder zijn hand. Toen voelde hij de schouders wringen en duwde een hard lichaam hem tegen de grond, met iets heets en hards tegen zijn buik. Beider vuisten bewerkten het gezicht van de ander tot hij een paar harde klappen kreeg en ze alletwee, als na een gezamenlijke beslissing, kalmeerden. Hij bleef liggen tot hij zich bewust werd van het hete, harde kruis van de ander, toen wurmde hij zich onder hem uit. Hij keek op naar zijn zuster. Haar hoofd ging achter één hand schuil en de andere hand bedekte de naakte huid boven haar badpak. Hij hoorde het gerucht van zand, hoorde de zigeunerjongen overeind komen.

‘lk dacht dat we geruild hadden.’ Er zat bloed op zijn ouwelijke mond. Hij boog zich naar voren alsof hij weer wilde uithalen maar liet zijn hand razendsnel van richting veranderen en krabde zich achter het oor. De jongen schrok. Hij grijnsde.

‘Die was dwars door je heengegaan,’ zei hij. Toen sjorde hij zijn afzakkende broek op en liep naar het gras.

[p. 85]

Toen hij er aankwam draaide hij zich om.

‘Dat is de laatste keer dat je mijn ezel gezien hebt,’ zei hij. Daarna grinnikte hij met mateloos sarcasme. ‘Tenzij je nog een zuster hebt.’ En hij draaide zich weer om en liep door het gras naar zijn ezel.

Ze huilde, met grote snikken vol lucht.

‘Je gaat het toch niet -’ vroeg hij.

‘O, jawel,’ zei ze. ‘Ik ga alles vertellen.’

De jongen wist echter dat ze zich te diep zou schamen. Hij pakte haar handdoek en zonnebrandolie op en liep weg. Hij was zijn haat vergeten. Hij dacht aan de ezel en de schilferige handpalmen van de zigeunerjongen, en aan de borsten van zijn zuster. Na een poosje draaide hij zich om.

‘Hou nou op met huilen. Er is toch niks gebeurd.’

Zijn handen waren vochtig van het speeksel van de ezel en aan het speeksel kleefde een fijn laagje zand. Als hij zijn vingers bewoog ritselde het fluisterend, zingend.