KortVerhaal. Jaargang 33

[p. 51]

De lip
Roddy Doyle (Vertaling Daphne de Heer)

Hij was cornflakes aan het eten toen hij het lawaai hoorde. Het was trouwens cornflakes en Weetabix - de Weetabix lag verborgen onder de vlokken met bananenpartjes erbij om het er een beetje echt uit te laten zien. Hij ontbeet maar om de dag, altijd staand. Hij zei nog steeds tegen iedereen dat ontbijt hem geen bal interesseerde. Trouw aan zijn ouwe zelf. Misschien. Met die cornflakes van 'm. Hij haatte dat. Die zus-of-zo van je. Hij herinnerde zich hoe zijn moeder jaren geleden de telefoon opnam. ‘Ja hoor, hij is 'r. Hij zit naar dat Top of the Pops van 'm te kijken.’ Hij had nooit meer gekeken. Hij haalde de lepel uit zijn mond toen hij het lawaai hoorde. Het was een hard bonkend geluid, hij schrok zich dood. Hij rende. Het leek op fruit dat tegen een muur gesmakt werd. Er was iets gebeurd. De kinderen, zijn vrouw. De dreun, toen de stilte.

Ze waren op vakantie.

Hij was meteen de keuken uit toen het gegil begon. De kinderen. Allemaal. Jezus christus. Hij rende om het huis naar de voorkant. Het huis was niet van hem. Hij schatte de afmetingen niet goed in. Hij botste tegen een hoek aan, maar voelde niks. De auto stond in de weg; hij kon nog steeds niets zien. Hij had zijn lepel nog vast. Die lepel van 'm. Alleen gegil. De drie meiden en zijn zoon. Allemaal. Waar in godsnaam waren ze? En zijn vrouw. En die lepel van 'm. Jezus christus! Hij rende richting de auto. Hij moest er maar overheen klimmen. Hij moest erheen. Nu zag hij het. De meisjes stonden op leeftijd in een rij, hun monden wijdopen, huilend. Waar was zijn zoon? Hij liep om de auto heen. Een kras op de motorkap. Te dicht bij de boom geparkeerd. Waar was die jongen? Hij liet de lepel op het grind vallen. Jezus christus. De jongen zat op het grind, tegen de auto aan. Hij huilde en gooide steentjes in een rode emmer. Er was niks aan de hand. Geen bloed, geen wond. Hij gooide steentjes in een emmer. Er was niks aan de hand er was niks aan de hand.

Toen zag hij zijn vrouw. Ze kwam achter de boom vandaan.

Hij had honger.

Ze kwam achter de grote boom vandaan. Ze droeg een rood-wit

[p. 52]

T-shirt. Hij lachte. Ze had de kinderen aan het schrikken gemaakt. Spelletje. Achter ze aan rennen. Ze kon geweldig bekkentrekken, kon een totaal ander gezicht opzetten. Ze had ze aan het schrikken gemaakt, was achter ze aan gerend, gillend, haar armen in de lucht. Zo had ze ze de stuipen op het lijf gejaagd. Eerst eentje en toen de rest. Dat gezicht op dit moment. Ze speelde nog steeds een spelletje. Hij lachte en voelde dat hij boos werd. Hij had honger.

Haar lip. Hij was in tweeën gespleten.

De meisjes stonden in een rij en jammerden. ‘Mamm-mmie. Mamm-mmie.’ De jongen gooide steentjes in zijn emmer. De bovenlip van zijn vrouw was in tweeën gescheurd. Er zat een driehoek van bloed en niets waar de lip gescheurd was. Het roodste bloed dat hij ooit gezien had. Roodzwarte druppel voor druppel viel op haar shirt waarop het in een lichtere kleur veranderde. ‘Mamm-mmie Mamm-mmie.’ Een mooiere kleur. Haar ogen groot en verschrikt en levenloos. Hij holde naar haar toe. Zoveel bloed. ‘Wat is er gebeurd?’ Zo donker. Er stroomde zoveel uit. ‘Mammm-mmie. Mammm-mmie.’ Hij hield haar vast. Ontweek het bloed. Eikel. Hij hield haar netjes vast. ‘Lieverd?’ Ze keek door hem heen. ‘Wat is er gebeurd?’ Ze keek hem aan. Ze zag hem, verder niets. Hij was er niet. Hij deed er niet toe.

Jezus jezus jezus.

Kijk me aan, kijk me aan.

Hij wendde zich naar de meisjes. ‘Wat is er gebeurd?’ Het was zinloos, ze konden niet praten. Ze keken naar hun mamma. Ze wilden dat ze hen zag. Ze wilden haar terug. Zijn zoon. Nog steeds steentjes aan het gooien. ‘Hou daar eens mee op, alsjeblieft!’ Hij keek naar zijn vrouw. Ze wist niet dat hij haar vasthield. ‘Wat is er gebeurd?’

Het bloed was bijna zwart. Het was dik bloed. Ze begon te trillen. Jezus jezus. Iets iets. ‘Ga zitten lieverd.’ Hij móest iets doen. Hij moest iets regelen. ‘Ga hier even zitten, lieverd. Kom maar.’ Hij moest zorgen dat ze hem zag. Wat was er gebeurd? Hij keek om zich heen. Geen dieren. (Links van hen zat een boerderij, aan de overkant van de sloot en de heg. Ze hadden daar koeien gezien, hadden ze gedag gezegd. Ze hadden een tractor gehoord.) Ze waren hier pas een dag. Hij drukte zijn knie achter haar been en dwong haar op het gras te zitten. Hij hield haar goed vast. Bloed op zijn spijkerbroek. Het zag er goed uit. Eikel eikel eikel. En nu? Hij had honger. Hoe kon dat? Met z'n allen de auto in. Nee nee gekkenwerk. Ze rilde nu. Een trui of jas. Een tele-

[p. 53]

foon. Waar was een telefoon? Waar waren ze? Jezus, hij kon het zich niet herinneren. Kerry. Ze waren in Kerry. Op vakantie. Geweldig. Hun eerste echte vrije dag. Geweldig, echt geweldig. Hij probeerde het nog een keer. ‘Wat is er gebeurd?’ En het huis was niet zo mooi als op de foto in de brochure. En het gras was nat. Wat kon-ie doen? Ze was er niet bij. Haar ogen staarden in het niets. Ze wist niet dat ze pijn had. Hij keek naar de kinderen. De jongen maakte zijn emmer leeg. ‘Wat is er gebeurd?’ Hij huilde omdat de rest huilde. ‘Wat is er gebeurd?’ Hij was de emmer weer aan het volgooien. Vastberaden kleine klootzak die hij was. Hou daar mee op. Hij hield van dat kind. Hij keek de meisjes een voor een aan. Een, twee, drie. Een van hen deed haar mond dicht en slikte. Arme kleine meid, ze ging wat zeggen. Ga door ga door. ‘Wat is er gebeurd, pap?’ O jezus nog aan toe. ‘Het is goed, lieverd, het is goed, het is goed.’ Hij moest iets doen. Hij moest handelen. Er werd hier pijn geleden. Hij had de leiding. Dit was zijn gezin. Hij had honger. Wat zou er gebeuren als hij ze allemaal in de auto stopte? Zouden ze dat toestaan? Waar moest hij zijn vrouw laten? De kofferbak. Eikel. Wat zou hij doen? Zou ze rechtop kunnen zitten? Waar zat de dokter? Waar was het ziekenhuis? Een telefoon. Een ambulance bellen en wachten. Dat was het beste. Tè-tuu tè-tuu. Hij keek naar zijn vrouw. Het bloeden was minder geworden. Het leek minder geworden. Het bloed op de lip zag er al oud uit. Klaar om te stollen. Maar jezus jezus, ze zat echt flink te rillen nu. Kut. Haar mond. Er waren tanden verdwenen. Tandvlees. ‘Blijf zitten.’

Hij rende.

Hij deed iets.

Het huis in. Meteen in de woonkamer, geen gang. Een miezerig slaapkamertje, totaal anders dan de brochure. Een trui, een jas, een deken. Waar waar waar? Tè-tuu, tè-tuu. Hij was een leven aan het redden. Had de leiding. Hij zat nu al te bedenken wat voor verhaal hij ging vertellen als het allemaal voorbij was. God, hij haatte zichzelf. Zo was hij altijd geweest. Met z'n Top of the Pops. Hij had wel weer gekeken nadat hij zijn moeder gehoord had. Nog jaren daarna. Hij had donderdag nog gekeken. Hij kon niet eens een trui vinden. Jezus nog an toe. De trap op. De trap op. Suas an staighre. Hij stuiterde tegen de muur op de overloop. De-deng. Starsky and Hutch. De slaapkamer. De grote slaapkamer. Een trui op bed. Een van haarzelf. Jezus, hij stierf van de honger. Ze was tegen een tak aan gelopen. Ze was er recht tegenaan

[p. 54]

gerend. Achter de kinderen aanhollend. Dat zou zomaar kunnen. Zoals ze vanachter de boom vandaan kwam. Tevoorschijn wankelde. Was er zo'n tak? Hij had geen idee. Hij had de trui. Spullen klaar, gaan! Het raam. Een uitzicht van niks. Maar tenminste nog iets. Beneden in het huisje naast hen. Huisje. Buren. Net als zij. Op vakantie. Een Volvo voor de deur. Hij had ze gisternacht gehoord, een van hen probeerde op een fluitje te spelen en een ander moest daar om lachen. Ze waren in de keuken. Hij kon ze zien. Ze aten. Ze zeiden niks. Buren. Help. De trap af. De-deng. Door de keuken naar buiten. Jezus, wat een zooi was het daar al. Misschien waren het Duitsers. De buren. Zijn cornflakes stonden nog op tafel. Een grote hap. Eikel. Geen lepel. Haha. Eigen schuld. Eten op een moment als dit. Eikel. Door de achterdeur. Moest hij eerst naar zijn gezin?

Nee.

Hij rende.

‘This ain't no party - this ain't no disco.’ Altijd hetzelfde liedje in zijn hoofd als hij begon te rennen. De buren. Het was niet alleen nat. Het gras was drassig. Stond ook niet in de brochure. Hou op. Het regent hier altijd. Stop daar nu mee. ‘This ain't no fooling around.’ Het gras af, het grind op. Rennen op het grind. Krak krak krak. Een man met een missie. Een eikel. Een engerd. Focus focus. Focus. Geweldige band. Nederlands. Sylvia. Hocus Pocus. Hup-twee hup-twee. Thijs van Leer, keyboard en fluit. Hou op. Met z'n Top of the Pops. Zijn vrouw godsamme, de kinderen. ‘This ain't no Mudd Club.’ Concentreren. ‘Or C.B.G.B.’ Hij was er bijna. Afgezonderd. Gloednieuw. Ze zou een litteken krijgen. Stop. Bijna daar. Kon de Volvo zien. ‘I ain't got time for that now.’

Hij rende.

Hij was fit. Hij kon blijven rennen. Adrenaline. Hij hield van die vrouw. Zijn dochters, zijn zoon. Hij was doodsbang. Minder bloed, maar ze had gerild. En haar ogen. Hij hield van haar. Hij hield van het hele pakket: echtgenoot en vader. Het paste bij hem. De buren. Ze zouden Duits kunnen zijn. Of Frans. Geen probleem. No problemo. Of Engels. Of uit het Noorden. Mijn vrouw heeft een ongeluk gehad. Nou en, rot op. Hou op. Protestantse klootzakken uit Ballymena. Hou op. Hij was er bijna hij was er bijna. Hij was fit. De Volvo. Jezus christus, net op tijd. Ze gingen weg. Hebbes. ‘Hallo.’ Hallo? ‘Sorry dat ik u lastig val.’ Jezus jezus. Je vrouw je vrouw. Ze keken hem aan. Een man, een

[p. 55]

vrouw en een jongetje. Een geestelijk gehandicapt jongetje. Het gezicht. Leeftijdloos. ‘Spreekt u Engels?’ De vrouw lachte. Maar ze keken naar zijn gezicht. Ze konden iets zien. Het bloed het bloed. De man sprak hem aan. ‘Wat is er gebeurd?’ Ze staarden hem aan, zelfs het achterlijke kind. Hij wilde huilen. ‘Geen idee,’ zei hij. ‘Een ongeluk. Denk ik.’ Jezus. Er was er nog een, in de auto. Een meisje. Een puber. Een knap kind. Een kind. ‘Mijn vrouw heeft haar lip opengehaald.’ Jezus. Haar lip opengehaald. Scheren. Hou je kop. ‘Hij is gescheurd.’ Zijn hand op zijn eigen lip. Hij liet het zien. Hij wilde nog steeds huilen. ‘O god,’ zei de vrouw. Engels accent. ‘In tweeën,’ zei hij. Het meisje draaide het raampje naar beneden. Bemoei je met je eigen zaken. Hou op. ‘Ik weet niet hoe het gebeurd is,’ zei hij. Hij begon er lol in te krijgen. Eikel. Hij had ze. Ze hingen aan zijn lippen. ‘Waar?’ zei de man. Dublins accent. Hij wilde nog steeds huilen. Het meisje hield haar handen voor haar mond. Knap meisje. Hij zat onder het bloed. Het bloed van zijn vrouw. ‘Daar,’ zei hij. Hij kon de woorden nauwelijks vinden. Hij moest ze eruit trekken. ‘Sorry.’ Hij keek omlaag naar zichzelf. Zijn shirt. ‘Ik zal dit shirt nooit meer aandoen.’ Waarom zei hij dat? Het was een eerbetoon. Wat een gelul. Een teken van zijn liefde. Gelul. Ze keken hem aan. ‘Ik zou het niet kunnen,’ zei hij. De man probeerde langs hem te lopen. Hij was een paar jaar ouder dan hij. ‘Waar ga je heen?’ Niet zo fit. Tietjes onder zijn T-shirt. Het meisje keek naar ze. Hij pakte zijn arm vast. Waarom? ‘Waar ga je heen?’

‘Laat los.’

‘Waar?’

‘Laat me los.’

Waar was hij in godsnaam mee bezig? Je vrouw, je kinderen. Wat deed hij hier? Het achterlijke kind kreunde. Je vrouw je kinderen. Het kind in de auto. Hij liet haar vader los. ‘Sorry, ik ben in de war.’ Jezus.

‘Je vrouw,’ zei de man.

Telefoon. Ja. ‘Ze zal gehecht moeten worden,’ zei hij. Beter. Een beetje helderheid. Het kwam weer terug. Een litteken. Hou je kop. Maakte hem niet uit. Zie je dat litteken? Hou je kop. Weet je hoe ze daaraan komt? Hou je kop. ‘Zou je een ambulance willen bellen? De kinderen,’ zei hij. ‘Ik kan ze niet alleen laten. Ze hebben het zien gebeuren.’

‘O god.’

[p. 56]

De vrouw. Geen idee dat ik zo hard kon rennen. Hou je kop. De man tegen de vrouw. ‘Ik kijk wel even.’ Het leek erop dat het kind opgesloten zat in de auto.

‘Gaan jullie picknicken?’ Jezus. Jezus christus nog an toe. Dood dood dood. Waar was hij mee bezig? Ik heb nog nooit zoveel bloed gezien. Hou je kop. Van m'n leven. De man was verdwenen. ‘Dank je.’ Hij ging achter hem aan. Hij liep voor hem uit. Hoe haalde hij het in zijn hoofd. Hou je bek. Hij rende. De man liep gewoon. Achter hem werd een auto gestart. Hij keek. Een van de andere huisjes. Gewoon een auto die gestart wordt. Hij zat in de puree. Flink in de puree. Het zou hem ontglippen. Zijn familie, zijn verantwoordelijkheid. Maar hij kwam dichterbij. Hij zou er eerst zijn. De leiding weer overnemen. Opnieuw beginnen. Wil je alsjeblieft een ambulance bellen? Dat had hij meteen moeten zeggen. Idioot. Mijn vrouw heeft een ongeluk gehad. ‘This ain't no party.' Hou je kop. Dichterbij. Wil je alsjeblieft een ambulance bellen. Zoals het een goede man betaamt. Hou je kop. En hou die Britse vrouw en spruiten van je bij je nu we toch bezig zijn. Smoel smoel. Verrader. Smoel smoel smoel. Jezus. Bijna. De kinderen zouden wel eens getraumatiseerd kunnen zijn. Wat ze daar verder ook mee bedoelen. Wat een vakantie. Stop. Hij wilde huilen. Echt. Ze zouden het prima redden. Cornetto's en McDonalds. Liefde en aandacht. Geen McDonalds hier in de buurt. Limerick was de dichtstbijzijnde. Wil je even langs de McDonalds rijden als je van de telefooncel terug rijdt? Hou je kop. Zoals het een goede man betaamt. Hou je kop. Ik heb dat shirt nooit meer gedragen. Hij ging de verkeerde kant op. De man voor hem. Hij liep naar de voordeur. Haha. Ik heb het in de vuilnisbak gegooid. Ik heb het verbrand. Ik heb het aan Vincent de Paul gegeven. Ik heb het aan Lynsey De Paul gegeven. Top of the Pops.

Hij rende.

Daar waren ze. Zijn gezin. Zijn vrouw stond rechtop. De meisjes zaten op de grond. Hoe lang was hij weggeweest? Hij had ze in de steek gelaten. Nee. Hij was hopeloos. Nee. Hij was in ieder geval eerder dan die andere lamzak. Littekens waren leuk. Littekens waren cool. Elke vertelde een ander verhaal. Hou je bek. Gelukkig was ik er. Eikel.

Ze zag hem aankomen. Zijn vrouw. Ze liep naar hem toe. Rustig maar. Hij hield haar vast. ‘Het is oké, liefje.’ Hij hield haar vast. ‘Er komt iemand aan.’ Het was goed om terug te zijn. Echte gevoelens. Hij begreep het weer. Hij keek naar de meisjes. Ze waren rustiger. Moe. Het

[p. 57]

zou goed met ze komen. Ze waren geweldig. ‘Hé meisjes.’ Een rots in de branding. Het hoofd van zijn vrouw op zijn schouder. Zijn hand op haar haar. Hij huilde. ‘Het is oké.’ De man kwam eraan. Uit de achterdeur. Dat werd tijd ook. Het meisje in de Volvo. Zestien. Zeventien. Het was moeilijk te zeggen tegenwoordig. Tegenwoordig. De man kwam eraan. Geloof je me nou? Nou nou nou nou? De man kwam eraan. Spuit elf. Hij sprak voordat de man er was. ‘Als jij een ambulance belt, blijf ik hier.’ Meneer Weet-wat-ie-doet. De man stak zijn hand op: prima. Hij draaide zich om en rende. Hij probeerde te rennen. Dikke klootzak. Het was goed zo. Hij had ze in de steek gelaten. De jongen deed nog steeds steentjes in de emmer. Hij zou ingenieur worden. Hij had ze in de steek gelaten. Ja. Al die tijd. Minuten. Hij wist niet hoe lang. Hij had niks gedaan. Het hoofd van zijn vrouw op zijn schouder. Ze wist het niet. De oudste. Hij lachte naar zijn oudste dochter. ‘Zet jij even wat thee, lieverd.’ Ze gehoorzaamde hem. Ze rende. ‘Brave meid.’ Hij had de leiding. Hij redde ze. God, hij hield van ze. Hij was gelukkig. Ik zal het nooit vergeten. Hou je kop. Lekker begin van je vakantie. Hou je kop.