KortVerhaal. Jaargang 33

[p. 26]

De bruid
Maeve Brennan (Vertaling Rosalien van Witsen)

Aan de vooravond van haar trouwdag pakte Margaret Casey om zeven uur haar laatste spullen in, sloot haar koffer en ging op de rand van het bed zitten om op adem te komen. Haar kamer lag op de bovenste verdieping van het huis in Scarsdale waar ze als dienstmeisje tien jaar lang had gewerkt. Ze was alleen in huis. De telefoon was afgesloten, de koelkast was uit, de ramen waren allemaal op slot en alle bedden behalve het hare waren afgehaald voor de zomer. Meneer en mevrouw Smith en de kinderen waren die morgen vroeg weggereden naar hun cottage in Berkshire, waar ze tot oktober zouden blijven. Margaret was bang geweest voor het ogenblik van hun vertrek, bang voor tranen, die bij haar makkelijk vloeiden. Maar toen het zover was, had ze hen met een stralende glimlach uitgezwaaid en redelijk kalm toegezien hoe de auto uit het zicht verdween en de weg opreed. Eén moment had ze wel het gevoel dat ze er achteraan moest om te roepen dat ze terug moesten komen, terug, al was het maar een uurtje, dat ze haar juist nu niet alleen moesten laten.

Natuurlijk was het in de eerste plaats haar eigen idee geweest om te trouwen op de dag na hun vertrek voor de zomer. De zomer had comfortabel ver in het verschiet geleken op die avond afgelopen februari toen ze was gezwicht voor Carls aandrang en hem haar jawoord had gegeven. Ze vond Carl aardig maar met hem trouwen deed ze liever niet. Die hele nacht lag ze in paniek wakker en bedacht allerlei manieren om met hem te breken. Het zou harteloos zijn om hem recht in zijn gezicht te zeggen dat ze niets in hem zag. Slim besloot ze om één ding tegelijk aan te pakken. Eerst zou ze opzeggen bij mevrouw Smith, en dan zou ze gewoon de benen nemen naar een andere stad en er een nieuwe baan zoeken zonder Carl iets te laten weten. Maar toen ze binnenging terwijl ze aan het ontbijt zaten en haar ontslag indiende, was het zien van het verslagen gezicht van mevrouw Smith te veel voor haar. Om zich wat minder schuldig te voelen flapte ze eruit dat ze ging trouwen met Carl en op zichzelf zou gaan wonen in een eigen huis en zou stoppen met werken. Meneer en mevrouw Smith waren verbaasd en blij voor haar, en hun blijdschap maakte haar zo mededeelzaam dat

[p. 27]

ze de zaken een beetje verfraaide en het (nog niet gebouwde) huis beschreef dat Carl hoopte te kopen en vertelde dat hij ooit met zijn broer in zaken wilde gaan, maar nog niet meteen. Mevrouw Smith zei te hopen dat Margaret het goed vond als ze hun hier in huis na de plechtigheid een etentje zou aanbieden ter gelegenheid van de bruiloft, maar Margaret zei snel nee, dat ze vast van plan was om te trouwen op de dag na hun vertrek voor de zomer. Na wat heen- en-weer-gepraat gaf mevrouw Smith toe, ze lachte en zei dat Margaret vanzelfsprekend de bruid was en dat het haar goed recht was om de gang van zaken te bepalen. Terug in de keuken zakte Margaret verbijsterd neer alsof ze haar het huis uit hadden gejaagd. Ik wilde alleen maar opzeggen, dacht ze, en nu heb ik mezelf helemaal klem gezet.

Maar juli leek toch nog heel ver weg. Er zou vast en zeker een manier zijn om er onderuit te komen. Ze zou ruzie kunnen maken met Carl, of ze zou mevrouw Smith in vertrouwen kunnen nemen en haar om raad vragen. Maar het werd steeds moeilijker om vrijuit te spreken. Ze raakte bovendien steeds meer gesteld op Carl. Voor het eerst van haar leven had ze iemand alleen voor zichzelf, en hij was heel zorgzaam voor haar. Hij zou over een paar minuten komen om haar mee uit eten te nemen.

Ze vergeleek deze avond met de avond voor de bruiloft van haar zus Madge, twaalf jaar geleden in Ierland. Die avond paradeerde Madge voortdurend in haar trouwjurk van blauwe zijde, pronkend voor de buren, terwijl haar moeder middenin de kamer zat te huilen omdat ze haar oudste verloor en de familie binnenkort helemaal uit elkaar zou vallen. ‘De volgende die bij me weggaat zal de kleine Margaret zijn,’ riep haar moeder uit. Margaret was ijlings naast haar moeder gaan zitten en had geprotesteerd dat zij nooit, nee, nooit weg zou gaan. De buren knikten goedkeurend en zeiden dat zij nog eens een goede dochter was. Maar ook al was ze nog zo'n goede dochter, toch was Madge de favoriet. Toen Madge na een jaar besloot om zuiniger te gaan leven door weer thuis te komen wonen, voelde Margaret zich hoogst overbodig bij al dat getuttel over de baby van Madge en de man van Madge en de pijntjes en klachtjes van Madge. Margaret had toen al een dienstje, en toen haar oom in New York schreef met het aanbod haar het geld voor de overtocht te lenen, nam ze het onmiddellijk aan, omdat ze er tot het laatste moment voor haar vertrek van overtuigd was dat moeder wel tot bezinning zou komen en haar zou verbieden

[p. 28]

om te gaan. Moeder leek integendeel verrukt te zijn van het idee dat Margaret haar ‘kans’ kreeg, en er werden minder tranen geplengd over het vertrek van Margaret dan over de beslissing van Madge om te trouwen met een jongen die ze al haar hele leven kende.

Margaret had het fijn gevonden om wekelijks postwissels naar huis te sturen, in het besef dat haar moeder zich daardoor beter zou kunnen redden in het huishouden. Nadat ze de schuld aan haar oom had afbetaald, stuurde ze steeds meer geld naar huis en gunde zichzelf zo min mogelijk om maar zoveel mogelijk te kunnen sturen. Ze was steeds van plan te gaan sparen voor haar terugreis, maar ze geloofde eigenlijk dat het geld wel ergens vandaan zou komen als de tijd kwam om haar moeder weer op te zoeken. Ze wilde terug om Madge voor eens en altijd te overtroeven. Ze droomde ervan genoeg te sparen om terug te gaan en een winkeltje te beginnen dat voldoende opbracht om in haar en haar moeders behoeften te voorzien; of om terug te gaan met een aardig kapitaaltje en een goeie man te vinden om mee te trouwen. Niets van al die hoopvolle verwachtingen was in vervulling gegaan. Er was alleen nog een gevoel van gemis; alleen de benauwende pijn in haar hart was gebleven. Alles was fout gegaan. Moeder was nu vijf maanden dood en het leek niet langer mogelijk om het Madge op een of andere manier betaald te zetten, Madge die daar triomfantelijk zat in het bezit van alle oude spulletjes en meubelen en alles wat er van het oude huis nog over was. Niet dat Madge had aangeboden haar iets te sturen - zelfs niet een paar oude foto's - en het zou te wrang zijn om haar jaloezie en verlangen kenbaar te maken door er om te vragen. Ja, Madge had donders goed geweten wat ze aan het doen was.

Als God Margaret maar de kracht had geschonken om wat langer te wachten, was er wel een oplossing gekomen. Ze had misschien de hoofdprijs gewonnen in de loterij, of ze zou ergens een oude dame hebben ontmoet die gezelschap wilde op haar reis naar Ierland, of iemand - misschien haar oom - zou gestorven zijn en haar een legaat hebben nagelaten. Er had van alles kunnen gebeuren, als ze maar geduldig was geweest. Maar op de avond dat ze hoorde dat haar moeder was overleden, was Carl zo meelevend dat ze hem meer had beloofd dan ooit de bedoeling was geweest Door de manier waarop hij zijn arm om haar heen had geslagen was ze verloren. De nabijheid van zijn lichaam gaf haar een warm gevoel dat ze vergeten was sinds ze bij haar moeder op schoot had gezeten. Wat had hij goed het moment

[p. 29]

geweten om van me te profiteren, dacht ze boos. Zijn vasthoudendheid had haar al bij de eerste ontmoeting afgeschrikt. Ze had toen flink moeten zijn en hem voor altijd moeten lozen. Dat was de Duitser in hem waardoor hij wist vol te houden tot hij kreeg waar hij op uit was. Hij zou nooit goed vallen bij de mensen thuis. Ze zouden hem achter zijn rug uitlachen en zeggen dat hij dom was. De wrede ogen van Madge zouden dwars door zijn chique Amerikaanse kleren heen priemen en de zachte, goedmoedige, kwetsbare kerel eronder zien. Madge zou lachen als ze meneer Smith hoorde zeggen dat Carl een prima, solide kerel was die altijd een sieraad voor de maatschappij zou zijn. Meneer en mevrouw Smith hadden de hele toestand geweldig opgenomen. Meneer Smith had Margaret drie maanden salaris gegeven als trouwcadeau, en mevrouw Smith haar eigen bruidstoilet. Het ensemble, een jasje en rok van marineblauwe shantung, hing nu in de kast, met de nieuwe schoenen in een doos op de vloer eronder en de nieuwe hoed in een doos op de plank erboven. Behalve haar rozenkrans had ze niets dat oud en vertrouwd was uit Ierland om mee te nemen naar haar nieuwe huis. Madge had alles gestolen, zonder er een vinger voor te hoeven uitsteken.

Op een keer, toen Margaret een klein meisje was en haar vader nog leefde, waren haar ouders een ritje naar buiten gaan maken in een janplezier. Toen ze terugkwamen praatten ze over het hotel waar ze thee hadden gedronken en over de bossen en rivieren die ze hadden gezien. Ze beloofden Margaret ook een zondags uitje in een janplezier. Ze geloofde het en aanvankelijk ging ze iedere zondag kijken hoe de rijtuigen volstroomden met mensen. Massa's jongelui stapten dan in, onder gelach en gedrang en geduw om te zien wie de beste plaats bemachtigde. Margaret wist al precies welke plaats ze wilde - voorin naast de koetsier - maar ze kreeg de kans niet om mee te rijden. Er was altijd weer een excuus waardoor het niet kon. Soms ging een van de wagens op een verrassingstocht. De koetsier wist waarheen hij reed maar de passagiers moesten het raden. Ze waren nooit zeker van hun bestemming totdat ze aangekomen waren. De mensen die meegingen op die verrassingstochten leken nog joliger dan het gewone publiek. Margaret wou zo graag een keer mee, al was ze ook een beetje bang dat zo'n janplezier met een geheime bestemming nooit terug zou komen. Ze had best een keer mee kunnen gaan zonder ooit terug te keren als je zag wat ze van haar leven had gemaakt.

[p. 30]

Van beneden klonk vrolijk geroep. Margaret rende de overloop op. Het was Carl. Hij had zichzelf binnengelaten via de achterdeur. Als loodgieter was hij gewend aan achterdeuren. Toen hij de overloop van de eerste verdieping had bereikt, keek hij omhoog en zag haar.

‘Hoe gaat het met mijn meisje?’ riep hij alsof ze mijlen van elkaar verwijderd waren. Zijn stem weergalmde luid in het lege huis. Hij had gedronken, dat kon ze aan zijn stem horen, maar ze zou er dit keer niets van zeggen. Voor de grap gooide hij zijn hoofd achterover en strekte zijn armen wijd uit, zo ongewoon gelukkig voelde hij zich, maar zijn emoties raakten haar niet. Ze staarde verbaasd en angstig naar hem neer.

‘Wat is er?’ schreeuwde hij en liet zich op zijn armen neer over de trapleuning. ‘Was je bang dat ik niet zou komen? Was je bang dat ik je voor het altaar zou laten staan? Zet dat maar uit je hoofd. Zó makkelijk kom je niet van me af.’

Ze wilde hem toeschreeuwen dat hij te min voor haar was, dat ze hem verachtte, dat ze nog niet aan hem gebonden was en dat dat ook nooit zou gebeuren, maar in plaats daarvan bleef ze beleefd en zei dat ze in een oogwenk klaar zou zijn. Ze waarschuwde hem niet naar boven te komen naar haar kamer, omdat haar trouwjurk daar hing. Ze wilde niet dat hij die voortijdig zou zien uit vrees dat dat hun allebei ongeluk zou brengen.