KortVerhaal. Jaargang 32

[p. 76]

Eclips
Annelies Karelse

In de Tabac-Journaux sloeg de muffe warmte haar weer in het gezicht. Door de schemerdonkerte die er hing en doordat iemand waarschijnlijk net een grote pot talkpoeder had omgegooid, kostte het haar veel moeite om de dingen, de grote hoeveelheid dingen, van elkaar te onderscheiden en thuis te brengen. Planken met verdelgingsmiddelen voor mollen, muizen en vliegen. Een roestige standaard met kromme kaarten herinnerde zij zich nog van de vorige keer. Vijf jaar geleden. Hoestend liep ze verder de winkel in toen een deur achter de toonbank openging. Bette's hoestbui had de eigenaresse, madame Jouyet, blijkbaar gealarmeerd.

Zwart haar rond een gezicht dat de kleur had van iemand die nooit buiten kwam. De lucht in de winkel werd zwaarder en zij vroeg zich af of Madame Jouyet de lucht veroorzaakte of dat die ontsnapte uit de ruimte waar zij net vandaan kwam. Als zij de bleke zachte wangen van de vrouw zou aanraken, vreesde ze gaten te prikken in de huid.

De bruine ogen werden wakker, een vage beweging van haar lippen suggereerde een glimlach. Bette glimlachte, vroeg om sigaretten en informeerde naar de gratis brillen die bij een aantal kranten waren beloofd om ermee naar de zonsverduistering te kunnen kijken. Madame had ervan gehoord, maar helaas, zij had ze niet. Bij gebrek aan voldoende Frans trok Bette een overdreven teleurgesteld gezicht. Wat nu?

Ze keek de winkel nog eens door. Achterin lagen niet alleen de schappen vol met poppen, fotorolletjes van het merk Kodak en klosjes garen, maar was ook de vloer bezaaid met stapels dozen en doosjes en standaards met affiches van de LOTO.

‘De hele familie is er,’ begon ze uit te leggen. ‘Voor de laatste keer.’

‘Attendez,’ zei madame en glipte de deur weer door, naar achteren, waar waarschijnlijk haar woonkamer was. De stank in de kleine winkel werd bijna onverdraaglijk. Bette staarde naar de stoffige tegelvloer en krabde aan de bulten van de knutjes rond haar polsen. De houten luiken van haar slaapkamer hadden de piepkleine steekvliegen niet buiten gehouden vannacht. Misschien was er in de vergifafdeling iets te vinden tegen deze stekers.

[p. 77]

‘Je vous donne la main de mon mari,’ zei madame plotseling. In haar hand had ze een grote bruine envelop waaruit ze een röntgenfoto haalde. Op de foto zag Bette een hand en een gedeelte van spaakbeen en ellepijp. Met een schaar knipte madame de donkere hoeken van de foto en hield die voor haar ogen.

’Voilà!’

Bette zette haar auto op de open plek onder de bomen, naast die van haar broers. Max die vanmiddag zou komen, zou de zijne er makkelijk naast kunnen zetten. Dan waren ze sinds jaren weer compleet. Al was compleet niet het juiste woord. Zo compleet mogelijk. Als gezin. Als broers en zus.

Het huis dat halverwege een heuvel lag, zag er van deze kant groot en stevig uit. Chiel had een groot deel van de rommelige braamstruiken weggekapt, zodat de ramen van de benedenslaapkamers weer zichtbaar waren. Hij stond met een stok in het vuurtje te poken waarin hij de gesnoeide takken verbrandde.

‘Er is voor je gebeld,’ zei hij, terwijl hij zijn ogen op het vuur gericht hield.

‘Hij zei zijn naam niet.

Was duidelijk verbaasd dat jij niet opnam, maar ik.

Vroeg of mijn zus er was en hing weer op.

Ik herkende zijn stem, denk ik.

Hoe heette die vent ook alweer?

Jij belde er toen dagelijks mee.

Heb je nog steeds contact?

Ik dacht dat hij jou vijfjaar geleden had laten barsten.’

Hij sloeg zijn ogen naar haar op zonder zijn hoofd te bewegen en staarde weer in het vuurtje dat erg begon te roken. Bette haalde haar schouders op. Uit de grote bruine envelop haalde ze een donkergrijs strookje. Ze hield het strookje voor haar ogen.

‘Voor vanmiddag! Ik heb er vier.’

Haar linkerneusvleugel trilde.

Ze pakte haar mand en liep de trap op die lang geleden door haar vader in de rotsige bodem was uitgehakt. Zo kwam ze op het terras dat toegang gaf tot de keuken en de rest van het huis.

Nu bellen, na vijf jaar stilte.

[p. 78]

‘Mag ik je nog een keer zien? Ik ben stervende.’

De grote verzoening op de drempel van de dood? Plotseling wordt alles gerelativeerd, is al het gebeurde niet meer belangrijk. Alleen dat ene: ik was ook maar een mens, dus maakte ik fouten. Eigenlijk ben ik altijd aan je blijven denken. Eigenlijk heb ik altijd met jou geleefd. Maar ik kon niet anders. Kun je mij vergeven?

Dat soort teksten.

Bette begon zich al een beetje te verheugen op de mogelijkheid dit laatste verzoek af te wijzen. Zij zou niet eens naar hem luisteren. Met de dood had zij niets te maken. Het was zijn dood overigens, niet de hare.

Wat heb ik jou toch pijn gedaan.

Ik kon niet anders.

Zeg me dat het goed was.

Dat je je leven weer op poten hebt gekregen.

Dat je geen illusies meer had.

Dat ik je dat heb gegeven: een leven zonder illusies.

Laat hij stikken in zijn eigen woorden, dacht Bette. Dat de clichés als gezwellen op zijn tong mogen groeien.

Hij belt dus nog wel zelf. Had het telefoonnummer van het Franse huis dus nog op kunnen zoeken. Wie weet was het een krachtsinspanning geweest waarvan hij nu lag bij te komen. Op een hoog wit bed, in een kamer op de tiende verdieping, met uitzicht op de grijze Rotterdamse lucht. Te zwak om nog rechtop te gaan zitten en naar beneden te kijken, naar de auto's, de ringweg, de flats.

Ik zal je nooit laten gaan. Nooit.

Alsof er een strook film door haar hoofd werd gehaald. Van oor tot oor. Drie plaatjes. Hij huilt en slaat erbij met zijn vuist op tafel.

Ik zal je nooit

laten gaan.

Nooit!

Bette steunt met twee handen op het aanrecht. Ze recht haar rug als ze de keukendeur hoort opengaan.

‘Zus!’

[p. 79]

Zijn lange lichaam vouwt hij om haar heen. Veegt zijn neus door haar haar. Een wang op haar kruin. Bruine armen om haar middel. Zoals alleen hij kan doen. Jongste broer.

‘Zusje, sta je te kotsen of bestudeer je de perfectie van de afvoer? Wat ben je toch zacht, Bette. Van alle vrouwen die ik ken, zijn mama en jij het zachtst. Geheim van het huis zeker.’

‘Mama is niet zacht meer, hoor. Ik heb al een paar jaar van haar gewonnen. Geheim van het graf.’

Max laat Bette los en gaat naar buiten. ‘Kotsen dus.’

Voor de laatste keer aan tafel op het ongelijke terras, okergeel, op wiebelende stoelen. Bette en de twee jongens. Dat Chiel gedacht had dat alle geluiden zouden stollen tijdens de eclips. Alsof je een gordijntje voor het zonlicht trekt en alle dieren in slaap vallen. Terwijl Max juist had gelezen dat er een enorme opwinding bij de dieren zou ontstaan. Vogels die heen en weer vlogen, schapen die blaatten.

De hond was tussen hen in gaan staan toen zij met zijn drieën op een rij naar boven keken. Maar dat was meer uit gezelligheid, vanwege de rij, dan doordat het, heel even, donker werd.