KortVerhaal. Jaargang 32

[p. 53]

Een frisse wind
Anthon Fasel

Dat ik schoenen koop, ja. Dat ik dure schoenen koop, ja. Dat ik dure Italiaanse, handgemaakte Italiaanse schoenen koop, inderdaad. Dat ik dure, handgemaakte Italiaanse schoenen koop, die mij in persoon zijn aangemeten, door een schoenmaker, in Italië, in de beroemde winkelstraat Via Monte Napoleone in Milano, persoonlijk door Gianni Santino, de verkoper én schoenmaker van Bottega Veneta, die dus de voeten van iedere Italiaan die er toe doet, heeft vastgehouden, dat ik dus schoenen draag die door hem zijn gemaakt. Dáár hebben ze het over, of nee, zo hebben ze het er niet over, ze hebben het erover dat ik heel erg dure schoenen heb. En dan lachen ze schamper. Zij, met al die wegwerpschoenen, die je steeds weer moet vervangen door andere waardeloze rommel, door vodden van plastic en kunstleer, die na een week al vormeloos zijn, zeker als je ermee door die troep loopt die hier al jaren voor de deur ligt omdat nou nooit eens iemand van de gemeente zorgt dat het in orde komt. Kijk naar hun horloges en je ziet dat ze geen schoenen kunnen kopen. Ja, van die dure schoenen draag ik, die draag ik graag en die draag ik met trots. Ik ben dan weliswaar niet ‘creatief’ wat hier het hoogst bereikbare lijkt te zijn. Creatief en zonder verantwoordelijkheidsgevoel of enig benul van geld, bedoelen ze dan. Of van doelstellingen, resultaten en vervolgens afrekenen. Dus het is niet zo vreemd dat ze mij de vrije hand hebben gegeven om hier orde op zaken te stellen en eens een frisse wind, wat heet, een stevige orkaan door dit vermolmde gebouw van slordige en oninteressante grootverdieners te laten waaien.

Dus als ik dan een gesprek heb met zo iemand, in de meeste gevallen om hem de wacht aan te zeggen, om hem te laten weten dat zijn carrière misschien beter ergens anders kan worden voortgezet (‘Ja, we zullen alles doen om je erbij te helpen, ga eens een beetje rondkijken’ en meer van dat gelul), en hoe dik je het er ook bovenop legt, de sukkels snappen niet dat dit betekent dat ik de ontslagpapieren - sorry, de brief waarin staat dat ik, dat wij bedoel ik, ze helaas zullen moeten laten gaan - al in mijn la heb liggen, getekend door iedereen die er wat mee te maken heeft, inclusief zijn naaste collega, waar hij toch zijn

[p. 54]

hoop op gevestigd heeft. Die fijne collega, die op zijn beurt niet weet dat hem hetzelfde wacht, met een zelfde brief. En dan zie ik zo iemand kijken. Naar mijn pak. Naar mijn hoofd, dat wél fris geschoren is en gekapt door een echte kapper. Naar mijn schoenen. Naar de foto van mijn keurig aangeklede kinderen en van mijn echtgenote, die nergens uit de toon zal vallen. En dan zie ik de verachting in hun ogen, het ongeloof dat dit allemaal zal gaan gebeuren aan hen, die al jaren zonder enig succes voorthobbelen, van binnenkomst tot lunch en vandaar weer dobberend tot het veel te vroege vertrek. En in de tussentijd zitten ze bij elkaar en vergaderen ze, of noemen dat zo, tenminste. Dat er ooit nog wel eens iets tot stand komt, mag een wonder heten. Soms tref ik ze achter hun bureaus, die kreunen en doorbuigen onder de stapels papier, boeken, dvd's, ongeopende enveloppen, missives van mij die niet gelezen zijn en oude tijdschriften. Daarop hebben ze abonnementen, voor de inspiratie, beweren ze, maar in feite om een beetje bladerend en lezend de dag door te komen, voor ze weer bij elkaar gaan zitten om te praten over mij, de nieuwe structuur en hun vermoedens over elkaar - en nooit hun eigen positie. Eigenlijk vind ik ze gewoon een beetje vies, zoals ze daar zitten. Op mijn bureau geen papier, geen leeswerk, geen kranten. Alles is opgeborgen of weggegooid. Orde begint op je bureau, zeg ik wel eens tegen zo'n type, alleen maar om de verbijstering en de verontwaardiging te zien. ‘Maar ik heb mijn werk op mijn bureau!’ zeggen ze dan, of ‘Dat is mijn archief.’ Ja, denk ik dan, maar niet zo lang meer. Het duurt niet lang voordat het met een brede armzwaai van harte in de kliko wordt geschoven. Chemisch afval, zeg ik dan, en er moet toch altijd wel iemand lachen. Meestal de volgende op de lijst. Alsof ik hier mijn vrienden niet ken. Toen ik een kaartje rondstuurde over mijn niet geboren, nee, beter, vroeg gestorven kind, kon ik de reacties ook voorspellen. Bijna niemand reageerde. Een enkeling, ja, wat vrouwen die hun medeleven betuigden en een paar mannen die ongemakkelijk lieten weten het allemaal heel erg te vinden. Maar de meesten zwegen. Geen enkele vorm van troost of steun. Dan weet ik het weer. Dat maakt me sterk. Ja, dat heb ik dan weer geleerd, hoe eenzaam je bent. En die verwachten dan dat ze, als ze tegenover me zitten, dat ik ze dan met mededogen zal behandelen. Nee, ik zie ze graag spartelen. Eerst een beetje heen en weer praten, informeren hoe het is, hoe het thuis is, en dan, als je de angst al ruikt, wham, het mes er in. Ach ach, zie ze dan kijken, zie ze

[p. 55]

dan wanhopig proberen te ontsnappen, met hun hypotheken en hun kinderen en hun vrouwen die zwanger zijn. Jaja, erg hoor, en waar was jouw betrokkenheid dan, toen? Maar nee, geen enkele reactie. Precies zoals ik al wel verwachtte. Ach, wat zie ik ze daarom graag nog even zweten, naar ontsnapping zoeken, terwijl ik ze langzamerhand de fuik in laat zwemmen. Nee, dienstjaren, die tellen niet meer en die ander? Ja, die is nu eenmaal beter, daarvoor waren die evaluatiegesprekken, die jij altijd zo overbodig en onnozel vond. Ja, toen had je ambitie kunnen tonen, maar nee, die had je niet, je dacht: ik rust hier vast uit voor na mijn pensionering, als ik leuke dingen ga doen. Nou, je kunt meteen beginnen. Ja, ik vind het ook verschrikkelijk, och gottegottegot, ik vind het zo verschrikkelijk, nou nou, ik ben bang dat ik er niet meer overheen kom. We gaan het allemaal heel erg goed voor je regelen, en ik zal alles doen om je te helpen, zeker, heus wel. Het komt vast allemaal wel goed, ooit, iemand van jouw kwaliteiten! Moet toch niet moeilijk zijn. En je kunt altijd bij me binnenlopen voor troost of een hartelijk woord, dat weet je. Het doet mij ook heel erg veel pijn, dit soort gesprekken, ik ben er helemaal stuk van. O ja, laat je meteen de volgende even binnen. En ik zet mijn schoen op de stoel waarop hij dadelijk zal gaan zitten en adem even tegen mijn schoenen en poets ze blinkend en haal ze er pas af als de volgende al nerveus in de deuropening staat.