KortVerhaal. Jaargang 31

[p. 54]

Troost op de Kopse Hof
Frank Kusters

De eerste dagen van het nieuwe jaar waren kort, nat en donker; alles wat je zag, hoorde, dacht of deed, leek ten prooi aan stagnatie en zinloze herhaling. Terwijl hij aan zijn bureau op de eerste verdieping van zijn kantoor aan de Emmastraat (als om de troosteloosheid om hem heen het goede voorbeeld te geven) dossier na dossier wegwerkte, de microfoon van zijn dicteerapparaat schuin tegen zijn km, spatten de plassen op het asfalt van de Prins Mauritssingel onder de auto's keer op keer hoog op, tot woede van de fietsers en voetgangers die dan pathetisch de vuist hieven en scholden. Zoals de ondervoede werknemers dat deden op spotprenten van voor de oorlog, wanneer die elkaar verdrongen voor het venster van het marmeren paleis waar hun volgevreten directeur in rokkostuum bij de open haard over de hem betastende hoeren in grote hoeveelheden bankbiljetten liet regenen.

‘Waarbij ik me gaarne geroepen voel voor de goede orde op te merken dat in de hoogtijdagen van de klassenstrijd de schaamteloze uitbuiting van de medemens als een privilege van de kapitalist werd gezien en niemand nog enig benul had van de zegeningen die de Balkenende-norm ons allen in dit verband naderhand heeft gebracht, enzovoort, enzovoort. Vera, dit laatste natuurlijk niet, ik heb het wel gehad voor vandaag, deze brief eerst naar cliënte voor commentaar.’

Op het moment dat hij haar naam noemde, stond zij tot zijn verbazing in de deuropening, haar zwarte lakjas over haar arm gevouwen; de hele dag had hij zich alleen op kantoor gewaand.

‘Er zijn bloemen voor je bezorgd. Pioenrozen en witte anjelieren. En voor mij Belgische bonbons. Van de familie Charkovic. Met onze meest beleefde dankbaarschap voor uw goede zorgen.’

‘Aardig van ze, de stakkers.’ Het was een oude zaak waarin twee jaar lang geen beweging was te krijgen, ontslag na bedrijfsongeval, hij herinnerde zich de röntgenfoto's van de ruggengraat en het linkerschouderblad. En dat de vrouw hier op zijn kamer steeds naar de hand van haar man had gezocht, wanneer die antwoord moest geven op zijn vragen.

‘Het boeket is voor jou.’

Toen zij niet reageerde, voegde hij eraan toe:

[p. 55]

‘Met mijn meest beleefde dankbaarschap voor al je goede zorgen, Vera, lot uit de loterij van me.’ Het was waar, met z'n tweeën hielden ze de laatste maanden zo ongeveer het hele kantoor draaiende, Peter met zijn faillissementspraktijk daargelaten. De jonkies hielden het na een uurtje of wat voor gezien en als hij er ook maar iets van zei, waren ze tot op het bot beledigd. Kletsen op de gang, daar waren ze ook goed in.

Zij pakte de cassettes van zijn bureau, liet ze in haar schoudertas glijden en keek hem strak aan. Hij prees haar vaker de hemel in, maar voor complimenten was ze allergisch. Of ze deed alsof.

Ze wees naar het dicteerapparaat voor het laatste bandje.

‘Je ziet eruit of je drie nachten achter elkaar niet geslapen hebt. Wanneer komt Josien uit Italië terug?’

‘Vrijdag. Niet aanstaande vrijdag, maar volgende week.’

Dat was de laatste twee weken zijn vaste antwoord op vragen van vrienden en bekenden. En het ging er in als koek. Ook bij Vera. Twee weken op wintersport in de Dolomieten, ergens in de buurt van Cortina d'Ampezzo. Met vier bevriende echtparen en hun kinderen en kleinkinderen. Alles bij elkaar zowat een halve verdieping van het hotel. Veel zon hadden ze, maar amper sneeuw. Er waren beroerdere smoezen, zeker vanwege dat Cortina en die halve verdieping. Maar de termijn verstreek en eerlijkheid duurt het langst. Hij moest aan Martin denken, zijn glanzende kamerjas, aan de villa in de bossen achter Oosterbeek, de schaal oesters en de cava als vanouds op tafel, zijn ene gebarsten brilleglas en de Pakistaanse verpleegster die hem overeind gehouden had, toen ze elkaar ten afscheid omhelsden. Martin had de primeur van de smoes gehad, want als hij iemand niet met zijn eigen sores wilde lastigvallen, was hij het natuurlijk. Maar op weg naar huis had hij er al spijt van. Het was ineens vreemd gaan stormen, hij zag het aan het trage sidderen van de bomen en voelde het aan zijn stuur en ineens begreep hij dat het nu te laat was om Martin in vertrouwen te nemen, want de wind trok hem al mee omhoog naar de hemel waarin hij nooit had willen geloven.

‘Morgen om tien uur Congrescentrum,’ zei ze bij de deur. ‘Je toespraak en de samenvatting liggen in je postvak. De televisie komt ook. De afspraken met Dankelaar en Stevens heb ik naar volgende week verzet. Doe me een plezier en ga alsjeblieft een beetje bijtijds naar bed. Beloofd?’

‘Beloofd.’

[p. 56]

Hij knikte erbij, als een brave jongen.

‘Tot maandag.’

‘Tot maandag.’

Kennelijk maakte zij zich echt zorgen. En gelijk had ze. Zo ging het niet. Hij stond op om te zien hoe ze in het lantaarnlicht wegfietste. Het was zowaar droog geworden. Hij zag zijn gezicht in het glas weerspiegeld en schrok van de grauwheid en de wallen onder zijn ogen: een trieste clown op jaren. Mijn toespraak in het postvak, niet vergeten, dacht hij. En dan eerst langs de Chinees, vervolgens de toespraak voor de spiegel en daarna naar bed. Misschien zag Josien hem wel morgenavond op de televisie.

Hij hield woord en het donker bracht hem de slaap en de slaap een droom die hij zich nooit herinneren zou.

Het is een vroege zondagochtend en als twee toekomstige bejaarden wandelen ze over de Ubbergseveldweg. Het regent, er is geen mens op straat. Ze zijn allebei nog geen dertig, maar iedere zondagochtend, wanneer ze hier lopen, stelt hij zich voor dat ze elkaar over veertig jaar nog steeds vragen of ze de Beekmandalseweg of de Holleweg naar beneden zullen nemen. En dan nog steeds even nieuwsgierig zijn naar elkaars antwoorden op die vraag. En vlak voor het Wilgplein staat dan, hoopt hij, nog steeds de witte pijl op het lichtblauwe bord Duitschland over Berg en Dal in zijn nutteloze glorie op schouderhoogte naar rechts te wijzen.

Ze hebben het over Vera en Martin die na nog geen twee jaar huwelijk uit elkaar gaan, Josien snapt niet wat hen bezielt. Josien heeft het van Vera gehoord en vraagt hem waarom Martin er op kantoor niet over is begonnen. Hij verkondigt dat dat Martins zaak is en dat de twee al ruzie hadden in de trouwauto, omdat Vera iets onaardigs over zijn manchetknopen zei. En dat de schuldvraag godzijdank allang een relict is uit vroeger tijden. En dat ze in hun eigen huis beter eerst de keuken kunnen vernieuwen en dan pas het dak. En dat ze van de zomer naar Spanje moeten gaan en niet naar Kreta.

Nog veel meer loopt hij te beweren op de vroege zondag, zij heeft haar arm om zijn schouders geslagen, want zij heeft hem lief.

Op het nog ongerepte deel van de Kopse Hof is een man met een metaaldetector in de weer, het is net of hij in de stromende regen staat te stofzuigen. En even later zien ze in de diepte voor hen de Ooy met zijn sloten, rijen populie-

[p. 57]

ren, eenzame nederzettingen en het verschiet van uitgestrekte velden. En de nu bijna inktzwarte hemel daarboven. Maar op het moment dat ze verder willen gaan, baadt de polder aan hun voeten plotseling heel even in glanzend geel licht en verstarren ze en kijken ze elkaar sprakeloos aan, alsof ze beloond worden en niet weten waarvoor.