KortVerhaal. Jaargang 31

[p. 123]

Het geheime leven van Walter Mitty
James Thurber (Vertaling Guido Golüke)

‘We gaan er dwars doorheen!’ De stem van de commandant klonk als brekend dun ijs. Hij droeg zijn gala-uniform, de met veel goud versierde witte pet zwierig omlaag getrokken boven één koud grijs oog. ‘Dat redden we niet, commandant. Er broeit daar een orkaan, als u het mij vraagt.’ ‘Ik heb u niets gevraagd, luitenant Berg,’ zei de commandant. ‘Zet de zoeklichten aan. Trek hem door naar 8500 toeren! We gaan er dwars doorheen!’ Het geklop van de cylinders werd luider: ta-pokketa-pokketa-pokketa-pokketa-pokketa. De commandant keek naar de ijsvorming op het raam van de piloot. Hij liep naar hem toe en draaide aan een gecompliceerd stel knoppen. ‘Hulpmotor No. 8 opstarten!’ schreeuwde hij. ‘Hulpmotor No. 8 opstarten!’ herhaalde luitenant Berg. ‘Koepel 3 volle kracht!’ schreeuwde de commandant. ‘Koepel 3 volle kracht!’ De over hun diverse taken gebogen bemanningsleden van de reusachtige, dreunend voortrazende achtmotorige marinevliegboot keken elkaar aan en grijnsden. ‘De ouwe sleept ons er wel doorheen,’ zeiden ze tegen elkaar. ‘Die ouwe is voor de duivel nog niet bang!’...

‘Niet zo hard! Je rijdt te hard!’ zei mevrouw Mitty. ‘Waarom rij je zo hard?’

‘Hmm?’ zei Walter Mitty. Hij keek met geschokte verbazing naar zijn vrouw op de stoel naast hem. Ze kwam hem volslagen onbekend voor, alsof een wildvreemde vrouw in een menigte iets naar hem had geroepen. ‘Je reed bijna honderd,’ zei ze. ‘Je weet dat ik niet graag harder ga dan zeventig. Je reed bijna honderd.’ Walter Mitty reed zwijgend verder richting Waterbury, en het gedaver van de SN202 door het ergste onweer in zijn twintigjarige carrière bij de marine stierf weg uit het diep in zijn brein verborgen luchtruim. ‘Je bent weer helemaal gespannen,’ zei mevrouw Mitty. ‘Je hebt weer zo'n dag. Ik wou dat je je eens liet onderzoeken door dokter Renshaw.’

Walter Mitty stopte voor het gebouw waar zijn vrouw naar de kapper ging. ‘Denk erom dat je die overschoenen gaat kopen terwijl ik bij de kapper zit,’ zei ze. ‘Ik heb geen overschoenen nodig,’ zei Mitty. Ze stopte haar spiegeltje weer in haar handtas. ‘Daar hebben we het al over gehad,’ zei ze terwijl ze uitstapte. ‘Je bent geen jonge man meer.’ Hij

[p. 124]

liet de motor even razen. ‘Waarom heb je je handschoenen niet aan? Ben je je handschoenen kwijt?’ Walter Mitty tastte in een zak en haalde de handschoenen tevoorschijn. Hij trok ze aan, maar toen zij zich had omgedraaid en het gebouw was binnengegaan en hij was doorgereden tot aan een rood licht, trok hij ze weer uit. ‘Schiet op, man!’ snauwde een agent toen het licht op groen sprong, en Mitty trok haastig zijn handschoenen aan en schoot met een ruk naar voren. Hij reed een poosje doelloos door de straten en reed toen langs het ziekenhuis naar het parkeerterrein.

...‘Het is die steenrijke bankier, Wellington McMillan,’ zei de knappe zuster. ‘O ja?’ zei Walter Mitty terwijl hij langzaam zijn handschoenen uittrok. ‘Wie doet de operatie?’ ‘Dokter Renshaw met dokter Benbow, maar er zijn ook twee specialisten bij, dokter Remington uit New York en dokter Pritchard-Mitford uit Londen. Hij is per vliegtuig overgekomen.’ In een lange, koele gang ging een deur open en dokter Renshaw kwam naar buiten. Hij zag er bezorgd en afgetobd uit.‘Hallo, Mitty,’ zei hij. ‘We hebben onze handen vol aan die McMillan, die steenrijke bankier en persoonlijke vriend van Roosevelt. Obstreose van het ductale kanaal. Derdegraads. Ik zou graag willen dat je er even naar keek.’ ‘Met alle plezier,’ zei Mitty.

In de operatiekamer werden de doktoren fluisterend aan elkaar voorgesteld: ‘Dokter Remington, dokter Mitty. Dokter Pritchard-Mitford, dokter Mitty.’ ‘Ik heb uw boek over streptothricose gelezen,’ zei Pritchard-Mitford, hem de hand schuddend. ‘Een briljante prestatie, dokter.’ ‘Dank u,’ zei Walter Mitty. ‘Ik wist niet dat jij in Amerika was, Mitty,’ bromde Remington. ‘Het is water naar de zee dragen, Mitford en mij hierheen te halen voor een derdegraads obstreose.’ ‘Dat is erg aardig van je,’ zei Mitty. Op dat moment begon een reusachtig, ingewikkeld apparaat met veel slangen en draden dat op de operatietafel was aangesloten, een geluid te maken als pokketa-pokketa-pokketa. ‘Het nieuwe anesthesieapparaat houdt ermee op!’ schreeuwde een co-assistent. ‘Er is aan de hele oostkust niemand die het kan repareren!’ ‘Rustig, man!’ zei Mitty met zachte, kalme stem. Hij sprong naar het apparaat, dat nu pokketa-pokketa-kwiep-pokketa-kwiep deed. Hij begon met veel gevoel aan een rij glinsterende knoppen te draaien. ‘Geef me een vulpen!’ blafte hij. Iemand gaf hem een vulpen. Hij haalde een defecte zuiger uit het apparaat en zette de pen ervoor in de plaats. ‘Zo houdt hij het nog wel tien minuten vol,’ zei hij. ‘Opschieten

[p. 125]

met die operatie.’ Er kwam een zuster aangesneld die Renshaw iets toefluisterde, en Mitty zag de man verbleken. ‘Er is coreopsis ingetreden,’ zei Renshaw nerveus. ‘Zou jij het willen overnemen, Mitty?’ Mitty keek hem aan, daarna keek hij naar die zwakkeling van een Benbow, die dronk, en naar de ernstige, onzekere gezichten van de twee grote specialisten. ‘Als je wil,’ zei hij. Ze hielpen hem in een witte operatieschort, hij schoof het masker op zijn plaats en trok dunne handschoenen aan; de zusters overhandigden hem glimmende...

‘Achteruit, maat! Kijk uit voor die Buick!’ Walter Mitty trapte hard op de rem. ‘Je zit verkeerd, maat,’ zei de parkeerbediende, Mitty nauwlettend opnemend. ‘O jee, ja,’ mompelde Mitty. Hij begon voorzichtig achteruit te rijden onder het bord ‘Alleen uitrit’. ‘Laat maar staan,’ zei de bediende. ‘Ik zet hem wel weg.’ Mitty stapte uit. ‘Hé, laat je het sleuteltje er wel inzitten.’ ‘O ja,’ zei Mitty en overhandigde de man het contactsleuteltje. De bediende sprong in de wagen, reed hem met brutaal gemak achteruit en zette hem op zijn plaats.

Dat lef, dacht Walter Mitty door Main Street lopend; die jongens denken dat ze alles weten. Eén keer had hij ergens buiten New Milford geprobeerd zijn sneeuwkettingen eraf te halen en waren ze helemaal om de assen gedraaid. Er moest iemand met een takelwagen komen om ze weer los te krijgen, een jonge, grijnzende garagemonteur. Sindsdien het mevrouw Mitty hem altijd naar een garage rijden om de kettingen eraf te laten halen. De volgende keer doe ik mijn rechterarm in een mitella, dacht hij; dan lachen ze me met meer uit. Als ik mijn rechterarm in een mitella heb, zien ze dat ik die kettingen er onmogelijk zelf af zou kunnen halen. Hij schopte in de drabbige sneeuw op het trottoir. ‘Overschoenen,’ zei hij bij zichzelf en begon uit te kijken naar een schoenenwinkel.

Toen hij weer naar buiten kwam, met de overschoenen in een doos onder zijn arm, begon Walter Mitty zich af te vragen wat het andere was dat hij van zijn vrouw moest kopen. Ze had het hem twee keer gezegd voor ze van huis op weg gingen naar Waterbury. Ergens had hij een hekel aan die wekelijkse tocht naar de stad - hij kocht altijd het verkeerde. Papieren zakdoekjes, dacht hij, tandcrème, scheermesjes? Nee. Tandpasta, tandenborstel, bicarbonaat, carborundum, initiatief, referendum? Hij gaf het op. Maar zij zou er wel aan denken. ‘Heb je de wat-was-het-ook-alweer?’ zou ze vragen. ‘Vertel me niet dat je de wat-

[p. 126]

was-het-ook-alweer bent vergeten.’ Er liep een krantenjongen voorbij die iets riep over het grote proces in Waterbury.

...‘Misschien dat dit uw geheugen zal opfrissen.’ De officier van justitie stak de rustige figuur in de beklaagdenbank plotseling een zwaar automatisch pistool toe. ‘Hebt u dit wapen ooit eerder gezien?’ Walter Mitty pakte het pistool aan en bekeek het met kennis van zaken. ‘Dit is mijn Webley-Vickers 50.80,’ zei hij kalm. Er ging een opgewonden geroezemoes door de rechtszaal. De rechter hamerde om stilte.

‘U bent, geloof ik, een uitstekend schutter met alle soorten vuurwapens?’ zei de officier van justitie insinuerend. ‘Bezwaar!’ riep Mitty's advocaat. ‘We hebben aangetoond dat de beklaagde het schot niet kan hebben gelost. We hebben aangetoond dat hij op de avond van de veertiende juli zijn rechterarm in een mitella droeg.’ Walter Mitty hief even zijn hand op en het gekibbel tussen officier en advocaat verstomde. ‘Ook met mijn linkerhand,’ zei hij op effen toon, ‘had ik Gregory Fitzhurst op honderd meter afstand kunnen doden, met wat voor vuurwapen dan ook.’ Er brak een hels rumoer los in de rechtszaal. Boven het tumult uit klonk het gekrijs van een vrouw en plotseling viel een mooi, donkerharig meisje Walter Mitty in de armen. De officier van justitie sloeg wild op haar in. Zonder van zijn stoel op te staan, gaf Mitty de man een opstopper op het puntje van zijn kin. ‘Ellendige hond!’...

‘Puppykoekjes,’ zei Walter Mitty. Hij bleef staan toen de gebouwen van Waterbury uit de mistige rechtszaal oprezen en hem weer omringden. Een passerende vrouw lachte. ‘Hij zei “puppykoekjes,”’ zei ze tegen haar metgezel. ‘Die man zei “puppykoekjes” tegen zichzelf.’ Walter Mitty liep haastig verder. Hij ging een supermarkt binnen, niet de eerste die hij tegenkwam maar een kleinere verderop in de straat. ‘Ik moet koekjes hebben voor kleine, jonge hondjes,’ zei hij tegen een bediende. ‘Zoekt u nog een speciaal merk, meneer?’ De beste pistoolschutter ter wereld dacht een ogenblik na. ‘Op de doos staat: “Puppy's blaffen erom”.’ zei hij.

Zijn vrouw zou over een kwartier klaar zijn bij de kapper, zag Mitty op zijn horloge kijkend, tenzij ze moeite hadden met het drogen; soms hadden ze moeite met het drogen. Ze vond het niet prettig als eerste bij het hotel aan te komen; ze zou graag hebben dat hij daar al op haar zat te wachten, zoals gewoonlijk. In de lobby koos hij een grote leren fauteuil die naar een raam toegekeerd stond en legde de

[p. 127]

overschoenen en de puppykoekjes ernaast op de vloer. Hij pakte een oud nummer van het tijdschrift Liberty en liet zich in de stoel neerzinken. ‘Kan Duitsland door de lucht de wereld veroveren?’ Walter Mitty keek naar de foto's van bommen afwerpende vliegtuigen en verwoeste straten.

...‘De jonge Raleigh heeft het niet meer van de beschietingen, kapitein,’ zei de sergeant.

Kapitein Mitty keek door zijn verwarde haren naar hem op. ‘Laat hem maar gaan slapen,’ zei hij vermoeid. ‘Net als de rest. Ik ga wel alleen.’ ‘Maar dat kan niet, kapitein,’ zei de sergeant bezorgd. ‘Er zijn twee mensen nodig om die bommenwerper te vliegen en de luchtafweer schiet de hele boel daar aan flarden. Von Richtmans circus zit ergens tussen onze stellingen en Saulier.’ ‘Er moet toch iemand dat munitiedepot aanpakken,’ zei Mitty. ‘Ik ga wel. Slokje cognac?’ Hij schonk de sergeant en zichzelf een borrel in. De oorlog donderde en gierde rond de schuilkelder en beukte op de deur. Er klonk een gekraak van hout en de splinters vlogen door het vertrek. ‘Dat scheelde niet veel,’ zei kapitein Mitty onverschillig. ‘De barrage komt steeds dichterbij,’ zei de sergeant. ‘We leven maar één keer, sergeant,’ zei Mitty met die flauwe, vluchtige glimlach. ‘Of dat ook niet?’ Hij schonk nog een borrel in en goot hem naar binnen. ‘Ik heb nooit iemand meegemaakt die zoveel cognac aankon, kapitein,’ zei de sergeant. ‘Neem me niet kwalijk, kapitein.’ Kapitein Mitty stond op en gespte zijn enorme Webley-Vickers pistool om. ‘Het is veertig kilometer door de hel, kapitein,’ zei de sergeant. Mitty dronk nog een laatste cognac. ‘Ach ja,’ zei hij zacht. ‘Waar zit je niet in de hel?’ Het kanongebulder nam toe; er klonk het rattattat van machinegeweren en ergens vandaan kwam het dreigende pokketa-pokketa-pokketa van de nieuwe vlammenwerpers. Walter Mitty liep ‘Auprès de ma Blonde’ neuriënd naar de deur van de schuilkelder. Hij draaide zich om en wuifde naar de sergeant.‘Cheerio!’ zei hij ...

Hij kreeg iets tegen zijn schouder. ‘Ik heb het hele hotel naar je afgezocht,’ zei mevrouw Mitty. ‘Waarom heb je je hier in die stoel verborgen? Hoe dacht je dat ik je zo zou kunnen vinden?’ ‘Het komt dichterbij,’ zei Walter Mitty vaag. ‘Wat?’ zei mevrouw Mitty. ‘Heb je de wat-was-het-ook-alweer? De puppykoekjes? Wat zit er in die doos?’ ‘Overschoenen,’ zei Mitty. ‘Had je ze niet meteen in de winkel aan kunnen trekken?’ ‘Ik was ergens over aan het nadenken,’ zei Walter Mitty. ‘Is het ooit bij je opgekomen dat ik wel eens ergens over

[p. 128]

nadenk?’ Ze keek hem aan. ‘Zodra ik je thuis heb, ga ik je temperatuur opnemen,’ zei ze.

Ze liepen naar buiten door de draaideur die een licht spottend gefluit liet horen als je ertegen duwde. Het was twee blokken naar het parkeerterrein. Bij de drogist op de hoek zei ze: ‘Wacht hier even op me. Ik ben iets vergeten. Ik ben met een minuutje terug.’ Het duurde langer dan een minuutje. Walter Mitty stak een sigaret op. Het begon te regenen, regen met natte sneeuw erin. Hij leunde tegen de muur van de drogist en rookte zijn sigaret... Hij trok zijn schouders naar achteren en zette zijn hakken tegen elkaar. ‘Weg met die zakdoek,’ zei Walter Mitty minachtend. Hij nam een laatste trek van zijn sigaret en schoot hem weg. Daarna hield hij zich, met die flauwe, vluchtige glimlach om zijn lippen, gereed voor het vuurpeloton; rechtop en bewegingloos, trots, hautain, de onoverwinnelijke Walter Mitty, ondoorgrondelijk tot het einde.