De Tweede Ronde. Jaargang 30
(2009)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 181]
| |
Vertaalde poëzie | |
[pagina 182]
| |
Dubbel verraden onschuld
| |
[Nederlands]Langharig en geëxalteerd
Was hij naar huis teruggekeerd.
[...]
Daar zocht hij met Jevgeni hechter
Contact. Het scheen in het begin
Of hij zijn tijd met hem verspilde,
Omdat hij meer van hem verschilde
Dan steen van water, ijs van vuur,
Lyriek van proza. Op den duur
Konden de twee elkaar wel lijden.
Ze zochten na die eerste flop
Elkaar ten slotte telkens op
En gingen dagelijks uit rijden.
Men doet - ikzelf ga niet vrijuit -
Vaak niets, wanneer men vriendschap sluit.
| |
[Russisch]Всегда восторженную речь
И кудри черные до плеч.
С Онегиным желал сердечно
Знакомство покороче свесть.
Они сошлись. Волна и камень,
Стихи и проза, лед и камень
Не столь различны меж собой.
Сперва взаимной разнотой
Они друг другу были скучны;
Потом понравились; потом
Съезжались каждый день верхом,
И скоро стали неразлучны.
Так люди (первый каюсь я)
От делать нечего друзья.
Vervolgens maken we kennis met Lenski's buurmeisjes: Tatjana, die Onegins grote liefde zal worden, en haar jongere zusje Olga, Lenski's geliefde. In hoofdstuk 3 neemt Lenski zijn vriend mee naar de meisjes. Als ze door de nacht naar huis rijden vraagt Jevgeni: | |
[pagina 183]
| |
[Nederlands]‘Wie van de twee was nou Tatjana?’
‘Die aan het venster zat, zo triest,
Er kwam geen woord uit, net Svetlana,Ga naar voetnoot*
Zo een die altijd treurt en kniest.’
‘Je bent een dichter en toch voel je
Meer voor haar zusje?’ ‘Hoe bedoel je?’
‘Nou, Olga heeft zo'n leeg gezicht,
Nietszeggend, niks voor een gedicht.
Zo'n rond rood hoofd - Van Dycks Madonna
Komt, zou je wedden, daarvandaan.
Ze bootst precies die domme maan
Daar aan die domme horizon na.’
Vladimir reageerde stug
En zweeg de hele weg terug.
| |
[Russisch]Скажи: которая Татьяна?’
- Да та, которая грустна
И молчалива, как Светлана,
Вошла и села у окна.-
‘Неужто ты влюблён в
меньшую?’
- А что? - ‘Я выбрал бы
другую,
Когда б я был как ты поэт.
В чертах у Ольги жизни нет.
Точь в точь в Вандиковой
Мадонне:
Кругла, красна лицом она,
Как эта глупая луна
На этом глупом небосклоне’.
Владимир сухо отвечал
И после во весь путь молчал.
In de voorlaatste strofes van hoofdstuk 4 laat Onegin zich bij een fles wijn door Lenski overhalen naar een feestje bij de buren te gaan. (Olja is een koosnaam van Olga, Tanja van Tatjana.) | |
[Nederlands]‘Hoe gaat het eigenlijk met Olja,
Die kleine schattebout van jou?
Wil je nog wat?’ ‘Maar niet te vol, ja,
Genoeg, ho.’ ‘En met Tanja?’ ‘Nou,
Het gaat ze goed, ze doen de groeten,
Je zou eens op visite moeten.
Ze is nog nooit zo mooi geweest -
Een hals, een borsten!... en een geest,
Een ziel!... Als ik je mee kan slepen
Dan zijn ze wat je noemt content.
Wat ben je ook een rare vent,
Je bent 'm als een dief geknepen
Nadat je twee keer... ach, verdomd,
Wat stom, ze vragen of je komt,
| |
[Russisch]‘Ну, что соседки? Что Татьяна?
Что Ольга резвая твоя?’
- Налей еще мне полстакана...
Довольно, милый... Вся семья
Здорова; кланяться велели.
Ах, милый, как похорошели
У Ольги плечи, что за грудь!
Что за душа!.. Когда-нибудь
Заедем к ним; ты их обяжешь;
А то, мой друг, суди ты сам:
Два раза заглянул, а там
Уж к ним и носу не покажешь.
Да вот... какой же я болван!
Ты к ним на той неделе зван.-
| |
[pagina 184]
| |
[Vervolg Nederlands]Aanstaande zaterdag. Ze vieren
Tatjana's naamdag, en mama
Nodigt je uit. Het zou je sieren
Als je je neus liet zien.’ ‘O ja?
Een feest met van die dubieuze
Provincialen lijkt me reuze...’
‘Nee, heus niet, kom nou maar, echt waar,
Het blijft gewoon onder mekaar,
In kleine kring, het wordt heel knusjes.’
‘Oké, ik kom.’ ‘Ja echt? Te gek!’
Hierna bracht Lenski het gesprek,
Nadat hij op de beide zusjes
Het glas geheven had, weer vlug
Op zijn aanbedene terug.
| |
[Vervolg Russisch]‘Я?’ - Да, Татьяны именины
В субботу. Оленька и мать
Велели звать, и нет причины
Тебе на зов не приезжать.-
‘Но куча будет там народу
И всякого такого сброду...’
- И, никого, уверен я!
Кто будет там? своя семья.
Поедем, сделай одолженье!
Ну, что ж? - ‘Согласен’. - Как
ты мил!-
При сих словах он осушил
Стакан, соседке приношенье,
Потом разговорился вновь
Про Ольгу: такова любовь!
In hoofdstuk 5 wordt het feest beschreven, dat in de ogen van Onegin helemaal niet ‘knusjes’ en wel degelijk ondraaglijk ‘provinciaal’ is. Bij de wals krijgt Jevgeni de kans zijn vriend betaald te zetten voor het feit dat hij hem hierheen heeft meegesleept. | |
[Nederlands][...]
Eenvormig, buiten zinnen, vluchtig
Als nieuw, jong leven, is de wals:
Een wervelwind, wild en luidruchtig,
Die alles meesleurt. Nogal vals,
Slinks, gaat Onegin Olga vragen -
Het uur der wrake heeft geslagen.
Hij danst met haar, hij zwaait en zwenkt,
En na een aantal rondes brengt
Hij haar terug. Vervolgens blijken
Zij heel gezellig met elkaar
Te babbelen. Dan danst het paar
Opnieuw een wals. Men staat te kijken,
Want wat is dit nu weer voor geks?
En Lenski zelf? Die staat perplex.
| |
[Russisch]Однообразный и безумный,
Как вихорь жизни молодой,
Кружится вальса вихорь шумный;
Чета мелькает за четой.
Онегин, втайне усмехаясь,
К минуте мщенья приближаясь,
Подходит к Ольге. Быстро с ней
Вертится около гостей,
Потом на стул ее сажает,
Заводит речь о том, о сем;
Спустя минуты две потом
Вновь с нею вальс он продолжает;
Все в изумленьи. Ленский сам
Не верит собственным глазам.
Na de wals volgt de mazurka, de lievelingsdans van Boejanov (de zogenaamde neef van de dichter). | |
[pagina 185]
| |
[Nederlands]Mijn neef - vol vuur, zo niet losbandig -
Leidt de twee zusjes bij de hand
Naar onze held, die fluks en handig
Met Olga quasinonchalant
De dans begint en - zo innemend! -
Iets in haar oortje fluistert, flemend
Maar stijlloos, en haar handje drukt...
Het ijdeltuitje is verrukt
En meer dan ooit blozen haar wangen.
Vladimir zag het allemaal
Jaloers, getergd aan. Zijn rivaal
Moest hij zijn lief zien af te vangen
Na de mazurka - krijgen kon
Hij haar nog voor de cotillon.
Helaas, ze kan niet. Hè? Hoezo dan?
Ze heeft Onegin al beloofd.
Hoe is het mogelijk! Bij Wodan!
Hoe kan zij zoiets... je gelooft
Het niet! Dat is toch al te dol ja!
Net uit de luiers gaat zijn Olja
Al vreemd, ze is gewoon een slet,
Doortrapt en hoerig tot en met!
Wat een vileine capriolen,
De schone kunne is gemeen!
‘Mijn paard, en gauw wat!’ Hij snelt heen...
Door een paar kogels en pistolen
Zou simpelweg, voor hij het wist,
Over zijn lot worden beslist.
| |
[Russisch]Буянов, братец мой задорный,
К герою нашему подвел
Татьяну с Ольгою; проворно
Онегин с Ольгою пошел;
Ведет ее, скользя небрежно,
И наклонясь ей шепчет нежно
Какой-то пошлый мадригал,
И руку жмет - и запылал
В ее лице самолюбивом
Румянец ярче. Ленский мой
Всё видел: вспыхнул, сам не
свой;
В негодовании ревнивом
Поэт конца мазурки ждет
И в котильон ее зовет.
Но ей нельзя. Нельзя? Но что же?
Да Ольга слово уж дала
Онегину. О Боже, Боже!
Что слышит он? Она могла...
Возможно ль? Чуть лишь из
пеленок,
Кокетка, ветреный ребенок!
Уж хитрость ведает она,
Уж изменять научена!
Не в силах Ленский снесть удара;
Проказы женские кланя,
Выходит, требует коня
И скачет. Пистолетов пара,
Две пули - больше ничего -
Вдруг разрешат судьбу его.
De volgende dag - we zijn inmiddels in hoofdstuk 6 - stuurt Lenski zijn buurman Zaretski, een intrigant van het zuiverste water, naar Onegin met een schriftelijke uitdaging voor een duel. | |
[pagina 186]
| |
[Nederlands]De stijl verried hoe edelmoedig
De schrijver was van dit cartel:
Hij daagde streng, correct, koelbloedig
Zijn makker uit voor een duel.
Omslachtigheid was niet van node:
Onegin antwoordde de bode
Je zou haast zeggen impulsief
Dat hij ‘bereid was’. Prompt verhief
Zaretski zich en toen verdween-ie -
Hij had, zo zei hij, nog een boel
Te doen in huis. Maar het gevoel
Dat overheerste bij Jevgeni
Was dat hem iets niet lekker zat
En hij geen schoon geweten had.
Met recht en reden: aan de feiten
Viel niet te tornen. Welbeschouwd
Was het alleen aan hem te wijten,
Hij zat van alle kanten fout.
Hij had gespeeld met Lenski's liefde
- Zo pril, zo schuchter - en dat griefde,
Vanzelf. Soms deden dichters maf,
Maar achttienjarigen voor straf
Zo treiteren? Hij was de jongen
Met heel zijn wezen toegedaan.
Waarom had hij zich laten gaan
En zijn frustratie niet bedwongen?
Stom, onvolwassen, lichtgeraakt
Had hij zijn plicht, zijn eer verzaakt,
| |
[Russisch]То был приятный, благородный,
Короткий вызов, иль картель:
Учтиво, с ясностью холодной
Звал друга Ленский на дуэль.
Онегин с первого движенья,
К послу такого порученья
Оборотясь, без лишних слов
Сказал, что он всегда готов.
Зарецкий встал без объяснений;
Остаться доле не хотел,
Имея дома много дел,
И тотчас вышел; но Евгений
Наедине с своей душой
Был недоволен сам собой.
И поделом: в разборе строгом,
На тайный суд себя призвав,
Он обвинял себя во многом:
Во-первых, он уж был неправ,
Что над любовью робкой, нежной
Так подшутил вечор небрежно.
А во-вторых: пускай поэт
Дурачится; в осьмнадцать лет
Оно простительно. Евгений,
Всем сердцем юношу любя,
Был должен оказать себя
Не мячиком предрассуждений,
Не пылким мальчиком, бойцом,
Но мужем с честью и с умом.
| |
[pagina 187]
| |
[Vervolg Nederlands]En door zijn stekels op te zetten
Gefaald, beschamend primitief.
Hij had het joch moeten beletten
Zo boos te worden, agressief.
Helaas, het tij was niet te keren,
Ze moesten nu wel duelleren.
‘Zaretski,’ dacht hij, ‘is een ploert,
Hij intrigeert, hij ouwehoert.
Ik wou dat ik gewoon niet meeging
In dat verachtelijk gezwets -
Maar het gesmiespel, het geklets...’
Ziedaar de openbare mening:
Je goede naam, een god van hout
Die deze wereld gaande houdt!
| |
[Vervolg Russisch]Но мог бы чувства обнаружить,
А не щетиниться, как зверь;
Он должен был обезоружить
Мдадое сердце. ‘Но теперь
Уж поздно; время улетело...
К тому ж - он мыслит - в это дело
Вмешался старый дуэлист;
Он зол, он сплетник, он речист...
Конечно, быть должно презренье
Ценой его забавных слов,
Но шопот, хохотня глупцов...’
И вот общественное мненье!
Пружина чести, наш кумир!
И вот на чем вертится мир!
De volgende ochtend vindt het duel plaats: | |
[Nederlands]De beide secondanten trokken
Zich eerst terug voor overleg.
Een eindje verder langs de weg
Gingen de vijanden staan wrokken:
Zwijgzaam en met hun blik elkaar
Vermijdend, stonden ze daar maar.
Vijanden! Sinds wanneer? Zij dorsten
Op dit moment naar blinde wraak,
Twee zo gelijkgestemde borsten!
Ze aten samen, hadden vaak
Samen plezier bij wat ze deden -
Om heden in de ring te treden,
Als erfvijanden, wreed en kil?
Of is het een absurde gril,
Een angstdroom? Laten ze toch scheiden
Als vrienden, lachend, heel gewoon,
Hun handen immers zijn nog schoon,
Geweld is nu nog te vermijden!
Maar stel dat men erover praat?...
Wie haat is als de dood voor smaad.
| |
[Russisch]Пока вдали
Зарецкий наш и честный малый
Вступили в важный договор,
Враги стоят, потупя взор.
Враги! Давно ли друг от друга
Их жажда крови отвела?
Давно ль они часы досуга,
Трапезу, мысли и дела
Делили дружно? Ныне злобно,
Врагам наследственным подобно,
Как в страшном, непонятном сне,
Они друг другу в тишине
Готовят гибель хладнокровно...
Не засмеяться ль им, пока
Не обагрилась их рука,
Не разойтиться ль полюбовно?..
Но дико светская вражда
Боится ложного стыда.
| |
[pagina 188]
| |
[Vervolg Nederlands][...]
‘Verlaat uw plaatsen, start!’ Kloekmoedig
Lopen de vijanden terstond
Op elkaar toe, bedaard, koelbloedig,
Met het pistool nog naar de grond.
Vier passen, vier fatale schreden
Zijn zij al naderbij getreden:
Dan komt Jevgeni's arm omhoog.
Ook Lenski heeft zijn linkeroog
Nu toegeknepen om gerichter
Te kunnen knallen. Allebei
Komen nog vijf pas dichterbij...
Onegin schiet, waarna de dichter
Zijn eigen wapen vallen laat,
Beseffend dat zijn doodsuur slaat,
Terwijl hij naar zijn hart grijpt, zwijgend,
Zijn blik vertroebeld niet door pijn
Maar door de dood, ter aarde zijgend.
Zo, blinkend in de zonneschijn,
Rolt er een sneeuwklomp naar beneden
Die van een heuvel komt gegleden.
Onegin is, met een bekneld
Gemoed, al op hem toegesneld.
Hij kijkt, hij roept, het mag niet baten;
De zanger vond een vroege dood.
De bloem moest bij het ochtendrood,
Nog in de knop, het leven laten;
De storm is van zijn kracht beroofd,
Het altaarvuur is uitgedoofd.
| |
[Vervolg Russisch][...]
‘Теперь сходитесь’.
Хладнокровно,
Еще не целя, два врага
Походкой твердой, тихо, ровно
Четыре перешли шага,
Четыре смертные ступени.
Свой пистолет тогда Евгений,
Не преставая наступать,
Стал первый тихо подымать.
Вот пять шагов еще ступили,
И Ленский, жмуря левый глаз,
Стал также целить - но как раз
Онегин выстрелил... Пробили
Часы урочные: поэт
Роняет молча пистолет.
На грудь кладет тихонько руку
И падает. Туманный взор
Изображает смерть, не муку.
Так медленно, по скату гор,
На солнце искрами блистая,
Спадает глыба снеговая.
Мгновенным холодом облит,
Онегин к юноше спешит,
Глядит, зовет его... напрасно:
Его уж нет. Младой певец
Нашел безвременный конец!
Дохнула буря, цвет прекрасный
Увял на утренней заре,
Потух огонь на алтаре!..
| |
[pagina 189]
| |
[Vervolg Nederlands]Daar ligt hij, onbeweeglijk, vredig,
Met een vreemd, lusteloos gelaat.
Nog dampt het bloed waar zijn volledig
Doorboorde borst plotsklaps in baadt
Maar dat zijn bruisend hart zo-even
Nog voedde, toen het werd gedreven
Door woede, liefde, hoop... Voorgoed
Is de bezieling leeggebloed
En zwijgt dit hart, alsof er ergens
Een huis ontruimd is: alles zit
Potdicht, de vensters zijn gewit,
De blinden dichtgespijkerd - nergens
Hoeft iemand naar een nieuw adres
Te zoeken van de meesteres.
[...]
Een pummel op de kast te jagen
Met een brutaal, raak epigram,
Te zien hoe hij met onbehagen,
Zijn hoorns opstekend als een ram,
Toevallig in de spiegel kijkend,
Moet toegeven: het is gelijkend,
Geeft veel voldoening - die nog groeit
Wanneer hij ‘Dat ben ikke!’ loeit.
Je voelt je nóg een stukje beter
Door op zijn bleke smoel je lood
Te richten, voor een mooie dood,
Als heer, op zo-en-zoveel meter -
Terwijl het je toch minder doet
Als hij zijn voorouders begroet.
| |
[Vervolg Russisch]Недвижим он лежал, и странен
Был томный мир его чела.
Под грудь он был навылет ранен;
Дымясь из раны кровь текла.
Тому назад одно мгновенье
В сем сердце билось вдохновенье,
Вражда, надежда и любовь,
Играла жизнь, кипела кровь;
Теперь, как в доме опустелом,
Всё в нем и тихо и темно;
Замолкло навсегда оно.
Закрыты ставни, окна мелом
Забелены. Хозяйки нет.
А где, Бог весть. Пропал и след.
Приятно дерзкой эпиграммой
Взбесить оплошного врага;
Приятно зреть, как он, упрямо
Склонив бодливые рога,
Невольно в зеркало глядится
И узнавать себя стыдится;
Приятней, если он, друзья,
Завоет сдуру: это я!
Еще приятнее в молчаньи
Ему готовить честный гроб
И тихо целить в бледный лоб
На благородном расстояньи;
Но отослать его к отцам
Едва ль приятно будет вам.
| |
[pagina 190]
| |
[Vervolg Nederlands]Stel, u hebt zelf een goede kennis,
Een jonge jongen, omgelegd
Omdat hij teut was en er stennis
Ontstond: hij had iets fouts gezegd,
Of fout gekeken, of hij voelde
Zich van zijn kant gekrenkt en koelde
Uit pure trots wat al te snel
Zijn driftaanval met een cartel.
Wat denkt u dat zoiets betekent
Voor uw gemoedsrust, met zijn lijf
Pal voor uw ogen, roerloos, stijf,
Zijn voorhoofd door de dood getekend...
U roept wanhopig maar u krijgt
Geen antwoord - hij is doof en zwijgt...
| |
[Vervolg Russisch]Что ж, если вашим пистолетом
Сражен приятель молодой,
Нескромным взглядом, иль
ответом,
Или безделицей иной
Вас оскорбивший за бутылкой,
Иль даже сам в досаде пылкой
Вас гордо вызвавший на бой,
Скажите, вашею душой
Какое чувство овладеет,
Когда недвижим, на земле
Пред вами с смертью на челе,
Он постепенно костенеет,
Когда он глух и молчалив
На ваш отчаянный призыв?
Ook Olga zal Lenski's liefde maar al te snel verraden, zoals we vernemen in hoofdstuk 7: | |
[Nederlands]Dwars door een bos van lindebomen
En grazig-groene weiden, windt
Een beek, alvorens uit te stromen
In de rivier, zich als een lint
Tussen de heuvels door. Het water
Bedauwt de hondsroos, zijn geklater
Verweeft zich met het minnelied
Van nachtegalen. Onbespied
Ligt Lenski's graf tussen twee dennen.
Voor wie er rondzwerft meldt de steen:
‘In het jaar zoveel ging hij heen.
Hij heeft het einde leren kennen
Der dapperen, hem toebedacht
Als dichter-jongeling. Rust zacht!’
| |
[Russisch]Меж гор, лежащих полукругом,
Пойдем туда, где ручеек
Виясь бежит зеленым лугом
К реке сквозь липовый лесок.
Там соловей, весны любовник,
Всю ночь поет; цветет шиповник,
И слышен говор ключевой,-
Там виден камень гробовой
В тени двух сосен устарелых.
Пришельцу надпись говорит:
‘Владимир Ленский здесь лежит,
Погибший рано смертью смелых,
В такой-то год, таких-то лет.
Покойся, юноша поэт!’
| |
[pagina 191]
| |
[Vervolg Nederlands]De nederige grafzerk sierde,
Bevestigd aan een kromme tak,
Alleen een krans, die lichtjes zwierde
Als 's morgens vroeg de wind opstak.
Ooit kwamen hier twee meisjes wenen,
In nachten door de maan beschenen,
Onder de stille bladerkrans,
In innige omhelzing... Thans
Poogt niemand hier meer door te dringen;
Het graf is dichtgegroeid, de steen
Vergeten en, net als voorheen,
Hoor je de schaapherder er zingen.
[...]
Mijn arme Lenski! Olga treurde
Om hem en zij gevoelde smart,
Maar in haar wee om het gebeurde
Heeft zij niet heel erg lang volhard.
Een ander, die al haar gedachten
Opeiste, kwam haar leed verzachten
Met lieve woordjes. Een ulaan
Betoverde haar hart.- Zij staan
Al voor het altaar, voor de zegen
Over dit heilige verbond.
Een glimlachje speelt om haar mond;
Haar ogen gloeien, maar verlegen
Dwingt zij zichzelf ze neer te slaan.
Haar hart behoort nu de ulaan.
| |
[Vervolg Russisch]На ветви сосны преклоненной,
Бывало, ранний ветерок
Над этой урною смиренной
Качал таинственный венок.
Бывало, в поздние досуги
Сюда ходили две подруги,
И на могиле при луне,
Обнявшись, плакали оне.
Но ныне... памятник унылый
Забыт. К нему привычный след
Заглох. Венка на ветви нет;
Один под ним, седой и хилый,
Пастух попрежнему поет
И обувь бедную плетет.
Мой бедный Ленский! изнывая,
Не долго плакала она.
Увы! невеста молодая
Своей печали неверна.
Другой увлек ее вниманье,
Другой успел ее страданье
Любовной лестью усыпить,
Улан умел ее пленить,
Улан любим ее душою...
И вот уж с ним пред алтарем
Она стыдливо под венцом
Стоит с поникшей головою,
С огнем в потупленных очах,
С улыбкой легкой на устах.
| |
[pagina 192]
| |
[Vervolg Nederlands]Mijn arme Lenski! Vond hij, toevend
Waar doffe eeuwigheid regeert,
De tijding desondanks bedroevend?
Heeft het verraad de bard gedeerd
Of nimmer vat op hem gekregen?
Was de vergetelheid een zegen
Die hem gevoelloos had gemaakt
En werd hij nergens door geraakt?
Vergeten is een goede gave
Die men pas met de dood verkrijgt,
Wanneer de hele wereld zwijgt,
Vriend, vijand, minnares. Je have,
Niks anders, zorgt voor gekrakeel -
De hele meute eist zijn deel.
| |
[Vervolg Russisch]Мой бедный Ленский! за могилой
В пределах вечности глухой
Смутился ли, певец унылый,
Измены вестью роковой,
Или над Летой усыпленный
Поэт, бесчувствием блаженный,
Уж не смущается ничем,
И мир ему закрыт и нем?..
Так! равнодушное забвенье
За гробом ожидает нас.
Врагов, друзей, любовниц глас
Вдруг молкнет. Про одно именье
Наследников сердитый хор
Заводит непристойный спор.
|
|