De Tweede Ronde. Jaargang 29

[p. 61]

Mijn huisarts
Thomas Verbogt

De eerste die ik terug van vakantie zie is mijn huisarts. Naar hem werd ik verwezen door een apotheekster in het Vlaamse Gent. In haar zaak had ze een ontsteking rond mijn elleboog onderzocht en daarna gezegd: ‘U moet meteen naar huis.’ Helder advies. In Gent had ik ook behandeld kunnen worden, maar volgens de apotheekster duurde dat allemaal veel te lang.

De laatste keer dat ik in een apotheek ben onderzocht, was ook tijdens een vakantie, in 1972, toen ik na het eindexamen met vrienden op weg was naar Spanje. Op een tuinmuurtje in Verdun raadpleegden we de kaart en voor ik er erg in had beet zich een herdershond fel in mijn rug vast. Ik wist me los te maken en daarna wilden we een kort gesprek met de eigenaar. Dat kon niet, want die begon met een groot geweer op ons te schieten. Van Europese eenheid was toen nog geen sprake.

Even later bemoeiden zich in een apotheek wel tien Fransen met mijn ontblote bovenlijf, terwijl het hoofd van de onderneming mij een suikerklontje gedrenkt in heftige pijnstilling toediende. Van de arts die mij daarna in een ziekenhuis een injectie gaf, herinner ik me dat hij tijdens deze behandeling een brandende sigaret tussen de lippen geklemd hield, die hij bij ons afscheid daar even weghaalde om gierend te hoesten.

In de Vlaamse apotheek heerste aandachtige rust. De apotheekster maakte zich zorgen over mijn bloed. Daarin kon vergiftiging optreden. Als ik dat aan mijn huisarts doorgeef, glimlacht hij mild en zegt dan dat een stevige zwachtel wonderen doet. ‘Ben je daarvoor teruggekomen?’ Ik zeg dat ik niet zonder hem kan, als boegbeeld van de Nederlandse gezondheidszorg. Mijn huisarts knikt tevreden. Ook mompelt hij: ‘Ach, Vlaanderen.’

Pas laat hoorde ik van hem wat hij vond van wat ik over hem geschreven had in mijn boek Echt iets voor jou dat in 2007 verscheen, ongeveer een half jaar later om precies te zijn, terwijl ik hem het boek meteen nadat het was uitgekomen had bezorgd. Ik vond dat hij moest weten hoe hij in het boek voorkwam. Even een citaat, het begin: ‘Mijn huisarts doet altijd zijn best mijn klachten gemoedelijk te behandelen.

[p. 62]

Dat komt doordat ik schrijver ben. Mijn huisarts verkeert in de ban van de romantische veronderstelling dat schrijvers continu wijn drinken en als ze even geen wijn drinken, onstuitbaar in de weer zijn met vrolijke seksualiteit.’

Daarom heeft mijn huisarts een geheel eigen wijze van mij behandelen. Als ik met een klacht kom, probeert hij aandachtig te luisteren, hij schrijft me soms iets voor, maar zegt vooraf dat het een kwestie is van pappen en nathouden. Van deze benadering heb ik geen last. Ik ben gesteld op mijn huisarts.

Ergens in het voorjaar struikelde ik in de broodjeszaak om de hoek over iets. Ik kwam min of meer over de toonbank te hangen. De uitbater van de broodjeszaak vroeg of het gisteren laat was geworden. Het ding waarover ik struikelde was een kleine koffer op wieltjes die bij een statige Marokkaanse mevrouw hoorde. Nogal innemend speelde ze verontwaardiging. Ze vroeg of ik vergeten was dat je overal goed uit je ogen moest kijken.

De baas van de broodjeszaak riep: ‘Blijven praten. Blijven praten jullie. Alleen zo komen we eruit.’ Op dat moment komt mijn huisarts de zaak binnen. Ik zie hem niet, maar ik hoor hem: ‘Meneer de schrijver hier, neemt riksante loopjes met de waarheid. Als jullie iets over mij lezen, weet dat het uit zijn koker komt.’

Ik wil iets zeggen, maar de man van de broodjeszaak roept weer: ‘Alleen als we met elkaar blijven praten, komen we eruit. Blijven praten alsjeblieft.’ Even later verlaten mijn huisarts en ik samen de broodjeszaak, wat ik een prettige gang van zaken vind, alsof me zo weinig kan gebeuren, immers: mijn huisarts is in de buurt.

We wonen in dezelfde straat, weer zo'n omstandigheid die me tevreden stemt. Ik moet maar een paar deuren verder om te horen dat alles gewoon een kwestie is van pappen en nathouden. In onze straat en omgeving is altijd wel iets aan de hand en mijn huisarts en ik spannen ons in daar zo komisch mogelijk commentaar op te geven. Dat is nu eenmaal onze gewoonte, hij verwacht het van mij, hij denkt dat ik het van hem verwacht, ik vind het niet per se nodig. Deze gewoonte zetten we voort als we elkaar in de verte zien, hij loopt mijn kant uit, ik de zijne, op het moment dat we elkaar passeren houden we halt. 's Ochtends vroeg is hij meestal degene die zijn opmerking klaar heeft, hij is eerder op dan ik, wat later op de dag kan ik het ook zijn. We hoe-

[p. 63]

ven niet van elkaar getuige te zijn terwijl we lachen, dan zijn we alweer doorgelopen.

Als ik boodschappen heb gedaan en hij komt eraan, kan het zijn dat hij wacht tot hij mijn boodschappen in de plastic tas ziet. Wijn is altijd een inkoppertje. Laatst liep ik met een pak closetrollen (12) naar mijn huis. De huisarts riep uit de verte, wijzend naar mijn bagage, dat hij me morgen op het spreekuur verwachtte.

Dit soort dingen.

Ik ben iemand die aan dit alles eigenlijk niet moet denken, maar tussen mijn huisarts en mij mag het, het is zo'n gewoonte die bij de dynamiek van het alledaagse is gaan horen, bij het leven in een straat aan een Amsterdams park, een manier van groeten, zoiets.

Misschien maakt hij zich zorgen om mij, ik weet het niet. Hij zal niet voor niets luchtig doen als ik in zijn spreekkamer zit. Hij heeft het graag over boeken, hij leest vooral joodse schrijvers. Hij zegt dat als hij gaat tennissen hij altijd een paar pijnstillers slikt, hij heeft net als ik last van zijn knieën - ik zeg dat ik er last van heb, hij lacht gezellig om mijn last en begint over pijnstillers tijdens het tennissen. Ik ga meestal optimistisch bij hem weg.

Soms zie ik ertegenop ergens over te beginnen.

Niet zo lang geleden was ik in Paradiso en de ochtend erop word ik wakker met pijn in mijn borst. Drie dagen later is die pijn onverdraaglijk. Het is zaterdag, mijn huisarts werkt dan niet, ik ga naar Spoedeisende Hulp. Daar vragen ze wat ik voel en als ik dat zeg, denken ze aan een klaplong. Het blijkt een gebroken rib te zijn. Ik begrijp er niets van, kan me in verband met mijn ribben geen ongelukkig moment herinneren. De arts die mij onderzocht en informeert, een jonge vrouw met kwetsbare ogen, geeft me een brief mee voor mijn huisarts. Die lees ik meteen even, er staat alles in wat ze me ook verteld heeft, maar ik doe toch net alsof die brief er niet is. Mijn huisarts vraagt vast hoe ik eraan kwam, een vraag die begrijpelijk is. Het ligt vooral aan mij, ik wil niet zeggen dat ik niet weet hoe die rib gebroken is.

De vrouw met de kwetsbare ogen belt me een paar dagen later op en vraagt hoe het met me gaat. Als ik zeg dat ik dat niet precies weet, wat ik meestal antwoord op de vraag hoe het met me gaat, vertelt ze dat ik niet een maar twee ribben heb gebroken.

‘Is dat erg?’ vraag ik.

Ze is een paar seconden stil.

[p. 64]

‘Waarschijnlijk komt het vanzelf goed,’ zegt ze dan. ‘En als dat niet zo is, moet je naar je huisarts.’

Wanneer komt iets niet goed? Hoe weet je dat?

Ik denk aan de avond in Paradiso, er heeft iets plaatsgevonden wat ik niet meer weet, ik vraag me af hoe dat kan, ja, er was iets met een deur die tegen me aan knalde, iemand had haast of was in paniek, zoiets. Het was een avond vol glamrock, muziek uit de tijd waarin ik langzaam volwassen werd, een proces dat nooit eindigde. Misschien moet ik dat eens tegen mijn huisarts zeggen. Dat daarom alles is zoals het is, dat ik daarom ook snap dat hij zegt dat het gewoon een kwestie van pappen en nathouden is, want dat is er immers aan de hand als je nooit in de ban raakt van volwassenheid.

Natuurlijk komen we elkaar weer tegen, op een ochtend, vroeg, hij is dus aan zet, maar toch ben ik eerder, want ik heb in een krant een bericht gelezen over een lustkapper, mooi, ouderwets woord. Die was hier in de buurt aan het werk en is aangehouden. Hij viel vrouwen lastig die thuis van zijn diensten gebruik wilden maken, in de veronderstelling dat hij een echte kapper was. Mijn huisarts vindt het ook een goed woord, lustkapper. Je hoort soms ook over lustartsen. Die heten dan wel niet zo, maar ze bestaan wel.

‘Misschien kun je er iets mee in een boek,’ zegt hij.

‘Met een lustkapper?’

‘Met een lustarts. Als je mij er maar buiten houdt!’

Met suggesties met betrekking tot mijn werk is hij doorgaans zuinig. Hij is vooral geïnteresseerd in hoe ik het toch allemaal doe. Over mijn ribben houd ik mijn mond. Daar in de straat aan het park doe ik mijn best er hartstikke gezond en vitaal uit te zien, onaangetast ja. Dat vindt mijn huisarts ook wel zo makkelijk.

Dan vervolgt hij zijn weg, ik de mijne.