De Tweede Ronde. Jaargang 29

[p. 44]

Biesbosch
Michael Spaan

Biesbosch... Ben ik met een kanokamp geweest. Toen had de zee daar nog vrij spel. Heb ik nog foto's van.

Hier liggen we met onze kano's op een vrijwel drooggevallen bank. Ik ben die staande slungel in het midden, met die peddel, badstoftrui en babymuts.

Inderdaad, het lijkt wel of we drijven. Maar we zitten aan de grond - anders kan je in zo'n kano niet gaan staan.

Veertien was ik daar, en nog niet zo vertrouwd met onze levende natuur. Al kon die overvloed aan zangers in het riet me niet ontgaan.

Dat eindeloze sjirpen van de sabelsprinkhaan - in samenspel met het staccato van de karekiet - klinkt nú nog in mijn geestesoor, zo af en toe door de kapotte claxon van een roerdomp overstemd.

Moet je zien met wat voor keurig pootje ik hier op de achterkant gepriegeld heb: Derde Biesboschkamp '69, kort voordat dat paradijs van brak en zoet, van priëlen, platen, kreken, slikken, biezen, riet - en meer dan anderhalve meter tussen eb en vloed! - na Deltawerken in het Haringvliet voorgoed van zee zou worden afgesneden.

Toont dat ronkend, wat pathetisch woordgebruik niet fraai de schrijver in de dop? Op dit kiekje staan we allemaal: eenentwintig blagen van de middelbare school en zes studenten, staand en zittend voor de bouwval die we daar bewoonden.

In de oorlog zaten hier veel onderduikers, aangezien de plek vanuit de lucht vrijwel onzichtbaar was en over land niet te bereiken viel. Bovendien stond er bij eb meer dan een meter modder in de kronkelige kreek die toegang tot het huisje bood.

Vrouwen? Nee, het was een jongenskamp.

In elk geval door mij werden ze niet gemist. Wel zongen we uit volle borst over de meisjes in Batavia en zo.

Om er te komen steek je eerst - bij Lage-Zwaluwe - de brede, drukbevaren Amer over.

[p. 45]

Dat was linke soep, met kano's tussen zeekastelen. Goddank ging het beide keren dat we deze vaarweg kruisten - op de heen- en terugweg - goed.

Eenmaal ín het rietwoud heb je rekening te houden met het tij, dat bijna altijd mee- of tegenzit.

Vooral afgaand water kon sterk stromen. Ook ontstonden er op vaste plekken draaikolken, die naar gelang het eb of vloed werd links- of rechtsom maalden. Nu wil men trouwens weer een deel van dat getijverschil in het gebied terug, en staat de stormvloedkering in het Haringvliet voorzichtig op een kier. Vergeleken bij destijds natuurlijk kinderspel.

's Avonds hebben we het over God of politiek en eten nassi (‘blauwe hap’) of kaasfondue bereid met bier.

Voor die foto binnen is gebruik gemaakt van sterke lampen en een aggregaat. Buíten werd je in het donker bijna dood gestoken door de muggen. Maar bij regenweer werd je ook overdag belaagd - door de knut, een harig soort bloedzuigend vliegje dat in zwermen op je blote vel neerstreek. Door hun grote aantal was dat niet te hárden.

De leiding staand en zittend vóór ons afgelegen onderkomen.

Die tropenhelm was Biesmoes Evenaar, die bolhoed Biesboer Bas. Verder Pleeboi - badjas, theedoek om zijn hoofd en houten reuzenstamper in de aanslag, Gompie - kale kop en zwaaiend met een grote pollepel, Schicht en Knoest - met sik en baard, en Kale - stalen bril en partizanenpet.

Het waren er dus zeven, 'k had er eentje over 't hoofd gezien.

Nee, van die andere knapen zou ik je geen naam meer kunnen noemen - afgezien natuurlijk van de mijne.

Nog een aardig kiekje: Eén van ons wordt hier voor straf bij eb op een slap koord over de drooggevallen kreek gejaagd.

Dit vonnis was het enige dat onze kampraad wees. De vierschaar wrong zich in de vreemdste bochten om ons allemaal tenminste eenmaal te kunnen veroordelen. Dat was lachen: vroeg of laat kreeg iedereen een modderbad.

Tweemaal in de week doet deze overhuifde vlet uit Drimmelen de ronde

[p. 46]

om in 't rietwoud brieven, kaarten en pakketten te bestellen.

Dat scheepje bracht ons groeten uit den vreemde en van thuis. Het deed ook dienst als brievenbus en postkantoor - en was geschilderd in de huiskleur van ons aller Tante Pos.

Mijn geheugen voor de onbenulligste details is meestal sterk, maar of dat bootje donker grijs of rood was ben ik kwijt.

De met reisgoed volgeladen praam voor het vertrek. Na een week - het leken er wel drie te zijn geweest - zit álles (koffers, tassen, kleding, slaapen plunjezakken) vol met slib. Dat viel uit te spoelen, maar de overweldigende indruk die de macht en pracht van de natuur daar op mij maakten raak ik van mijn levensdagen niet meer kwijt.

Bij het afscheid kregen we een kleine Bijbel met een slordig neergepende opdracht mee. Woorden uit het eerste Boek van Jeremia, die ons over ‘volkeren en koninkrijken’ stelden: ‘om uit te rukken en af te breken’ - wat aardig is gelukt - ‘en te beplanten en bebouwen’ - waar tot nog toe bitter weinig van is terechtgekomen.