De Tweede Ronde. Jaargang 25

[p. 169]

Zes gedichten
Henrik Nordbrandt^*
(Vertaling Annelies van Hees)

De catamaran

Je wees op iets in het water
tamelijk ver uit de kust, voorbij het wier
bij het vliegveld. Een catamaran
zei je, maar ik merkte op
dat hij door de afstand veel te groot
zou blijken om dat te kunnen zijn.

Iedere keer dat we stopten voor rood licht
bekeken we het verschijnsel opnieuw.
En later, in de schemering, in de stad
waar je het niet meer kon zien
praatten we er opnieuw over:
jij hield eigenwijs vast aan je catamaran.

* Nordbrandt debuteerde in 1966 en werd de belangrijkste jonge dichter van de jaren '70. Maar hij onttrok zich al vlug aan het Deense literaire wereldje en woonde vele jaren in Turkije, Griekenland en Italië. Zijn poëzie is doordrenkt van de landschappen en klimaten van de mediterrane wereld. Na ruim twintig dichtbundels kreeg hij in 1999 de prestigieuze prijs van de Noordse Raad. Zijn poëzie is die van de afwezigheid, de leegte en het gemis. In 2000 verscheen een keuze uit zijn gedichten in Nederlandse vertaling van Gerard Rasch.

Katamaranen

Du pegede på noget, der lå ude på vandet
temmelig langt ude, ud for landtangen
ved lufthavnen. En katamaran
sagde du, men jeg bemaerkede
at den på grund af afstanden ville vise sig
at vaere alt for stor til at kunne vaere det

Hver gang vi standsede for rødt lys
gav vi os til at betragte faenomenet.
Og senere, i tusmørket, inde i byen
hvorfra det ikke kunne ses
fortsatte vi med at diskutere det:
Du holdt staedigt på din katamaran.

[p. 170]

[Nederlands]

Zo waren onze discussies, nietszeggend
als die van de meeste mensen. Niettemin:
toen ik in het vliegtuig heel duidelijk kon zien
dat het niet was wat jij beweerde
voelde ik midden in de pijn om het afscheid
een soort triomf: Jij met je catamaran!

Ik belde je zo gauw ik kon
en vergat je te vertellen
over wat bepaald geen catamaran was.
‘Het is ook niet zo belangrijk,’
zei ik naderhand bij mezelf.
‘Dat kan ik altijd nog wel eens zeggen.’

De volgende keer had ik een lijstje klaar:
De catamaran stond bovenaan.
Je nam niet op, hoorde ik later,
omdat je een paar uur daarvoor was gestorven.
Gisteren vloog ik weer over dat zwarte ding op het water.
Ik wilde vallen, maar het vliegtuig wilde niet.

Jij met je catamaran!

[Deens]

Sådan var vores diskussioner, ligegyldige
som de flestes. Ikke desto mindre:
Da jeg oppe fra flyet helt tydeligt så
at det ikke var det, du havde påstået
følte jeg midt i afskedssmerten
en slags triumf: Du med din katamaran!

Jeg ringede til dig så hurtigt som muligt
og glemte at fortaelle dig
om det der bestemt ikke var en katamaran.
‘Det er jo ikke så vigtigt’
sagde jeg bagefter til mig selv.
‘Det kan jeg altid fortaelle.’

Naeste gang havde jeg en huskeseddel parat:
Katamaranen stod øverst.

Du tog ikke telefonen, erfarede jeg senere
fordi du var død nogle timer før.
I går overfløj jeg igen den sorte ting på vandet
Jeg ønskede at falde, men flyet ville ikke.

Du med din katamaran!

[p. 171]

Ugur, Asaf, Behçet

De avond dat ik, kapot, aankwam
bij het stamcafé
en vertelde over de dood van mijn geliefde
een dag eerder
waren ze er alledrie:
Ugur, die bloemen ging kopen
en me vroeg om die mee te nemen
als ik ooit naar de plaats
waar het gebeurd was, zou gaan,
Asaf, die me later een tekening gaf
en Behçef, de psychiater,
die aanbood me te helpen
met wat ze ‘rouwen’ noemen.
Toevallig waren ze er die avond, die drie
die twee jaar later werden vermoord,
verbrand in de naam van God
door een schare fanatici.

De gedroogde rozen
liggen in de bagageruimte van mijn auto
Asafs tekening
vergeelt in een lijst aan de muur.
Wat het rouwen betreft
verbaast het me, dat ik dat woord
zoveel jaren geleden
geleerd moet hebben
toen wat mij het ergste dwarszat
verveling was.

Ugur, Asaf, Behçet

Den aften jeg ankom, knust
til stambaren
og fortalte om min kaerestes død
dagen før
var de der alle tre:
Ugur, som gik ud og købte blomster
og bad mig om at tage dem med
når jeg engang rejste
til det sted, hvor det var sket
Asaf, som senere gav mig en tegning
og Behçet, psykiateren,
som tilbød at hjaelpe mig
med det der kaldes for ‘sorg’.
Ved et tilfaelde var de der faktisk
den aften, de tre
som to år senere blev draebt
braendt i Guds navn
af en skare fanatikere.

De tørre roser
ligger i bagagerummet på min bil
Asafs tegning
gulner i sin ramme på vaeggen.
Hvad sorgen angår
undrer det mig, at jeg kan have laert
dette ord
for så mange år siden
da det som plagede mig vaerst af alt
var kedsomhed.

[p. 172]

Drie bloemengedichten

1

Toen ik opkeek, was de regen opgehouden.
De zon raakte een tak met witte amandelbloesem
zodat ik verblind werd
en mijn koffie over de onbeantwoorde brieven goot.

2.

Witte bloemen en zwarte kikkers
verdelen de voorjaarsnacht:

Ik kan niet slapen
en omdat ik niet kan slapen
kan ik niet slapen.

Om dezelfde reden
kan ik ook niet vliegen
en jou dus
ook niet

de bloeiende tak brengen
voordat hij groen is.

Dat dezelfde maan
bovendien niet op dezelfde manier
op jouw stad schijnt
als op de mijne

weet je nu, waar je hem
ziet schijnen als hier.

Tre blomsterdigte

1.

Da jeg så op, var regnen standset.
Solen ramte en gren med hvide mandelblomster
så jeg blev blaendet
og haeldte kaffen ud over de ubesvarede breve.

2.

Hvide blomster og sorte frøer
deler forårsnatten mellem sig:

Jeg kan ikke sove
og fordi leg ikke kan sove
kan jeg ikke sove

Af samme grund
kan jeg heller ikke flyve
og således
heller ikke bnnge dig

den blomstrende gren
før den er blevet grøn.

At den samme måne
desuden ikke skinner
ned på din by
på samme måde som den gør på min

ved du nu, hvor du ser den
skinne som her.

[p. 173]

[Nederlands]

3.
De lichtregen van de appelbloesem
stolde als tin

en de zee werd vlak.

Na de langzame jaren
kwamen de haastige.

Ik opende een la
en werd bedroefd.

[Deens]

3.
AEbleblomsternes lysregn
størknede som tin

og haven blev flad.

Efter de langsomme år
kom de hastige.

Jeg åbnede en skuffe
og blev ked af det.

[p. 174]

Leugens

Het is gelogen wat ik schreef in de brief die ik heb verbrand
dat ik de hele tijd aan je denk.
Maar ik denk het grootste deel van de tijd aan je.

Het is ook gelogen dat ik niet kan slapen:
ik slaap uitstekend en droom bovendien
van andere vrouwen.

Maar als ik wakker word, denk ik meteen aan jou.

De mooie vrouwen die ik op straat zie
kleed ik met mijn ogen uit, terwijl ik probeer
niet aan jou te denken.

En ik adem hun geur in tot het me duizelt.

Maar alle vergelijkingen vallen in jouw voordeel uit
en in mijn eenzaamheid.

Løgne

Det er løgn, hvad jeg skrev i det brev, jeg
at jeg taenker på dig hele tiden.
Men jeg taenker på dig det meste af tiden.

Det er også løgn, at jeg ikke kan sove:
Jeg sover udmaerket, og drømmer desuder

om andre kvinder.

Men når jeg vågner, taenker jeg straks på [...]

De smukke kvinder, jeg ser på gaden
klaeder jeg af med øjnene, mens jeg forsøg

ikke at taenke på dig.

Og jeg indånder deres duft til det svimler

Men alle sammenligninger falder ud til di[...]

og min ensomhed.

[p. 175]

Droom over deurwaarder

De deurwaarder kwam met een politieagent en een arts
en een onhandig apparaat waarvan ik pas langzaam
begreep dat het een draagbare operatietafel was.
Ze verdoofden me niet, daar was geen geld voor, zeiden ze.
Iedere keer dat ze iets uit me sneden, werd er een streep
gehaald door een van mijn schulden op hun lijst.
De ogen waren voorlaatst. Toen restte enkel het hart.
‘Het spijt me zeer,’ zei de deurwaarder;
ik verbeeldde me dat ik in zijn stem
iets van medelijden bespeurde, ‘u bent nog heel wat schuldig,
dus we zijn genoodzaakt ook het hart eruit te halen.’
Die pijn is de ergste die ik ooit heb gevoeld
een pijn waarvan je niet dacht te kunnen dromen.
Het deed me net zo'n pijn als wanneer ik aan je denk
en word gegrepen door razende, zieke jaloezie zonder object.

Drøm om pantefoged

Pantefogeden mødte op med en politibetjent og en laege
og et klodset apparat, som jeg var lidt laenge om at fatte
var et transportabelt operationsbord.
De bedøvede mig ikke, det var der ikke råd til, sagde de.
Hver gang de skar noget ud af mig, blev der sat en streg
over en af mine gaeldsposter på listen, de havde medbragt.
Øjnene var det naestsidste. Så var der kun hjertet tilbage.
‘Jeg beklager meget,’ sagde pantefogeden
og jeg bilder mig ind, at jeg i hans stemme kunne spore
noget der mindede om medlidenhed, ‘men De skylder endnu
en hel del, så vi bliver nødt til at tage hjertet.’
Den smerte er den vaerste jeg nogensinde har oplevet
en smerte man ikke skulle tro, man kunne føle i drømme.
Det gjorde lige så ondt, som når jeg taenker på dig
og bliver grebet af rasende, syg, genstandsløs jalousi.

[p. 176]

Droom van goud

In plaats van inkt gaven ze me goud
en ik moet zelf betalen
desnoods met mijn leven
dus ik heb eigenlijk
al te veel gezegd:

op grond van deze woorden
zit ik in een klein prieel in het bos.
En zoals je kunt zien aan de manier
waarop het goud glanst
is het najaar, schijnt de maan en glijden de wolken.

Ik had deze dingen zo graag
met jou willen delen
en je heel mijn ziel gegeven
nu krijg je de glans
en mijn hoofd

Drøm om guld

I stedet for blaek gav de mig guld
og jeg skal selv betale
om nødvendigt med mit liv
så jeg har faktisk
allerede sagt alt for meget:

På grund af disse ord
sidder jeg i et lille lysthus i skoven.
Og som du kan se på den måde
guldet skinner
er det efterår, måne og drivende skyer.

Jeg ville så gerne have delt
disse ting med dig
og givet dig hele min sjael
nu får du afglansen
og mit hoved