[De Tweede Ronde 2004, nummer 1]
Voorwoord
Dit is het vijfde Hoofdzonde-nummer, gewijd aan het middeleeuwse begrip Acedia of Acidia dat was ontleend aan het Griekse akèdeia (onverschilligheid) en doorgaans wordt vertaald als Luiheid of Traagheid. Waarom zagen de middeleeuwse theologen zo'n zware zonde in luiheid, traagheid of onverschilligheid? Vermoedelijk is de weergave van het begrip onvolledig, want er viel ook onder wat nu ‘apathische depressie’ heet. Als dat ziektebeeld zondig en des duivels was, kon de kerk ertegen optreden. Depressieve middeleeuwers die van hun biechtvader op blote knieën de trappen naar een hooggelegen kerk moesten beklimmen, herstelden door zo'n penitentie misschien wel sneller dan hedendaagse patiënten dankzij psychotherapie. Depressie is van alle tijden, maar was vroeger bekend onder namen als melancholie, spleen, ennui, Weltschmerz of taedium vitae. Hoe dan ook, Lamlendigheid lijkt de algehele lading het beste te dekken.
Maar ook de vrolijker aspecten van Acedia komen aan bod in dit naar tijd, plaats en taal rijk gesorteerde nummer: echte luiheid, laksheid, vadsigheid en gemakzucht, ledigheid, indolentie en dolce far niente. In Nederlands proza beschrijven Monika Sauwer, Manon Uphoff en Sana Valiulina heel verschillende kanten van de vijfde hoofdzonde. In Nederlandse poëzie wordt het thema belicht door Ton Derksen, Jan Eijkelboom, Marijke Hanegraaf, Hester Knibbe, Ed Leeflang, Victor Vroomkoning en Menno Wigman. In Light Verse vijftien oude bekenden, aangevuld met Igor Guberman, Erich Kästner en Nico Weber. Essay besteedt aandacht aan depressie bij schrijvers en, dankzij Victor Bulthuis, aan het luie leven van Eduard Mörike; daarnaast korte beschouwingen van Leo Jacobs, Dorinde van Oort en Jean Schalekamp. In Vertaald proza acht verhalen van merendeels weinig bekende auteurs uit zes taalgebieden (Albert Cossery, Jerofeëv, von Kieseritzky, Koumandaréas, Eduardo Mallea, Somerset Maugham, Papadiamandis en Vila-Matas). In Vertaalde poëzie tenslotte werk van Achmatova, Auden, Álvaro de Campos (Pessoa), Keats, Larkin, Laskarátos, Mörike, Nekrasov, Pinto do Amaral, Poesjkin, Ronsard en Spenser. Wij wensen alle lezers die hun luiheid weten te overwinnen menig uur van stimulerend leesgenot.
Redactie
Auteursrechtelijk beschermd