De Tweede Ronde. Jaargang 24

[p. 195]

Over de kritiek (II, 201-18)
Alexander Pope^*
(Vertaling Peter Verstegen)

Van alles wat het menselijk verstand
Doet dwalen en ons geestelijk onthandt,
Is wat de zwakste kop het sterkst doet razen,
De trots, het nimmer falend kwaad der dwazen.
Wat de Natuur niet biedt aan kwaliteit,
Dat compenseert zij met hovaardigheid;
Voor lichaam en voor ziel is steeds gebleken:
't Is lucht en wind waar vuur en geest ontbreken;
Waar denkkracht faalt, is trots ons best verweer,
Die vult de hersenleegte keer op keer.
Wie met verstand die wolk weet te verjagen,
Ziet ooit de nieuwe dag der waarheid dagen.
Vertrouw uzelf niet, maar ontdek dankzij
Vijand of vriend uw eigen zotternij.
Het grootst gevaar is steeds een béétje weten,
Drink diep of wil de muzenbron vergeten,
Een kleine teug benevelt slechts het brein,
Een grote slok doet ons weer nuchter zijn.

* Alexander Pope (1688-1744), de grote aforist uit de Engelse literatuur, is beroemd gebleven door zijn twee ‘essays’ op rijm, Essay on Criticism (1711) en Essay on Man (1733); uit het eerste werk, dat Pope schreef toen hij 22 was, is bovenstaande korte passage over de trots vertaald.

[Engels]

Of all the causes which conspire to blind
Man's erring judgement and misguide the mind,
What the weak head with strongest bias rules,
Is pride. The never-failing vice of fools.
Whatever Nature has in worth denied,
She gives in large recruits of needless pride;
For as in bodies, thus in souls we find,
What wants in blood ans spirits, swelled with wind:
Pride, where wit fails, steps in to our defence,
And fills up all the mighty void of sense.
If once right reason drives that cloud away,
Truts breaks upon us with resistless day.
Trust not yourself; but your defects to know,
Make useof every friend - and every foe.
A little learning is a dangerous thing,
Drink deep, or taste not the Pierian spring:
There shallow drafts intoxicate the brain,
And drinking largely sobers us again.