De Tweede Ronde. Jaargang 23

[p. 168]

Vier gedichten
Sjoerd Spanninga^*
(Vertaling Jabik Veenbaas)

De mijnwerker

Aan de sterrenlift gehangen
Is de davylamp der maan
Met houwelen naar de gangen
Van de nachtmijn neergegaan.
In het smalle pad geschreven
Van een steenkooldonker woud
Komt de oertijd weer tot leven
En 't vandaag wordt eeuwen oud.

* Sjoerd Spanninga (pseudoniem voor Jan Dijkstra) (1906-1985) was free-lance journalist en vertaler. Hij publiceerde vijf gedichtenbundels. In 1951 ontving hij de Gysbert Japicx-prijs voor zijn bundels Spegelskrift (1949) en Núnders (1950). De verzen ‘De mynwurker’ en ‘Ofskriuwer’ zijn afkomstig uit de bundel Núnders; ‘Alde romantiek’ komt uit Finzen en frij; ‘Steppeliet’ uit Kymgong.

De mynwurker

Oan de lift fan stjerrestrielen
Daalt in mynlamp, moanneljacht,
Stil mei hammers en houwielen
Nei de gongen fan de nacht.
Printe yn de smelle pipen
Fan in stienkoaldonker wâld,
Docht de oertiid him wer iepen
En it hjoed wurdt ieuwen âld.

[p. 169]

De afwijzing

De zon geeft de ochtend, haar koerier,
een rozig bericht,
het licht;
hij laat zijn wilde paard
door wind en wolken jagen,
in snelle vaart, -
van verre roept een haan
het dagen.

De nacht, in koel pansier,
tapt uit de zee,
zijn schenkerij,
een flinke kinkhoorn schuimend bier, -
dan ziet hij donker, wat zij schrijft,
en houdt zijn tranen in:
- Het heerlijk golvend kleed der min
van zijde en moiree,
't vergaat zoals het tij...-

Zijn laatste hoop is nu voorbij...
Op 't water drijft een witte anjelier, -
de maan.

Ofskriuwer

De sinne jout oan har koerier,
de moarn,
in roazich brief, it ljocht;
it wurdt in wylde jacht,
troch wyn en wolkens hinne,
mar hy rydt oan, -
fan fierren ropt in hoanne
it lemieren.

De nacht, yn koel pânsier,
skinkt út de see,
syn bodlerij,
in bêste kinkhoarn skomjend bier, -
dan sjocht er donker, wat hja skriuwt,
al hâldt er him soldaat:
- De minne hat in weagjend klaad
fan side en moiree,
mar komt en giet allyk it tij...-

Syn lêste hoop is no foarby...
Op 't wetter driuwt in wite anjelier, -
de moanne.

[p. 170]

Oude romantiek

Van heel dichtbij
zingt weer de nachtegaal
de liefde in de eikenlaan

Een ridder, rijdend in gestrekte draf,
zo komt de avond,
met aan zijn zij een hakkenei,
bestemd voor de edelvrouw.

Dan neemt de nacht het zaal
en smijt op 't hijgen van de dag zijn dek;
de ridder gaat door holle gangen
naar 't hoog vertrek
met sterrenkleden behangen.

Haar sierlijke vormen spreken hem aan
in 't klare blinken van de dauw
op 't hoog verrezen, zwarte staal
gehamerd door de wapensmid - de maan -,
draagt het haar aanzien over 't erfdomein.

Haar gratie is een zilveren karaf,
verliefd op haar eigen praal,
in stilglanzend licht mijmert zij -
haar ogen maken diepsatijn
zich uit de stralen vrij:
een blauwe akelei.

Alde romantyk

Bylâns de wei
sjongt eame wer de geal
de leafde yn de ikewâl.

In ruter, ridend op in dampend hoars,
sa komt de jûn,
mei njonken him in hakkenei,
omearre foar de edelfrouwe.
Dan nimt de nacht it seal
en smyt in dek oer 't hymjen van de dei;
de ridder giet troch holle gongen
nei 't heech fertrek,
behongen mei de stjerrekleden.

Har sierlik stal stiet him te reden
yn 't kleare blinken fan de dauwe
op 't swarte stiel, syn foars bestek,
dat hamm're fan de wapensmid - de moanne,
har oansjen draacht oer âffaars grûn.

Har graasje is in sulv'ren kanne,
fereale op har eigen preal,
stilglânzjend ljocht tinkt yn har nei
hy sjocht har eagen djipferwielen
lepenbloeien út de strielen:
in blauwe akkelei.

[p. 171]

Steppelied

De lucht was even pluizig als een wolboom
maar onder de bekoring van jouw zonnehoed
de kap van een huifkar
lachte mij jouw wezen toe
met schalkse schitteringen
toen wist ik blij
jij bent mijn handen en mijn ogen en mijn mond
en bij het zingen van de wielen
sprong het hart in mij op
een springbok op de trek
wegdansende over 't ossenspan
de tijd zijn zware tred
maar alle sterke dieren stonden stil
en luisterden naar het steppelied
de brede schoften in de rode avond
toen wij ons van veldgewas
een kampvuur maakten
de nacht zijn sterrenbloei uithing
witlichtende jasmijnen
en 't leven werd oneindig goed
een glanzend diepe vrede
dauwde in mij neer
dat fonkelde mijn woestenij
uit lang-vergeten groen
het kreeg weer de simpele gedaante
van een negerhut
en tegelijk het milde aanzien
en 't zachte welven van jouw jonge lijf
want ook in deze warme toevlucht
ging uiterst toegedaan
rond voor het eigen bloed
de nap met melk.

Steppeliet

De loft wie sa pluzich as in wolbeam
mar ûnder de bekoaring fan dyn sinnehoed
in kapwein syn ferdek
lake my dyn wêzen ta
mei skelmske skitteringen
doe wist ik bliid
do bist myn hannen en myn eagen en myn mûle
en by it sjongen fan de tsjillen
sprong yn my it hert omheech
in springbok op de trek
weidûnsjend oer it oksespan
de tiid syn swiere stap
mar al de sterke dieren stiene stil
en harken nei it steppeliet
de brede skoften tsjin de reade jûn
doe't wy fan fjildgroei
ûs in kampfjoer makken
de nacht syn stjerrebloei úthong
wykjochtsjende jasminen
en 't libben waard ûneindich goed
in glânzjend djippe frede
dauwe yn my del
dat fonkele myn woastenij
út langfergetten grien
it krige wer de simpele gedaante
fan in negerhut
en tagelyk it mylde oansjen
en it sêfte tinen fan dyn jonge lea
want ek yn dizze waarme skûle
gie foar 't eigen bloed
wol tagedien
de nap mei molke rûn.