De Tweede Ronde. Jaargang 23

[p. 101]

Graffiti
Rosa Beltrán^*
(Vertaling Arie van der Wal)

Je kunt een vrouw van middelbare leeftijd zijn, een bril dragen en, als je af moet gaan op de mening van je man, een beetje dom zijn, zij het, dat wel, heel ondernemend. Naar de universiteit gaan, bijvoorbeeld, en proberen een studie in een van de alfawetenschappen te volgen, laten we zeggen klassieke letterkunde, ook al moet je daarvoor, zoals dat heet, je lang niet gebruikte intellect weer wat opfrissen, en daarbij alle moed bijeenrapen om als goede studente tijdens college je hand op te steken en met een zekere gewichtigheid een mening, welke dan ook, ten beste te geven.

Je kunt besluiten niet aan de rechterkant te gaan zitten, de plaats van de uitverkorenen, zoals ze zichzelf aanmatigend noemen, maar aan de andere kant, waar het gewone volk, zoals ze ons betitelen, het gepeupel, altijd zit, en je daarmee onttrekken aan het voortdurend ventileren van waarheden, zonder dat dit van al te wezenlijk belang is, want tenslotte is het soms al moeilijk genoeg om de colleges over Tacitus, Publius Ovidius Naso en vooral de vragen van professor Pelegrí te begrijpen.

Je kunt vervolgens opstaan van je plaats en naar het toilet gaan, een tijdje wachten, laten we zeggen zo'n tien minuten, en het eerste wc-hokje nemen dat vrijkomt, aanstalten maken om te doen wat je meestal in dit soort gevallen doet, en ik zeg meestal omdat het ook kan gebeuren dat je naar de dichte deur zit te staren en je ogen uitgerekend daarop vallen, en dat je je dan hogelijk verbaast.

Het kan zijn dat je enigszins beschaamd om je heen kijkt, hoewel er niemand is (soms heb je nu eenmaal het gevoel dat je bespied wordt), of dat je het contact van een paar intieme blikken voelt die kil langs je lichaam glijden maar je desondanks dwingen onaangedaan te blijven. Gelukkig weet je dat het om een tijdelijk

* De in 1969 geboren Rosa Beltrán is docente Vergelijkende Literatuurwetenschap aan de UNAM-universiteit van Mexico-stad. Tot dusver publiceerde ze een historische roman (La corte de los ilusos) en twee verhalenbundels (Amores que matan en La Espera). In 1998 en 1999 was zij plaatsvervangend hoofdredactrice van het literaire supplement van de vooraanstaande krant La Jornada. Het verhaal ‘Graffiti’ is afkomstig uit de bundel Amores que matan.

[p. 102]

gevoel van onbehagen gaat, zodat je je behoedzaam vooroverbuigt en op je gemak de pik van verbazingwekkende afmetingen bekijkt en de tekst die er met rode inkt op geschreven staat: ‘Kus me heel zacht,’ en voelt dat je moet blozen telkens wanneer je het in stilte bij jezelf herhaalt, en dat je een glimlach en een lichte opwinding niet kunt onderdrukken, vooral omdat je weet dat de anderen op dat moment waarschijnlijk over Homerus of Xenophon zitten te discussiëren, om nog maar te zwijgen van degenen aan de overkant die tegen die tijd al wel bezig zullen zijn met het verketteren, uitwerken en corrigeren van De wetenschap van de ervaring van het bewustzijn.

Plotseling ontdek je, naast de enorme pik, een, zoals dat heet, maxime: ‘We houden er allemaal van omdat we allemaal hoeren zijn.’ En je voelt hoe je gezichtsuitdrukking ineens verandert, omdat je jezelf de fundamentele vraag moet stellen of je wel of niet bent wat daar beweerd wordt dat je bent. Maar je haalt opgelucht adem en schudt voor jezelf zachtjes je hoofd, en je glimlacht om de lichte twijfel die je bekruipt, omdat je weet dat je gelukkig een van de mensen bent die zijn leven aan andere dingen wijdt of anders gezegd, dat je niet hoort bij de aurea mediocritas, zoals dat heet, en dat je, hoewel de menselijke domheid je buitengewoon verbaast en stoort, nog niet meteen ophoudt intellectueel te zijn omdat je van dichtbij een rode lijn bekijkt die een lul vormt die uitmondt in een mond en een waarschuwing: ‘Opgepast: komkommer maakt dik,’ ondertekend door de schrijfster, Neuk-je-moeder. Daarna volg je met je blik de meest obscene opschriften, de meest opvallende tekeningen, en dan word je een beetje misselijk, heel even maar, van de kleurige linten van al die letters die daar door elkaar gekriebeld zijn voor het genot van studentes en studenten, want je weet dat de mannen ook wel hun Toiletbekentenissen zullen schrijven, heel anders dan de bekentenissen van de middeleeuwse heilige, maar dat heb je nog niet gedacht of je schaamt je opnieuw.

Je vermoedt dat de persoon die buiten staat intussen wel wanhopig moet worden, maar op dat moment valt je verbaasde oog op het minieme bericht, zo klein dat het lijkt of het zich tussen de rest wil verstoppen; je hoort het met bevend handschrift vragen: ‘Help me om abortus te plegen,’ en je bent met stomheid geslagen en springt op omdat er op dat moment iemand op de deur begint te kloppen, twee doffe en woedende kloppen, en zegt dat je op moet schieten. Voordat je opendoet, geef je toe aan een vreemde opwel-

[p. 103]

ling: je zoekt in je tas naar een pen die tussen bonnetjes en rekeningen tevoorschijn komt en schrijft met letters die nauwelijks groter zijn dan het bericht zelf: ‘Abortus is een misdrijf,’ waarna je achteroverleunt, je werk bekijkt en glimlacht. Je voelt een soort medelijden dat zich voegt bij de geur van de vette frituurgerechten die beneden klaargemaakt worden, waar ze te midden van honden, afval en eten de zinnen van de Carmina Burana kunnen horen die de leerlingen Latijn opdreunen, en je zet er nog bij: ‘God zal je helpen,’ geeft een overbodige ruk aan de ketting en verlaat tevreden het toilet.

Buiten staat een stel chagrijnig kijkende vrouwen op hun beurt te wachten, terwijl anderen zich opmaken en verfrissen; je kunt denken dat ze hun redenen wel zullen hebben, want buiten de voor mannen ontoegankelijke ruimte, waar ‘dames’ op de deur staat, kun je ook aan iets anders denken dan aan Seneca, Vergilius of Cicero. Je weet niet veel van andere gebieden omdat je pas op je veertigste en met een armzalig ontwikkelingsniveau bent gaan studeren, maar je kunt je voorstellen dat er behalve de namen in wezen niets verandert in de aangrenzende vertrekken.

Toch denk je, en je schrikt als je dat denkt, dat de zinnen van professor Pelegrí over Catullus pas echt ontroerend zouden zijn als ze uit de mond zouden komen van een man die, laten we zeggen, intussen naar je benen kijkt.

Je kunt zien hoe het licht door de ramen op de gang naar binnen valt en je kunt vast van plan zijn om wat er nog rest van het college te volgen, want tenslotte heb je daarom besloten je wil bij je man door te zetten, maar dan voel je het onweerstaanbare verlangen je om te draaien en het kleine hokje van het damestoilet weer binnen te gaan.

Je tas neerzetten, die van leer lijkt maar van koffiebruin plastic is, omdat dat goedkoper was, gaan zitten en naar de deur kijken het voltrekt zich allemaal in eenzelfde ogenblik, en onmiddellijk daarna volgen het ongeloof en de lach. Je vermoedt dat de anderen wel zullen denken dat je gek bent, maar dat je je lach niet hebt kunnen inhouden, komt doordat je ziet hoe snel ze je bericht beantwoord hebben. Je leest het en daarna bloos je: ‘Weinig kans dat God aborteur is,’ en dan een soort schuldgevoel dat niet helemaal weet door te dringen en meteen daarop een nietig inktvlekje: een telefoonnummer. Je rommelt in je tas en haalt er een stukje papier uit dat de rekening van de stomerij blijkt te zijn en je haalt

[p. 104]

er ook een pen uit die dezelfde pen is als waarmee je eerder geschreven hebt, en zonder dat je weet waarom, krabbel je het telefoonnummer over. Voordat het geklop op de deur wanhopig begint te klinken, verbeter je het nummer dat je genoteerd hebt en stopt het papiertje terug.

Dan geef je opnieuw een overbodige ruk aan de ketting en verlaat het toilet met een licht, bijna zweverig gevoel.