De Tweede Ronde. Jaargang 23

[p. 16]

Een hutje aan het strand
Roelof Visser

‘Trek het je niet aan,’ zei de Surinaamse matroos, en gaf de tweede stuurman een schouderklop.

Deze kromp even ineen. Het meewarige in het gebaar van de Surinamer was hem niet ontgaan.

‘Kom op, twee. Nog een cuba-libre?’

De tweede stuurman reageerde niet. In plaats daarvan draaide hij zich half om. Zijn barkruk kraakte vervaarlijk. Waaibomenhout, dacht hij.

Ze was nog steeds aan het dansen. Een donkere, atletisch gebouwde vrouw - in meer dan één opzicht het middelpunt van de kleine dansvloer. Haar blote voeten als vastgenageld, maar de rest van haar lichaam in een pulserend ritme bewegend - alsof de gebarsten, betonnen vloer stroomstoten door haar jonge lijf joeg. Onverwachts wierp ze een blik over haar schouder. Ze lachte naar hem.

‘Dos cuba-libres, por favor.’

Het was alsof de stem van de Surinamer van heel ver kwam. Met tegenzin draaide hij zich terug naar de bar. Trek het je niet aan, dacht hij schamper. Trek het je niet aan.

De waardin, een gezette, zwaar opgemaakte vrouw van in de vijftig, schoof met een vermoeid gebaar twee volle glazen over de brede toog.

‘Proost,’ zei de Surinamer.

Automatisch greep de tweede stuurman naar zijn glas. In gedachten zag hij opnieuw het geprononceerde achterwerk van de dansende vrouw, strak verpakt in een glanzende maillot die tot haar kuiten reikte. Een tweede huid; geen afdruk van een slipje. Toen ze hem had toegelachen, had hij een besluit genomen. Maar zijn somberheid werd er niet minder om. Al ruim een maand had hij het gevoel dat er watten in zijn hoofd zaten. Een compacte prop die tegen de onderkant van zijn hersenpan geperst werd. Een druk die elke dag een beetje leek toe te nemen - ook nu weer.

‘Kom, ik ga maai bij de anderen zitten,’ zei de Surinamer. ‘Zo spraakzaam ben je nu ook weer niet.’

‘Ga maar,’ zei de tweede stuurman, en keek de ander na. Trek

[p. 17]

het je niet aan, spookte het opnieuw door zijn hoofd. Ik word nu ook in mijn gezicht uitgelachen, maar ik hoef het me niet aan te trekken.

Dat de matrozen hem niet serieus namen, had hem vanaf het begin gehinderd, maar dat hem nu met onverholen plezier was verteld dat de eerste stuurman zich samen met hen over hem vrolijk maakte... Hij nam opnieuw een slok en liet zijn blik weer over het dansvloertje gaan. Ze stond nu met haar gezicht naar hem toe; opwindender dan ooit.

Op geen enkel schip had hij zich thuis gevoeld, die paar jaar dat hij nu voer. Maar zo erg als op dit schip! De rederij had hem op een van haar kleine handelsvaartschepen laten aanmonsteren; de ‘Laura-Christina’. Dat alleen al was even slikken geweest. Hij was toch een grote handelsvaartman! Maar op kantoor waren ze onverbiddelijk geweest; een term op een van hun ‘kleintjes’ zou hem goed doen. Bovendien, ook het vaargebied op de kleine vaart is wereldwijd en in gage zou hij er voorlopig niet op achteruit gaan.

Hij kon het niet anders beschouwen dan als degradatie, en waarom zou zoiets hem goed doen? En hoezo zou hij voorlopig niet in gage achteruit gaan? Uiteindelijk zou hij toch wel weer terug kunnen naar de grote vaart? Of probeerde men hem op deze manier te ontmoedigen?

Met zijn ellebogen steunend op de met kleverige kringen bevlekte toog staarde hij naar het open front - een gapend gat, alsof voorbij de drempel de oneindigheid begon. Af en toe, zichtbaar in naar buiten vallend licht, slenterde in die schijnbaar peilloze leegte een eenzame voorbijganger langs. In het begin van de avond had het geregend en vanaf de straat kwam de weeë lucht van rottend zwerfafval. Net een broeikas, dacht de tweede stuurman. Maar als je hier een hutje aan het strand zou hebben, dan zou een zeebriesje vast voor verlichting zorgen. Een moestuintje achter - alles groeit hier tenslotte, het strand aan de voorkant. Een werphengel om af en toe een visje uit de branding te halen. Alsof de zon toch nog doorbrak; zo voelde het bij die gedachte.

‘You need company?’

Bijna was het beslagen glas uit zijn vingers gegleden. Hij draaide zich om. Dat ze net van de dansvloer kwam was haar aan te zien; dikke druppels parelden in dicht kroeshaar, stonden op haar glad-

[p. 18]

de voorhoofd en liepen - donkere strepen achterlatend - langs haar slapen omlaag.

‘Kom je van een van de eilanden?’ vroeg hij, want hij had gehoord dat daar door de negerbevolking Engels gesproken werd.

‘Ja, van Roatán.’

Een opvallend donkere stem voor zo'n jonge vrouw, vond hij.

‘Oh, dat ligt vlak uit de kust. We zijn er vanmorgen voorbij gevaren.’

‘Ieder schip dat hier komt moet langs Roatán,’ zei ze en keek hem daarbij aan met een blik van: gaan we het daar nu de hele avond over hebben?

‘Woon je in een hutje op het strand?’

‘Hutje?’

‘Huis,’ verbeterde hij zichzelf.

‘We wonen daar allemaal aan het strand. Koeler dan hier.’ Ze wiste het zweet van haar voorhoofd.

‘Rum-cola?’

‘I thought you'ld never ask,’ zei ze. ‘Wat is trouwens je functie aan boord? Kapitein?’

‘Ja,’ antwoordde de tweede stuurman en wenkte de waardin.

De jonge vrouw schoot in de lach. ‘Ik meende het niet; veel te jong,’ zei ze.

‘Ik ben de jongste kapitein op de vloot,’ antwoordde hij, en tegen de dikke waardin: ‘dos cuba-libres.’

‘Ik geloof je niet.’

‘Ik ben een uitmuntend zeeman,’ hield hij vol. ‘Bovendien de best opgeleide aan boord.’

Dat laatste was wél waar. Na het vwo was hij naar de Hogere Zeevaartschool gegaan. Een suggestie die de buurman een keer zijn vader had gedaan. En vader had het een goed idee gevonden - zijn zoon had toen toch geen benul wat hij na school wilde gaan doen. Ja, boswachter, maar dat idee had vader onbespreekbaar gevonden.

Sommige van de officieren aan boord van de ‘Laura-Christina’ hadden niet eens hun middelbare school afgemaakt. Ze waren allemaal jong met varen begonnen, als matroos of handlanger, en waren later een cursus op de Middelbare Zeevaartschool gaan volgen. Mannen van de praktijk. Doeners - niet te lang nadenken; aanpakken! Om de tweede stuurman die ze nu aan boord hadden,

[p. 19]

konden ze zich - samen met de matrozen was dus nu gebleken alleen maar vrolijk maken. Een bolleboos in hun ogen, maar een verfkwast kon hij niet eens behoorlijk vasthouden. Weinig karweitjes wist hij tot een goed einde te brengen, en op de brug stond hij meestal te dromen. In havens liet hij zich vaak door bootwerkers in de luren leggen, altijd moest de eerste stuurman een oogje in het zeil houden.

Alleen de kapitein zag wel iets hem. De tweede stuurman had het een pijnlijk moment gevonden toen die hem eens apart had genomen. Bijna wanhopig had de man hem gevraagd wat er toch met hem aan de hand was. ‘Er zit een goede stuurman in jou,’ had hij hem toen toevertrouwd. ‘Maar het komt er niet uit. Waarom toch niet?’ De tweede stuurman had met zijn mond vol tanden gestaan.

En ook nu voelde hij zich als een hark. Dansen was hem nooit goed afgegaan, maar op reggae-muziek lukte het al helemaal niet. Een ritmisch horten en stoten - zo kon hij onmogelijk maat houden. Met tegenzin had hij zich van de barkruk laten trekken. Je hebt je glas nog niet leeg, had hij nog geprobeerd. Tevergeefs, voor hij er erg in had, stonden ze al in het midden van de kroeg. Als motten gevangen in een kegel van diffuus licht - het enige paartje op de dansvloer. Maar ondanks zijn gêne kon hij niet anders dan met bewondering naar haar soepel bewegend lichaam kijken. Een bewondering die al snel plaats maakte voor begeerte. Ze merkte het op, sloeg zelfverzekerd haar blote armen om zijn nek. Ze rook naar de bries die vanmorgen vanaf de bergen, en door de straatjes van de stad, over zee was komen aanwaaien. Met haar pompende heupen leek ze de strakke beat in zijn lendenen te willen persen. Het was alsof de lichtkegel zich vernauwde, de lichtvlek op de vloer tot aan hun voeten ineenkromp. Het dansen ging nu als vanzelf. Goedkeurend klakte ze met haar tong. Gaat het om mij, of om mijn portemonnee? Een plichtmatige gedachte - want het deed er al niet meer toe.

Zijn hoofdpijn was weer terug - feller dan ooit leek wel. Ze lag op haar buik; haar gezicht naar hem toe. Haar ademhaling was regelmatig, haar half in het kussen verborgen gelaat straalde serene rust uit. Die voelt geen druk in haar hoofd, dacht hij afgunstig. Door een reet in de planken deur drong een zonnestraal de motelkamer

[p. 20]

binnen, viel over hun bed en leek het matzwart van haar rug in tweeën te delen. Ze had haar oorbellen - grote, paars gekleurde plastic ringen - ingehouden. Een groezelig laken bedekte tot halverwege hun lichamen. Zachtjes trapte hij het weg, zodat het van bed gleed. Hij ging rechtop zitten, zijn blik gefixeerd op haar pronte billen. Herinneringen aan afgelopen nacht kwamen boven. Voorzichtig liet hij zijn hand over het bijna buitenproportioneel gewelfde achterwerk gaan. Koel en hard; als van steen. Toen zijn middelvinger het duister van haar bilnaad zocht, sloeg ze zijn hand weg. Met een ruk tilde ze haar hoofd op, sloeg even haar ogen naar hem op en draaide toen haar gezicht abrupt van hem af. Vrijwel onmiddellijk viel ze opnieuw in slaap. Teleurgesteld liet hij zich weer op zijn rug vallen.

In de Mariacultus nemen Zwarte Madonna's een speciale plaats in. De aanbidding lijkt dan intenser - dat was hem tenminste een keer op school verteld. Maar zijn Mariaverering had niets met die devoot kijkende, uit donker hout gesneden beeldjes te maken. Toch was ook zijn Madonna als van gepolijst ebbenhout. Alsof er iets achter zijn ogen knapte toen hij - jaren geleden, hij was pas vijftien - de middenpagina van dat weekblad opensloeg. Ook zij droeg grote ringen als oorbellen. Een rode doek was als die van een zeerover om haar hoofd geknoopt. Verder was ze volkomen naakt. Haar strakgespannen huid glom als met olie ingewreven. Blote voeten - het beginnend wit van de zolen nog net zichtbaar - wijdbeens op aangestampte aarde geplant. Haar lange armen gestrekt, vingers gespreid, de blanke handpalmen naar voren gedraaid. Hoofd in haar nek, een verwaaide, vuilwitte kip tussen blikkerende tanden geklemd. Helder bloed droop langs haar kin, stroomde langs haar borsten omlaag. Onmiddellijk had hij zijn slaapkamerdeur gesloten, en zijn broek opengeknoopt. De volgende morgen had zijn moeder bezorgd gevraagd of hij wel goed geslapen had.

Ook deze nacht was er van slapen niet veel gekomen. Zijn niet aflatende hartstocht had haar gevleid, maar op den duur ook bevreemd. Alsof ze had geraden dat zijn voortdurende staat van opwinding niet alleen haar, maar ook een idee-fixe betrof.

Twee beelden die - wat hem betrof - perfect over elkaar heen vielen. Opnieuw richtte hij zich op. Toen hij haar benen uit elkaar legde, kreunde ze. Vermoeid sloeg ze voor de tweede keer haar ogen op.

[p. 21]

‘White boys,’ mopperde ze. En toen: ‘Moet je niet terug aan boord?’

‘Ik ga nooit meer terug,’ zei hij.

Met een zucht drukte ze haar gezicht in het kussen en liet hem begaan.

‘Moet je echt niet terug aan boord?’

Nog steeds niet aangekleed zaten ze op de rand van het bed. Ze had toast met geroosterd vlees laten brengen. En bitter smakende koffie in plastic bekertjes.

‘Een hutje aan het strand,’ zei hij.

‘Zal ik een taxi laten komen?’ zei ze met volle mond.

‘Een hutje aan het strand,’ herhaalde hij. En in het Nederlands: ‘Ik heb zo'n hoofdpijn.’

Ze veegde met de rug van haar hand de kruimels van haar lippen en stond op. ‘Kom, ik bestel een taxi.’

Hij keek toe hoe ze het laken greep en om haar lichaam sloeg.

‘Waar kan ik hier een hengel kopen?’ vroeg hij, toen ze al bijna bij de deur was.

Zijn stem had vreemd geklonken. Geschrokken draaide ze zich om. Toen ze zijn gezicht zag, stapte ze snel naar buiten.

Door de politie aan boord gebracht, dacht de kapitein. Wie had dat verwacht? Vanaf de brugvleugel keek hij toe hoe Roatán traag voorbij gleed. Ze passeerden het eiland slechts op een paar mijl afstand en duidelijk was op het strand het blinken van golfplaten daken te zien. Hij schrok op toen hij achter zich de stem van de eerste stuurman hoorde.

‘Jezus, man. Ik heb je niet horen aankomen.’

‘Ik heb hem nu ook nog moeten opsluiten,’ stak de eerste stuurman meteen van wal.

‘Wilde hij van boord?’ raadde de kapitein.

‘We hebben hem met drie man bij de reling vandaan moeten trekken.’

‘Kompleet doorgedraaid dus. In Baltimore moet hij meteen van boord.’

‘Hutjes aan het strand.’

‘Pardon?’

‘Hij wilde naar de hutjes aan het strand, kapitein.’