De Tweede Ronde. Jaargang 21

[p. 115]

De preventieve prik
Franz Wedekind
(Vertaling Angela Adriaansz)

Als ik jullie dit verhaal vertel, beste vrienden, dan doe ik dat niet om weer eens te illustreren hoe doortrapt de vrouw is of hoe dom de man, maar omdat er bepaalde psychologische eigenaardigheden in zitten die niet alleen jullie, maar iedereen zullen interesseren en waar een mens, als hij er weet van heeft, van kan profiteren in zijn leven. Voor alles echter wil ik bij voorbaat het verwijt van de hand wijzen dat ik prat zou gaan op mijn euveldaden uit het verleden, op de onbezonnen daad die ik nu in het diepst van mijn hart berouw; ik zou er thans, nu mijn haren grijs zijn en mijn knieën bibberen, niet meer toe in staat zijn noch de lust ertoe gevoelen.

‘Je hoeft nergens bang voor te zijn, mijn lieve schat,’ zei Fanny op een mooie avond tegen mij, toen haar man zojuist thuis was gekomen, ‘want echtgenoten zijn in het algemeen alleen maar jaloers zolang ze er geen reden voor hebben.’ Op het moment dat er echt reden is voor jaloezie, worden ze met ongeneeslijke blindheid geslagen.’

‘Ik vertrouw de uitdrukking op zijn gezicht niet,’ bracht ik er bedeesd tegenin. ‘Volgens mij heeft hij al iets gemerkt.’

‘Die uitdrukking interpreteer je verkeerd, schat,’ zei ze. ‘Die expressie van hem is louter het resultaat van de door mij bedachte remedie, die ik op hem heb toegepast om hem eens en voor al immuun te maken voor alle jaloezie en te zorgen dat hij nooit door argwaan jegens jou wordt bevangen.’

‘Wat voor remedie?’ vroeg ik verbaasd.

‘Het is een soort vaccin. Dezelfde dag dat ik besloot jou als minnaar te nemen, heb ik hem meteen heel eerlijk in zijn gezicht gezegd dat ik dol op je was. Sindsdien vertel ik het hem elke dag weer bij het opstaan en het naar bed gaan. Je hebt alle reden om jaloers te zijn op die aardige jongen, zeg ik; ik ben echt gek op hem en het is mijn verdienste noch de jouwe dat ik niet zondig tegen mijn plicht als echtgenote. Het ligt alleen aan hem dat ik jou zo onwankelbaar trouw blijf.’

[p. 116]

Op dat moment werd mij duidelijk waarom haar man - hoe vriendelijk hij verder ook tegen mij was - soms, als hij dacht dat ik niet op hem lette, met zo'n vreemd meewarig, verachtelijk lachje op zijn gezicht naar mij keek.

‘En denk je echt dat het middel blijft werken?’ vroeg ik timide.

‘Het is onfeilbaar,’ antwoordde zij met de zekerheid van een astronoom.

Toch bleef ik nog sterk twijfelen aan de juistheid van haar psychologisch inzicht, tot ik op een dag op onthutsende wijze uit de droom geholpen werd door de volgende gebeurtenis.

Ik woonde destijds op een kleine gemeubileerde kamer op de vierde verdieping van een hoog huurhuis in een smalle straat in het centrum en had de gewoonte een gat in de dag te slapen. Op een zonnige ochtend om een uur of negen uur gaat de deur open en zij komt binnen. Wat er toen volgde, zou ik nooit hebben verteld, als het niet een staaltje was van een van de verrassendste en niettemin begrijpelijkste begoochelingen waaraan de menselijke psyche ten prooi kan vallen.

Zij ontdoet zich ook van haar laatste kledingstuk en vlijt zich naast mij neer. Voor de rest staat jullie, beste vrienden, in mijn verhaal niets gewaagds of aanstootgevends te wachten. Ik kan er niet nadrukkelijk genoeg op wijzen dat het mij er niet om te doen is jullie te amuseren met onbetamelijke details.

De bekoorlijkheden van haar lichaam waren nog maar net door de deken aan het oog onttrokken, of er klonken buiten voetstappen. Er wordt geklopt en ik heb nog juist tijd om de deken over haar hoofd te trekken, voordat haar man de kamer binnenkomt, kletsnat van het zweet en hijgend van de inspanning na het beklimmen van de honderdtwintig treden naar mijn kamer, maar met een stralend gezicht.

‘Ik wilde vragen of je zin hebt om met Röbel, Schletter en mij een uitstapje te maken. We gaan met de trein naar Ebenhausen en vandaar met de fiets naar Ammerland. Ik was eigenlijk van plan vandaag thuis wat te werken; maar nu is mijn vrouw vanmorgen vroeg al naar de Brüchmannetjes gegaan om te kijken hoe het met de kleine gaat, en toen had ik opeens niet meer de rust om met dit mooie weer thuis te blijven zitten. In café Luitpold kwam ik Röbel en Schletter tegen en toen hebben we afgesproken om een tochtje te gaan maken. We nemen de trein van tien uur zevenenvijftig.’

Intussen had ik een beetje de tijd gehad om van de schrik te

[p. 117]

bekomen. ‘Je ziet,’ zei ik met een lachje, ‘dat ik niet alleen ben.’

‘Ja, dat merk ik,’ antwoordde hij met datzelfde veelbetekenende lachje. Bij deze woorden begonnen zijn ogen te fonkelen en zijn kaak trilde. Aarzelend deed hij een stap naar voren en nu stond hij vlak voor de stoel waarop ik altijd mijn kleren legde. Helemaal bovenop lagen een fijn batist-met-kanten onderhemdje zonder mouwen met een rood monogram en een paar lange, zwarte zij den ajourkousen met goudgele boord. Daar niets anders de aanwezigheid van een vrouwelijk wezen verried, bleven zijn ogen met onmiskenbare wellust strak op deze kledingstukken gericht.

Dit ogenblik was beslissend. Nog even, en hij zou zich herinneren dat hij deze kleren wel eens eerder in zijn leven had gezien. Ik moest koste wat kost zijn aandacht van die noodlottige aanblik afleiden en zo weten vast te houden dat ze mij niet meer ontglipte. Dat kon echter alleen maar worden bewerkstelligd door iets volstrekt bizars. Deze gedachtengang, die als een bliksemslag door mijn hoofd ging, zette me aan tot een grofheid, zo schandalig, dat ik me die na twintig jaar nog steeds kwalijk neem, ofschoon ik er destijds de situatie mee heb weten te redden.

‘Ik ben niet alleen,’ zei ik. ‘Maar als je eens wist wat voor een verrukkelijke vrouw hier naast mij ligt, zou je me benijden.’ Terwijl ik dat zei, drukte ik met de hand waarmee ik de deken over haar hoofd had getrokken stevig op de plek waar ik haar mond vermoedde om - op gevaar af haar de adem af te snijden - te zorgen dat ze geen kik kon geven.

Begerig gleed zijn blik over de golvende lijnen die zich onder de deken aftekenden.

En nu komt het schandalige, het bizarre. Ik pakte de deken aan de onderkant beet en trok hem op tot aan haar kin, zodat alleen nog haar hoofd bedekt was.

‘Heb je ooit van je leven zo'n schoonheid gezien?’ vroeg ik hem.

Hij spalkte zijn ogen open, maar raakte zichtbaar in verlegenheid.

‘Ja, ja...dat kun je wel zeggen...je hebt een goede smaak...nou, ik... ik ga nu maar... Neem me niet kwalijk dat... dat ik je gestoord heb.’

Terwijl hij dat zei, liep hij naar de deur en ik sloeg de deken, zonder mij te haasten, weer terug. Ik sprong vlug mijn bed uit en posteerde mij vóór hem naast de deur, zodat hij de kousen die op de stoel lagen, onmogelijk nog kon zien.

[p. 118]

‘Ik kom in ieder geval met de middagtrein naar Ebenhausen,’ zei ik, terwijl hij de deurkruk al in zijn hand had. ‘Misschien willen jullie daar op mij wachten in restaurant “De Post”, dan fietsen we met ons vieren naar Ammerland. Dat wordt een schitterende tocht. Reuze bedankt voor je uitnodiging.’

Hij maakte nog een paar welgemeende, joviaal-schertsende opmerkingen en toen liep hij de kamer uit. Ik bleef als aan de grond genageld staan, tot ik zijn voetstappen beneden in de hal hoorde wegsterven.

Ik wil me de beschrijving besparen van de verschrikkelijke staat van woede en vertwijfeling waarin de beklagenswaardige vrouw na deze gebeurtenis verkeerde. Ze leek emotioneel geheel uit het lood geslagen en gaf mij blijken van gevoelens van haat en verachting, zoals ik ze nooit in mijn leven heb ondervonden. Terwijl ze zich haastig aankleedde, dreigde ze me bijna in het gezicht te spuwen. Ik zag natuurlijk af van elke poging om me te verdedigen.

‘Waar wil je nu dan naartoe?’

‘Geen idee... het water in... naar huis... of misschien wel naar de Brüchmannetjes om te kijken hoe de kleine het maakt. Ik weet het niet.’

's Middags tegen tweeën zaten we bijeen onder de lommerrijke kastanjebomen naast restaurant ‘De Post’ in Ebenhausen - Röbel, Schletter, mijn vriend en ik - en deden ons te goed aan gebraden kip en frisgroene, malse kropsla. Ik lette argwanend op de gemoedstoestand van mijn vriend, maar hij stelde mij gerust door het buitengewoon opgewekte humeur waarin hij verkeerde. Hij wierp mij olijke blikken toe en wreef zich triomfantelijk gnuivend in zijn handen, zonder nochtans te verraden waar hij zijn vrolijke stemming aan te danken had. De tocht verliep voorspoedig, en tegen tien uur 's avonds waren wij weer in de stad. Op het station aangekomen, spraken wij af naar een bierhuis te gaan.

‘Vinden jullie het goed als ik even naar huis ga om mijn vrouw te halen? Ze heeft met dit mooie weer de hele dag bij dat zieke kind gezeten en ze zou het ons kwalijk nemen als we haar nu de hele avond alleen thuis laten.’

Kort daarop verscheen hij met zijn vrouw in de gelegenheid waar we hadden afgesproken. Het gesprek ging natuurlijk over de tocht die we achter de rug hadden en onze kleine belevenissen werden door alle deelnemers zoveel als ze konden opgeblazen tot avonturen die het vertellen waard waren. De jonge vrouw was wat

[p. 119]

stil en verlegen en keurde mij geen blik waardig. Haar man daarentegen gaf met zijn joviale gezicht nog meer dan 's middag blijk van die voor mij zo raadselachtige zelfverzekerdheid. Zijn superieure, triomfantelijke blikken golden nu echter meer zijn vrouw, die er in gedachten verzonken bijzat, dan mij. Het kon haast niet anders of hij had een of andere innerlijke genoegdoening gekregen die hem diep gelukkig stemde.

Pas een maand later, toen ik voor het eerst weer alleen was met de jonge vrouw, kreeg ik de oplossing van dit raadsel te horen. Nadat ik nog eens de hevigste verwijten te verduren had gekregen, volgde een oppervlakkige verzoening, en na de moeizame totstandkoming daarvan vertrouwde zij me toe hoe haar man haar, toen ze die dag 's avonds met hem alleen was, met de armen over elkaar als volgt had toegesproken:

‘Ik heb die lieve schat van jou, mijn kind, nu eens goed leren kennen. Je vertelt me iedere dag dat je zo dol op hem bent en intussen heb je helemaal niet in de gaten hoe hij zich vrolijk maakt over jou. Vanmorgen ben ik even bij hem langs geweest; hij was natuurlijk niet alleen. Maar ik begrijp nu ook helemaal waarom hij niets van je moet hebben en je gevoelens minachtend negeert. Want zijn minnares is een vrouw van zo betoverende, zo overweldigende lichamelijke schoonheid dat jij met dat beetje verlepte charme van jou niet aan haar kunt tippen.’

Dat was, beste vrienden, het effect van het vaccin. Ik heb het jullie alleen maar verteld in de hoop dat jullie je tegen dit tovermiddel kunt beschermen.