De Tweede Ronde. Jaargang 21

[p. 4]

Nederlands proza

[p. 5]

Zijn broer
Jean-Paul Franssens

Er woont in mijn Spaanse dorpssteeg een gekkin. Een heks die ook 's nachts in de weer is. Ze is niet ouder dan dertig jaar, maar je moet uit haar buurt blijven, want ze slingert je de ene verwensing na de andere toe. Ze gooit met stenen. Ik ben doodsbang. Als ik haar zie, loop ik om. Ze komt ook wel eens beneden in het dorp, ze kennen haar. Ze zeggen dat ze gevaarlijk is. Ik mag haar vooral niet aankijken. Maar er brandt hier in dit vervloekte nest immers amper licht. Kun je je voorstellen als je halfdronken door een steeg loopt en dat mens springt voor je voeten, krijsend en wel? Niemand die je gelooft als je het vertelt. Ik ben voor haar een keer op de vlucht geslagen. Naar het dal beneden het dorp waar ik veel wandel om mijn eenzaamheid weg te lopen. Maar 's nachts ken ik daar de weg niet. Er hing een stuk maan boven mijn kop maar er kwamen wolken opzetten. Ik zag amper waar ik liep. Maar ik hoorde dat monster in mijn buurt. Dat kwam steeds dichterbij. Ik ben veel te log en te zwaar. Ik kan amper een stukje berg oplopen. Ja, op mijn gemak. Bij een wandeling overdag maar met een gek wijf dat je elk ogenblik in een spelonk zal kwakken of van een rots naar beneden kan gooien, daar ben ik hoegenaamd niet op gebouwd. Ga daar maar eens aan staan. Op een gegeven moment kon ik niet meer. Ik had van vrees en schrik geen enkele macht meer over mijn voeten en benen. Verstard van angst, zoals dat heet.

Daar kwam mijn maan weer tevoorschijn. Zij liep boven me. Ik keek natuurlijk niet. Ik hoorde haar voorbijschuifelen. Die kon elk moment boven op me springen. Ik was niet van plan me als een willoze prooi te laten vermoorden in dit vervloekte, godverlaten oord. Ga nooit weg. Ga nooit op reis. Blijf waar je bent, het is nergens beter dan in je eigen huis bij je eigen open haard. Ik begon in het Nederlands naar haar te roepen. Laat me met rust, kreng dat je er bent. Als je in mijn buurt komt maak ik je koud. Ze was weg. En toch kon ik me nog steeds niet bewegen. Zo heb ik daar misschien wel een half uur, misschien wel langer gestaan. Er kropen beestjes mijn broekspijpen binnen. Ik voelde ze kriebelen over mijn kuiten in de richting van mijn kruis. Maar ik bleef star en stram.

[p. 6]

Eindelijk kon ik weer lopen en ben voetje voor voetje teruggekrabbeld, naar boven, om in mijn bed te vallen. Ja, ja, leuk bedacht maar slecht gedaan. Ik had mijn voordeur niet afgesloten. Dit is hier een kleine gemeenschap van hooguit een paar honderd inwoners. Er is een grote sociale controle. Niets ontgaat ze. Er lopen hier Bernarda Alba's die alles in de gaten houden. Je hoeft je deur niet af te sluiten. Dat is mij dus bijna noodlottig geworden.

Weliswaar schuifelend en geheel op mijn hoede kon ik de weg naar boven in het licht van de maan terugvinden. Mijn deur stond wagenwijd open. Dat deed ik nooit. De deur klemde dus ik deed hem wel dicht maar ik liet hem nooit in het slot vallen. Een lichte duw en hij was open. Toen ik de kleine hal binnenging voelde ik haar aanwezigheid. Waarom ben ik niet naar beneden gegaan naar het dorp om een van de mannen uit het café om hulp te vragen bij mijn zoektocht door dit godvergeten huis? Boven is een terras. Er is een wc. Er zijn twee kleine kamers. Beneden een keuken, een slaapkamer en een stenen trap uit de moorse Middeleeuwen die naar een bergruimte voert met een deur die uitkomt op de verwilderde tuin, genoeg plek voor een krankzinnige om je te verstoppen, om vervolgens, wanneer het in haar maffe kop opkomt, gewapend met een bijl of een zaag tevoorschijn te komen en je de hersens in te slaan of je in stukken te zagen. Als ik haar hier ergens zou vinden, zou ze ogenblikkelijk toeslaan. Geen twijfel mogelijk. Wat doe ik? Ik kijk onder mijn bed. Ik kijk in de wc beneden. Ik doe alle lichten aan, ook in het trappenhuis naar de tuin. Op het elektriciteitskastje ligt altijd een hamer, die neem ik mee. Ga in vredesnaam naar je café, haal een fatsoenlijk Spaans sprekende klant. Dat maakt indruk op een wezen dat allang in een dwangbuis in een isoleercel had moeten liggen. Hé, hé, rustig aan, het gaat om een medemens, zo iemand is heus niet voor haar lol gek. Nee, nee, wacht dan maar af als ze boven op je ligt en op je los hakt. Ik ga naar boven. Ik doorzoek de kamertjes. Ik laat alle lichten branden. Ik kijk in kasten, in alle hoeken en gaten, ik kijk onder de bedden. Ik hoor iets beneden. Ik hoor iemand lachen. Een lage mannenstem. Dat kan mijn gek niet zijn. Dat komt van buiten, van de straat. Dan staat de deur dus weer open die ik heel bewust heb dichtgedaan. Maar als daarbuiten iemand staat te lachen, dan kan die persoon mij te hulp komen. Naar beneden. Tussen het trappenhuis en de hal is een deur. Die valt door de tocht vaak met een knal achter je dicht als er boven ook een deur openstaat. Ik hoor

[p. 7]

hem dichtslaan. Die deur was gesloten. Dat weet ik zeker. Verrek, ik krijg het weer. Ik kan me niet meer bewegen. Precies als daareven in het dal. Ik heb het gevoel dat er in deze onheilskrot twee gewapende gekken jacht op elkaar maken waarvan er duidelijk een in de minderheid is, en dat ben ik. Ik sta boven aan de trap. Het licht gaat uit. Nergens is meer een streepje licht te bekennen. Het elektriciteitskastje. Als je de ene stop die daar in zit losdraait, wordt de stroom uitgeschakeld. Omdat ik in God geloof, begin ik maar vast te bidden. Mijn verstarring breidt zich nu over mijn hele lichaam uit. Ik kan mijn armen, mijn handen, mijn hoofd niet meer bewegen. Als die verstarring zich naar binnen keert, komen mijn longen vast te zitten en zullen mijn hartspieren verharden en zal mijn hart ophouden met pompen. Hemelse vader, help uw kind. Mooi niet, ik val voorover het trappenhuis in. De deur naar de hal vliegt door mijn gewicht open en ik lig voor de geopende voordeur. Kan ik nog roepen? Ja, ik kan nog roepen, ik weet ondanks mijn benauwenis zelfs wat ‘help’ in het Spaans is: Socorro! Socorro, socorro! Het is mijn buurman. De man met de lage stem. Geen heks. Geen bijl, alleen mijn hamer waarover hij in het donker struikelt. Hij stapt over me heen, drukt een knop in van de elektriciteitskast, het licht floept weer aan en ik kan overeind komen; mijn verstarring is verdwenen. Het net is overbelast omdat ik alle lichten in huis heb ontstoken. Die kan uit en die en die. Vanaf de straat horen we haar gillen. Mijn buurman wijst op zijn hoofd en heeft het over ‘casa de locos’. Gekkenhuis. De volgende dag hoor ik bijna tot mijn opluchting dat mijn heks is gevonden in het ravijn waar ik mijn eerste verstarringsaanval kreeg. Strop om haar hals waar een dorre tak aan vast zat. Ze had zich opgehangen. De tak knapte af en ze was naar beneden gestort. Haar schedel was op een rots verpletterd. Als je van zo hoog naar beneden komt, kun je lelijk terechtkomen. Ja, bij een gek is alles mogelijk. Ze gaan haar met z'n allen begraven, een fatsoenlijke gemeenschap komt voor z'n gekken op. Zalig zijn de eenvoudigen van geest. Gevaarlijk? Nee, gevaarlijk was ze niet, eerder wat lastig, sinds die kerel van haar er met een ander vandoor is gegaan. Je kon zijn broer zijn.