De Tweede Ronde. Jaargang 16

[p. 88]

Roxi: Requiem vir 'n mopshondtefie
Adam Small

(Vir my dogter Zaidee
nou 'n geleerde jong dame
by die dood van haar teefmopshondjie Roxi
wat sedert sy 'n klein meisietjie gewees het
met haar saam was)

‘And death shall have dominion.’
('n ommekeer van reëls van Dylan Thomas)

‘Slaap, kindjie, slaap

daar buite loop 'n skaap...’

(Afrikaanse lullaby)

Sỳ, hond, dogter, sal
vandag vir die eerste keer vir
lank wég van die pyn
snoesig krul waar sy nou
lê, inskiklik
in die knus
mandjie van die dood.

Genadig, mens of hond, rus
ons daar
(wáár?)
altyd sindelik.

Meer as ooit onbewus sal
sỳ, hond
vandag vir lánk
vir die eerste keer kalm
slaap, wég van die kouekoors
(foeitog my kind)
want kyk
vir mens én hond is die dood
gelyk
(soos regverdigheid)
goed en soel
soos 'n bergwind.

[Nederlands]

Zij, hond, dochter, zal
vandaag voor de eerste keer sinds
lang wég van de pijn
snoezig krullen waar ze nu
ligt, inschikkelijk
in het knusse
mandje van de dood.

Genadig, mens of dier, rusten we daar
(wáár?)
altijd zindelijk.

Meer dan ooit onbewust zal
zij, hond,
vandaag voor het eerst
sinds lang rustig
slapen, weg van de koortsrillingen
(foei toch, mijn kind)
want kijk
voor mens én hond is de dood
gelijk
(evenals rechtvaardigheid)
goed en zwoel
als een bergwind.

[p. 89]

[Afrikaans]

Anderkant pyn se warboel
het sy - húil van
troos jou, my dogter
aan die tyding - vandag
vir die eerste keer
vir lank, ja, die kilheid-en-hitte
tegelyk van haar siekte af-
gelê
(soos 'n eed ook
: want ons móét oplaas)
in die ontvanklike
nie-te-klein, nie-te-groot
herbergsame hok
(vir háár, hóndehok)
propvol stilte
van die dood.

Dus dogter, jỳ in
jou eerste fleur
wat van bruiswyn hou
en ‘die Oudheid’ bestudeer
: Grieks, Romeins, en
Indies en Sjinees en
Persies ook of, ja, Asteeks
en weet van
die lukraakheid van óns
en ons kruising, dwars en heen
heen oor ééue se klimaat
(swiepende
winde en
storms
woedend van betekenis)
om die dood - ons is só desperaat
- met glad niks méér nie
te trotseer
(probeer besweer!)
as ons verbeelding se kaal hande en
ons skamele verstand
: laat ons op alles
denkend sáám dan

[Nederlands]

Aan gene zijde van de warboel van pijn
heeft zij - huil en troost je mijn dochter
met dal nieuws - vandaag
voor het eerst in lange tijd,
ja, de kilheid-en-hitte-
tegelijk van haar ziekte af-
gelegd
(net als een eed
: want we moeten wel op 't laatst)
in het ontvankelijke
niet-te-kleine, niet-te-grote
herbergzame hok
(voor háár, hóndehok)
propvol doodse stilte.

Dus dochter, jij in
je eerste bloei
jij die van belletjeswijn houdt
en ‘de Oudheid’ bestudeert
: Grieks, Romeins, en
Indisch en Chinees en
Perzisch ook, of, ja Azteeks
en weet van
de lukraakheid van ons
en onze kruising, dwars en
heen over het klimaat van eeuwen
(ziedende
winden en
stormen
woedend van betekenis)
om de dood - we zijn zo desperaat -
mei glad niks méér
te trotseren
(proberen te bezweren!)
dan de kale handen van onze verbeelding
en ons schamele verstand
: laten we aan alles
denkend sámen

[p. 90]

[Afrikaans]

drink, half heilig (Want dit help
tog héél)
op al die wysheid of dwaasheid -
- die verdwaasheid - van óns
: klein gelowiges aan die Son
(selfs met haar lawende handjies
soos vir Akenaton)
of Lotus selfs, of Raaf.

Ek, jou vader, my dogter, sê
soos wafferse piet snot maar
(by gebrek aan ander name
en werklikhede)
: God.

O ja, ons is al te braaf
(hoe anders?).
Jy dogter, weet van die honde van Intef
(wat nóú nog kef)
: van ál die maak - vermaak?
- van mummies en, mooi kastig nie verward
presies
die sarkofae en piramides
: ál die lae en lae van geloof
waarmee ons ons, ja, van die dood
(dink te) beveiig.

[Nederlands]

drinken dan, half heilig (want het helpt
toch heel)
op alle wijsheid en dwaasheid
- de verdwaasdheid - van ons
: klemgelovigen in de Zon
(zelfs met haar lavende handjes
als voor Akenaton)
of Lotus zelfs, of Raaf.

Ik, je vader, mijn dochter, zegt
als pochende piet snot maar
(bij gebrek aan andere namen
en werkelijkheden)
: God.

O ja, we zijn maar al te braaf
(hoe kan het ook anders?)
Jij dochter, weet van de honden van Intef
(die nú nog keffen)
: van al het maken - vermaken?
- van mummies en, mooi quasi niet verward
precies
de sarcofagen, piramiden
al die lagen en lagen van geloof
waarmee we ons, ja, tegen de dood
(denken te) beveiligen.

[p. 91]

[Afrikaans]

Sê my, my dogter
is ons gek?
want jy besef, en ek
: die dood, dié plek
het vaste grendels op sy
tyd en hek.

Sing dus
: slaap, hondjie, slaap
: Zaidee is hier buite tog
: Slaap.

(En voorlopig ook, dogter
: met liefde, tróóstend van jou vader
:ek.)

[Nederlands]

Zeg mij, mijn dochter
zijn we gek?
want jij beseft en ik,
dc dood, die plek
heeft dichte grendels op zijn
tijd en hek.

Zing dus
: slaap, hondje, slaap:
Zaidee is hier buiten toch
: Slaap.

(En voorlopig ook, dochter
: uit liefde, troostende, je vader
: ik.)

Oktober-November 1993, April 1994,Junie 1995

(Akenaton: Volgens tradisie die enigste afwykende farao, met sy enkele god: die son met die seënende strale-met-handjies. Intef: een van die krygersprinse van oeroue Egipte wat farao geword het. Daar word geskryf dat hy menslik moes gewees het, want op sy grafsteen word hy ge teken met sy vyf honde van wie hy blykbaar selfs nie in die dood geskei wou wees nie.)