De Tweede Ronde. Jaargang 16

(1995)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De– rechtenstatus



[pagina 126]
Twee gedichten Itzik MangerGa naar voetnoot* (Vertaling Carl Friedman) Hagars laatste nacht bij meneer Avrom In de keuken zit Hagar, de meid, bij een lamp die walmend brandt. Schaduwen spelen kat en muis van grijze wand tot grijze wand. Ze huilt. Haar meester heeft beslist dat ze niet blijven mag. Hij noemde haar een parasiet. Toen kreeg ze haar ontslag. Want Sara, vroom en tiranniek, gaf scherp hem te verstaan: ‘Wanneer de dienstmeid niet vertrekt, vraag ik een scheiding aan!’
הגדס לעצטע נאַכט כײ אַכדהמען
[pagina 127]
Hagar neemt uit de keukenkast een halssnoer rood als bloed, een schort van heldergroen damast en een strooien zomerhoed. ‘Die dingen schonk meneer haar toen meneer nog minnaar was en ginder, waar de spoorweg loopt, haar kuste in het gras. “O, als de rook uit een schoorsteen en als de rook van een trein, zo is de liefde van een man, trouwe moeder mijn.” Waar moet ik met mezelf naar toe en mijn onwettig kind - wanneer ik in de vreemde niet een ander werkhuis vind?’ Ze neemt de bezem en ze veegt de vloer een laatste keer - diep in haar borstkas voelt ze nog iets teders voor meneer. Ze spoelt voor 't laatst de vuile vaat en schuurt de koperen pan - vluchtig als rook uit een schoorsteen is de liefde van een man.
[Hebreeuws] און הגר נעמט פון קופערט אַרױם ,אַ כײטשל קרעלן װי כלוט אַ פאַרטעכל פון גרינעם וײד .און אַ שטרױענעם װםערהוט ,די זאַכן חאַט ער איר נעשענקט אַ םאַל װען זײ וענען נענאַן ,שפאַצירן איבער דער לאַנקע .דאַרט, װאו עם גײט די כאַן אַזױ װי אַ רױן פון אַ קױםען .און אַזױ װי אַ רױך פון אַ באַן ,אַזױ איז, מאַמע נעטרײע, .רי ליבע פון אַ מאַן װאו װעל איך מיך איצט אַהינטון מיטן פיצל קינד אױף רי םײדן נעמען זײן בענקאַרט .און גײן דינען אין דער פרעמד״ זי נעמט אין דער האַנט דעם כעזעם און קערט צזם לעצטן מאַל די שטוכ און עפעם אונטער דער כלוזקע .פילט, אַז ם'האַט אים נאַך ליב זי װאַשט נאָך אײן מאַל די טעלער - און שײערט די קופערנע פאַז אַזוי װי אַ רױך פזן אַ קױמען .איז די ליבע פון אַ מאַן

[pagina 128]
Liefde Herten hoog op een besneeuwde berg torsen de maan met een gewei van zilver: de maan is hun goed gezind. Mijn moeder hoedt ze, volgt ze her en der om hun donkere sporen uit te wissen, dat geen wolf komt en ze verslindt. Mijn moeder is al sinds jaren dood, maar haar liefde trekt wereldwijd kringen met armen gespreid naar de wind. Hier wiegt ze een drukke straat in slaap, daar roept ze geluk af over kleine hazen. De miezerigste worm noemt ze haar kind. Haar liefde gunt haar in haar graf geen rust. Ze slaat haar siddoer voor de sterren open en bidt en bidt, opdat zij God vermurwt met tranen die glanzen tot in mijn dromen. siddoer: gebedenboek
ליבשאַפט ,שלאַנקע הירשן אױף פאַרשנײטע בערג די זילבערנע הערנער פאַרטשעפען די לבנח .און די לכנה איז גוט צוׁ זײ .מײן מאַמע היט זײ. נײט זײ נאַך פיםֿטריט .די זועלף אין װאַלן נישט דערניוכען .פאַרלעשט זי שפורן אױפן שנײ ,מײן מאַמע איז שױן זינט יאַרן טױט נאַר איר ליבשאַפט גײט אַרום אין רוים .מיט אַפענע אַרעמם פאַרן װינט ,זי שלעפערט אײן דעם אומרו פון די שטראַזן שפרעבט אַ ,,גוט אױג״ די קלײנע האַזן .און דאַם מינדםטע װע װערימל רופט וי ,,קינד״ .די ליכשאַפט לאַזט זי נישט אין אין קכר רוען אַט עפנט זי די ההינח פאַר די שטערן .און זאַנט און זאַנט, אַז גאַט זאַל ױ דעררערן ... אין םײן חלום לײכטן אירע טרערן	voetnoot* Itzik Manger werd in 1901 in het Roemeense Czernowitz geboren. Hij woonde en werkte achtereenvolgens in Berlijn, Londen en New York. Veel van zijn gedichten en liederen, populair als ze waren, zijn opgenomen in de Jiddische folklore. Manger schreef ook kritische essays. Zijn humoristische roman Dos Buch fun Gan Eden (Warschau, 1939) verscheen in een Nederlandse vertaling als Het boek van het paradijs. Hij stierf in 1969 in Tel Aviv.