De Tweede Ronde. Jaargang 14

[p. 139]

Uit: De rij (fragment)
Vladimir Sorokin^*
(Vertaling Helen Saelman en Anne Stoffel)

- Kameraad, wie is de laatste?

- Ik, geloof ik, maar achter mij is nog een vrouw met een blauwe jas.

- Dus dan ben ik achter haar?

-Ja. Ze komt zo terug. Gaat u maar vast achter mij staan.

- U staat hier nog wel even?

- Ja.

- Ik wou even weg, heel even maar...

- U kunt misschien beter wachten tot zij terug is. Anders weet ik niet wat ik tegen de volgende moet zeggen. Ze zei ik ben zo terug...

- Oké, dan wacht ik wel. Staat u hier al lang?

- Valt wel mee...

- Weet u ook wat het maximum per klant is?

- Geen idee... Niet eens gevraagd. Weet u wat het maximum is?

- Vandaag niet. Gisteren twee, heb ik gehoord.

- Twee?

- Klopt. Eerst vier en toen twee.

- Wat weinig! Is het dan wel de moeite...

- U mag ook twee plaatsen bezet houden. Die van buiten komen nemen soms wel drie plaatsen in.

- Drie?

- Ja hoor.

- Maar dan kan je hier de hele dag staan!

- Welnee. Het gaat best hard.

- Nou, dat vraag ik me af. Wij zijn nog geen meter opgeschoten...

- Er zijn er daarzo een paar teruggekomen die even weg waren.

- Dat gaat maar weg, en dan komt er weer een hele meute tussen...

- Geeft niet, nu gaat het opschieten...

- Weet u wat het maximum per klant is?

* Vladimir Sorokin (geb. 1955) is een in Rusland veelbesproken avantgardistisch schrijver. Zijn ‘roman’ De rij (Parijs, 1984), waarvan het begin hier is afgedrukt, verschijnt in 1994 bij uitgeverij De Wereldbibliotheek.

[p. 140]

- Drie, zeggen ze.

- O, dat valt nog mee! Bij het Savjolovski is het één.

- Dat is maar goed ook, daar heb je die provincialen die alles opkopen.

- Mevrouw, stond er gisteren ook zo'n lange rij?

- Bijna wel.

- Was u er gisteren ook?

- Ja.

- Lang?

- Gaat wel...

- Waren ze niet al te beurs?

- Eerst niet, maar later zat er van alles tussen.

-Vandaag zijn de mooiste er natuurlijk ook het eerst uit, en wij krijgen de rommel.

- Ze zijn allemaal hetzelfde, ik heb ze gezien.

- Echt?

- Ja. De rotte halen ze eruit.

- Ja, ja. Dat zal wel.

- Ze zijn verplicht ze eruit te halen en af te schrijven.

- Gelooft u het zelf? Verplicht! Daar spekken ze lekker hun eigen zak mee...

- Nou ja, we zien wel.

- Daar komt die vrouw aan. Waar u achter bent.

- Die lange?

- Ja.

- Ik ben dus achter u?

- Ik denk het. Ik ben achter deze meneer.

- Dan ben ik achter u.

- En ik achter u.

- En u achter mij, goed. Kan ik dan nu even weg?

- Natuurlijk.

- Ik ben zo terug, even de was ophalen... het is vlakbij...

- Zijn ze vandaag tot zes uur open?

-Ik dacht het wel...

- O, dan kan ik straks ook nog...

- Weet u misschien of ze ook kool hebben?

- Nee. Die rij daar is voor sinaasappels, kool is er niet.

- Die is ook nog niet goed, daar heb je niks aan.

- Op de Leninski hadden ze hele mooie jonge kooltjes.

- Ach ga weg! Een en al blad.

[p. 141]

- Jonge kool is heel gezond.

- Moet je nou zien wat onbeschoft! Hé meneer, waarom laat u die mensen voorgaan? Moeten wij hier dan de hele dag staan? Dat dringt maar voor!

- Die stonden er al, ze waren gewoon even weg...

- Niet waar!

- Wel waar, wij stonden hier al, u hoeft niet zo te schreeuwen.

- Niet waar! Ik was hier al heel vroeg!

- Nou, ik heb ze gezien, hoor.

- Zo kan ik het ook, de halve dag wegblijven.

- Volgens mij stonden ze er helemaal niet. Ik heb ze niet gezien.

- Welles!

- Ja hoor...

- Ze stonden er al, maak u niet druk.

- U bent zelf druk!

- Kom, laten we nou geen herrie maken om niks. Die mensen waren gewoon even weg. Niks aan de hand...

- Die is ook niet al te vlot...

- Kunt u dan wat zien?

- Beetje.

- Die rooie voert niks uit. Gisteren was ze ook al zo sloom.

- Staat er dan maar één?

- Nee, twee.

- Ik zie niets...

- Kijk, van hier uit kunt u ze zien.

- O ja. Twee. Die andere heeft wat meer pit.

- Ja, die donkere werkt sneller.

- Ach, ze doen het allebei goed, het is alleen erg druk.

- Het is altijd druk.

- En die staan nog op hun gemak uit te zoeken.

- Hm... geen meter opgeschoten...

- Geeft niet, zometeen gaat het sneller.

- Hopelijk doen ze drie per persoon...

- Doen ze wel.

- Als we maar aan de beurt komen...

- Wij nog wel.

- Hoe laat waren ze gisteren uitverkocht?

- Ik zou het niet weten, ik ben weggegaan...

- Pardon, ik was toch achter u?

- Nee, u was voor mij.

[p. 142]

- O ja! Ik ben achter u.

- Ja.

- Hè hè, net gehaald.

- Hoezo, gaan ze dan vroeger dicht vandaag?

- Ik was de laatste die erin mocht.

- O jee...

- Die boter, hebt u die aan de overkant gekocht?

- Nee, in het centrum.

-Vanochtend kostte hij daar drie vijftig, nu is hij op.

- Zij hebben 's middags weleens...

- 's Ochtends ook hoor... Nou, hoe zit het met die meiden. Kletskousen!

- Alweer Georgiërs... Welja, mooi makkelijk! Mevrouw, niet voor laten gaan! Brutaal als de neten!

- Die nemen er ieder twintig en verkopen ze weer door.

- Zeker weten... Zo, heel goed. En hij mag er ook niet tussen!

- Die wasserij, is die goed?

-Volgens mij wel. Duurt alleen wat lang.

- Hoe lang?

- Maandje.

- Da's lang. Maar er raakt niets weg?

- Zelden.

- Dat is mooi... shit, alweer een Georgiër...

- Ik heb nog nooit een Georgiër in de rij zien staan.

- Ik denk dat ik maar ga...

- Gaat u weg?

- Ja. Het is al over tweeën, en we zijn nog geen stap verder...

- Bent u de laatste?

- Ja.

- Juffrouw, komt u maar hier staan. Hier is net een jongen weggegaan, u mag zijn plaats hebben.

- O, dank u wel.

- Geen dank. U moet hém bedanken. Hebt u die anjers van de markt?

- Nee, uit de winkel.

- Die daar rechts?

- Ja.

- Wat een mooie. Hebt u even geboft.

- Ze waren allemaal zo groot.

- Nou, ik ben zulke grote nog nooit tegengekomen. U moet een geluksvogel zijn.

[p. 143]

- Dat ligt toch niet aan mij.

- Tuurlijk wel. Zulke mooie meisjes hebben altijd geluk.

- Ach kom... Staat u hier allang?

- Valt wel mee.

- Gaat het langzaam?

- Vanaf nu zal het beduidend sneller gaan.

- Waarom?

- Omdat u erbij bent gekomen.

- O, o wat zijn we geestig! Een amateur-komiek.

- Dat is niet aardig. Ik ben geen amateur.

- O, u hebt ervoor geleerd?

- Jazeker.

- Waar dan?

- Overal en nergens.

- Zo'n beetje hap-snap?

- Precies. Hoe heet u, als ik vragen mag?

- Wat kan u dat schelen?

- Heel veel.

- Ach welnee. Ik zeg het niet.

- Hè toe, doet u niet zo flauw.

- Nee.

- Hè toe, alstublieft.

- Wat kan het u dan schelen?

- Maar het kan toch geen kwaad?

- Dat niet. Nou goed, ik heet Lena.

- En ik Vadim.

- En?

- Niks, maar het lucht op.

- Schei uit!

- Waarmee?

- Laat maar.

- Wat laat maar?

- Kan het niet wat rustiger, jongeman?

- U hebt anders helemaal geen last van mij.

- Dat geklep de hele tijd. Je kunt toch wel even je mond houden.

- Hou zelf uw mond.

- Zo is dat: mond houden.

- Hou zelf uw mond. En maak u niet dik.

- Je bent zelf dik.

- Ach schei toch uit... Lena, zit jij niet toevallig op de modevakschool?

[p. 144]

- Goed geraden.

- Geen kunst. A: die school is hier om de hoek, en B: jij bent een mooi meisje. Klopt als een bus.

- Jij doet ook niet moeilijk zeg... Jemig, wat een gedrang...

- Hé daar, rustig een beetje! Niet zo duwen!

- Dat doen ze daar vooraan, ik doe niets!

- Hè jakkes! Verdomme, kijk toch uit...

- Au, straks worden we nog doodgedrukt.... menéér! Kijk nou toch uit!

- Maar ik doe niks!

- Wat is dit nou weer? Waarom gaan we achteruit?

- Hoe kan dat nou?

- Geen idee...

- Hé mevrouw, wat gebeurt daar?

- Ze zijn de rij aan het rechttrekken

- Wat een onzin... hier stond ik een uur geleden ook al... waar is dat goed voor...

- Zeg dat wel, we waren er toch bijna...

- Maar zo gaat het sneller.

- Ik geloof er niets van. O, dat geduw... Wat heb je daar nou aan?

- Ik duw helemaal niet, ik sta gewoon.

- Is hij al dicht meneer, de wasserij?

- Ja. Ik zeg toch: net gehaald.

- Dan zijn wij te laat. Na de middagpauze dan maar.

- Lena, laat mij die tas maar dragen.

- Nee hoor, hoeft niet.

- Jawel, kom.

- Nee echt niet, ik draag hem zelf wel.

- Geef nou maar, anders pak ik hem af.

- Nou, als je het dan per se wilt. Hier...

- Goh wat zwaar! Dat jij die kan tillen!

- Waarom niet.

- Wat zit erin, halters?

- Boeken.

- Aha.

- De tentamens zitten er net op.

- Gefeliciteerd! Ik was het woord al helemaal vergeten,

- Wat heb jij dan gestudeerd?

- Geschiedenis.

- Goh. Waar?

[p. 145]

- Aan de universiteit.

- Wat goed. Geschiedenis, nooit een bal van gesnapt.

- Dat komt alleen maar doordat je je er nooit in verdiept hebt.

- Misschien. Maar eigenlijk is het wel machtig spannend, tsaren, oorlogen, gletsjers... Vadim, weet jij toevallig uit welk land ze komen?

- Ze zeggen Joegoslavië.

- Het zijn Tsjechische.

- Weet u dat zeker?

- Ik was hier toch gisteren ook.

- Hoor je dat, Leen: Tsjechische.

- Goed idee om de rij recht te trekken. Zo gaat het sneller.

- Lijkt mij ook.

- Zeg, heb jij een sigaretje voor me?

- Hier.

- Bedankt.

- Is het een grote partij, weet jij daar iets van?

- Wat ik niet weet, dat weet ik niet.

- Maar komen wij nog aan de beurt?

- Beste man, stel niet van die geleerde vragen.

- Daar loopt iemand met nieuwe aardappels.

- Van de groentewinkel zeker.

- Kom ik net vandaan. Geen aardappel te bekennen.

- Nee, daarvoor moet je naar de markt.

- Ja, natuurlijk. Hé, joh, je laat iets vallen...

- Dank u...

- Nou kan je het weer naar de stomerij brengen!

- Welnee, niets aan de hand... dat beetje stof...

- Zeg, woon jij hier in de buurt?

- In dat blok daar.

- Weet je hier dan misschien een kapper?

- Hoezo, wil je je prachtige haren laten verpesten?

- Mag ik dat zelf weten...Au, wat dringen jullie toch.

- Niet zo dringen.

- Ik dring helemaal niet. Dat doen zij daar.

- Mijn hele voeten zijn platgetrapt... Was er nou een kapper of niet?

- Jawel, alleen niet zo dichtbij. Eh... hoe zal ik het uitleggen... je loopt rechtdoor tot halverwege dit blok en dan rechtsaf. Zo'n smal straatje.

- Hoe heet het?

-Weet ik niet...huppeldepupsteeg...

- Dus rechtdoor en rechtsaf?

[p. 146]

- Ja. Maar ik kan eigenlijk beter even meelopen, anders verdwaal je.

- Hoeft niet, ik vind het wel.

- Kom op.

- En de rij dan?

- Denk je dat onze beurt straks voorbij is? Kom nou! Goh, wat zijn er veel bijgekomen...

- Jeetje. Er komt geen eind aan.

- Kunnen wij een half uurtje weg?

- Ja hoor.

- Kom mee.

- Ja, ja... Geen zin om te staan...

- Geef ze eens ongelijk. Die jongelui vervelen zich kapot.

- Wij niet soms?

- Zij lekker rondlopen, en wij hier puffen van de hitte.

- Ja, het is om te stikken... Het was net toch bewolkt, maar nu... niet te harden!

- Wat was er voorspeld?

- Drieëntwintig graden.

- Volgens mij is het nu wel vijfentwintig.

- Welnee, lang niet.

- O jawel, zéker.

- Dat lijkt maar zo. Er is geen wind, dat maakt het benauwd.

- Vreemd. Die populieren bewegen, maar je voelt de wind niet. Nergens verkoeling.

- Nogal wiedes, in de stad, met al dat stof en asfalt... Bij een rivier ja, op het gras...

- Straks krijgen we schaduw van die huizen...

- Dat duurt nog wel even... er zit helemaal geen beweging in...

- Wel waar. We hebben die afvalbak al achter ons.

- Volgens mij was die altijd al achter ons.

- O nee hoor.

- Zal ik maar eens een ijsje gaan kopen... Ik ben even weg

- Kunt u er voor mij ook een meebrengen. Van 28 kopeke. Hier hebt u geld...

- Goed.

- Als het niet teveel moeite is...

- Helemaal niet...

- Misschien staat er voor het ijs ook wel een rij.

-Ja, een kleintje, maar dat geeft niet.

- Kijk die met haar jas aan. Dan ben je wel goed gek.

[p. 147]

- Zeg dat wel...

- Ze zal het koud hebben. Er zijn van die ziektes.

- Weet u ook... weet u wat voor kleuren ze hebben?

- Verschillende.

- Lichtbruin vooral, schijnt het.

- Geen donkere kleuren?

- Ja, ook.

- Gelukkig.

- Ik wou eigenlijk wel iets donkers.

- Het is afwachten.. het wisselt.

- Ja, het is maar net wat ze hebben.

- Pardon, ik stond toch achter u?

- Nee, u bent achter die mevrouw.

- O ja.

- Eerst weggaan, en het dan nog niet eens weten...

- Wat gebeurt daar...

- Wat dan?

- Die vrouw daar... waarom schreeuwt ze zo...

- Er dringt iemand voor...

- Waar komt die nou weer vandaan...

- Heel goed...

- Wat een idioot...

- Gewoon wegjagen zo'n vent...

- Allemaal tijdverlies.

- Hier is een mooi plekje voor uw tas. Op dit muurtje.

- Inderdaad.

- Gisteren kon je ze in het centrum krijgen, schijnt het.

- Daar kom je nooit aan de beurt.

- Maar wel allemaal donkerbruine.

- Echt?

- Ja.

- Soms zijn ze ineens ergens, maar je kunt toch niet ruiken waar.

- Hier komen ze ook maar uit de lucht vallen... ik had ze bijna gemist...

- Ik heb het van mijn buurvrouw gehoord. Gisteren.

- En die had het zeker van de verkopers?

- Weet ik niet...

- Jezus, wat doen ze er lang over...