De Tweede Ronde. Jaargang 13

[p. 130]

Uit ‘De onschuldige’ (hoofdstuk 8)
Gabriele D'Annunzio
(Vertaling Pietha de Voogd)

Het was twee uur 's middags. Er waren ongeveer drie uren verstreken vanaf het moment van onze aankomst in Villalilla.

Ik had Giuliana een paar minuten alleen gelaten; ik was Calista gaan roepen. De oude man had de mand met de lunch gebracht en was toen voor de tweede keer op een vreemde manier weggestuurd, niet meer verrast maar goedmoedig verstoord.

Nu zaten we, Giuliana en ik, als twee gelieven aan tafel, tegenover elkaar, en glimlachten. We hadden koude gerechten voor ons, ingemaakte vruchten, koekjes, sinaasappels, een fles Chablis. De salon, met zijn barok versierde plafonds, zijn lichte wanden, zijn pastorale taferelen boven de deuren, ademde een zekere ouderwetse fleurigheid, een sfeer uit de vorige eeuw. Door de openstaande balkondeuren viel een gedempt licht binnen, want er hadden zich melkwitte wolken-aderen door de lucht verspreid. In de bleke rechthoek troonde ‘de oude, eerbiedwaardige cipres met aan zijn voet een rozenstruik en een mussenkoor in zijn kruin’. Verderop doemde, door de kromme spijlen van het hek, het tere, lilakleurige bos op, de voorjaarsglorie van Villalilla. De drievuldige geur, de voorjaarssfeer van Villalilla verspreidde zich traag en gelijkmatig golvend in de windstilte.

Giuliana zei:

‘Weet je nog?’

Ze herhaalde, herhaalde:

‘Weet je nog?’

Een voor een kwamen de allervroegste herinneringen aan onze liefde over haar lippen, opgeroepen met een enkel ingetogen woord, terwijl ze desondanks weer buitengewoon intens tot leven kwamen op de plek waar ze waren ontstaan, te midden van de dingen die eraan hadden bijgedragen. Maar die huiveringwekkende voortvarendheid, die levensdrang die me tijdens ons eerste verblijf in de tuin had overweldigd, maakte me nu haast ongeduldig, wekte overdreven toekomstverwachtingen bij me op, waarmee ik de al te opdringerige spookbeelden uit het verleden het hoofd wilde bieden.

[p. 131]

‘We moeten hier terugkomen, morgen, over twee, hoogstens drie dagen, en dan blijven, maar samen. Je ziet het: er ontbreekt niets, er is niets weggehaald. Als je wilt, kunnen we hier vannacht al blijven... Maar dat wil je niet! Dat wil je toch niet?’

Ik trachtte haar te verleiden met mijn stem, mijn gebaren, mijn blik. Mijn knieën raakten haar knieën. Ze keek me strak aan, zonder te antwoorden.

Herinner je je nog de eerste avond hier, in Villalilla? Naar buiten gaan, buiten blijven tot na het Ave Maria, de verlichte ramen! Ach, je weet het wel... De lichten die voor het eerst in een huis aangaan, de eerste avond! Weet je nog? Tot nu toe heb je niet anders gedaan dan herinneringen ophalen, herinneringen ophalen. En toch zijn al je herinneringen me niet zo veel waard als één ogenblik nu, zullen ze niet zo veel waard zijn als één ogenblik morgen. Twijfel je soms aan het geluk dat voor ons ligt? Ik heb je nooit liefgehad zoals ik je nu liefheb, Giuliana, nooit, nooit. Begrijp je? Ik heb je nooit toebehoord zoals nu, Giuliana... Ik zal je vertellen, ik zal je vertellen over mijn dagen, zodat je weet wat je vermag. Wie had dit kunnen hopen, na zo veel ongeluk. Ik zal je vertellen... Er waren uren dat ik me weer een adolescent waande, een jonge knaap. Ik voelde me onbevangen zoals toen: goed, teder, ongecompliceerd. Ik herinnerde me niets meer. Al mijn gedachten waren de jouwe, alles wat mij beroerde gold jou. Soms was de aanblik van een bloem, van een blaadje genoeg om mijn ziel te doen overstromen, zo vol was zij. En jij wist niets, jij merkte niets, misschien. Ik zal je vertellen... Een paar dagen geleden, zaterdag, toen ik met die meidoorn je kamer binnenkwam! Ik was verlegen als een prille verliefde en stierf bijna van verlangen, van binnen, je in mijn armen te nemen... Merkte je dat niet? Ik zal je alles vertellen, ik zal je aan het lachen maken. Er was die dag door de gordijnen van de alkoof een glimp van je bed zichtbaar. Ik kon mijn ogen er niet van afhouden en beefde. Hoe ik beefde! Je weet niet... Ik was al twee, drie keer eerder je kamer binnengegaan, alleen, heimelijk, het hart in mijn keel, en ik had de gordijnen opgetild om naar je bed te kijken, je laken te strelen, mijn gezicht in je kussen te drukken, als een bezeten minnaar. Er waren nachten dat ik me, als iedereen in La Badiola sliep, zachtjes tot vlak bij je deur waagde; ik dacht je adem te horen... Zeg me, zeg me, mag ik vannacht bij je komen? Wil je me? Zeg: zul je op me wachten? Zouden we vannacht gescheiden kunnen slapen? Onmogelijk! Je wang zal zijn plekje hier, op mijn borst, terugvinden... weet je nog? Wat sliep je zorgeloos!’

‘Tullio, Tullio, stil!’ onderbrak ze me, smekend, alsof mijn woorden

[p. 132]

haar pijn deden.

Glimlachend voegde ze er aan toe:

‘Je moet me niet zo dronken voeren... Ik zei het zoëven al... Ik ben zo zwak, ik ben een zieke vrouw... Je maakt me duizelig. Ik verdraag het niet. Zie je niet wat je teweeg hebt gebracht? Je hebt me radeloos gemaakt...’

Ze glimlachte vermoeid, een flauwe glimlach. Haar oogleden waren ietwat rood, maar onder die zware oogleden brandden haar ogen met een koortsige gloed en keken me onafgebroken aan, zo strak dat ze, hoewel getemperd door de schaduw van haar wimpers, bijna onverdraaglijk waren. In heel haar houding was iets onnatuurlijks dat zich door mijn blik niet liet vangen noch door mijn geest omschrijven. Wanneer had haar gezicht er ooit zo verontrustend geheimzinnig uitgezien? Het leek of haar gelaatstrekken haar uitdrukking almaar gecompliceerder maakten, ondoorgrondelijker, ten slotte verwerden tot een raadsel. Ik dacht: ‘Ze tolt rond in een innerlijke maalstroom. Ze ziet nog niet duidelijk wat er binnen in haar is gebeurd. Alles ligt misschien overhoop, in haar binnenste. Is haar bestaan niet in een oogwenk veranderd?’ Die diepe uitdrukking boeide en passioneerde me steeds meer. De gloed van haar blik vrat zich als vuur een weg naar mijn merg. Hoewel ik zag hoezeer ze gebroken was, popelde ik om haar nogmaals in mijn armen te nemen, nogmaals te omhelzen, nog een kreet van haar te horen, heel haar ziel in te drinken.

‘Je eet niets,’ zei ik, en poogde verwoed een golf van warmte te verdrijven die me plots naar het hoofd steeg.

‘Jij ook niet.’

‘Drink dan ten minste wat. Herinner je je deze wijn niet meer?’

‘Die herinner ik me heel goed.’

‘Weet je nog?’

En we keken elkaar beurtelings in de ogen terwijl we de herinnering aan onze liefde ophaalden waarop het bouquet deinde van de bitter-blonde wijn die zij het liefste dronk.

‘Laten we dan samen drinken, op ons geluk!’

We klonken en onstuimig nam ik een slok, maar zij maakte haar lippen zelfs niet vochtig, als overvallen door een onoverkomelijke afkeer.

‘En?’

‘Het kan niet, Tullio.’

‘Waarom niet?’

‘Het kan niet. Dwing me niet. Ik denk dat ik van een druppel al onwel zou worden.’

[p. 133]

Ze had een lijkbleke kleur gekregen.

‘Giuliana, je bent er werkelijk slecht aan toe.’

‘Een beetje. Laten we opstaan. Laten we naar het balkon gaan.’

Toen ik mijn arm om haar heen legde, voelde ik de warme zachtheid van haar heup, want in mijn afwezigheid had ze haar keursje uitgedaan. Ik zei:

‘Wil je op bed liggen? Dan ga jij even rusten en blijf ik bij je...’

‘Nee, Tullio. Het gaat al weer, kijk maar.’

En we bleven op de drempel van het balkon staan, in de nabijheid van de cipres. Ze leunde tegen de deurstijl en legde een hand op mijn schouder. Aan de uitstekende architraaf, onder de kroonlijst, hing een wirwar van nesten. Zwaluwen vlogen voortdurend af en aan. Maar zó volledig was de rust in de tuin onder ons, zó roerloos was de kruin van de cipres voor ons, dat het geklapwiek, het gefladder, het gekrijs me een onaangenaam gevoel gaf, me ergerde. Omdat alles in dat kalme licht zachter, vager werd, verlangde ik naar een onderbreking, een langdurige stilte, een moment van inkeer, om de lieflijkheid van dat uur en die afzondering ten volle te proeven.

‘Zouden de nachtegalen er nog zijn?’ zei ik, denkend aan de overweldigende avondlijke melodieën.

‘Wie weet! Misschien.’

‘Ze zingen tegen de avond. Zou je ze niet graag nog eens horen?’

‘Hoe laat komt Federico terug?’

‘Laat, hoop ik.’

‘O ja, laat, laat!’ riep ze uit, met zo'n welgemeende, hoopvolle oprechtheid dat er een siddering van blijdschap door me voer.

‘Ben je gelukkig?’ vroeg ik, in haar ogen op zoek naar het antwoord.

‘Ja, ik ben gelukkig,’ antwoordde ze, haar ogen luikend.

‘Weet je dat ik alleen jou bemin, dat ik jou voor altijd toebehoor?’

‘Dat weet ik.’

‘En jij... hoe bemin jij mij?’

‘Zoals je nooit zult weten, arme Tullio!’

Terwijl ze deze woorden sprak, maakte ze zich los van de deurstijl en vlijde zich met heel haar lichaam tegen mij aan, met een van die onbeschrijfelijke bewegingen van haar waarin alle zoete overgave school die de vrouwelijkste aller schepselen een man maar betonen kan.

‘Mooi! Mooi!’

Waarlijk mooi verscheen ze me, languissant, vol overgave, zacht, ik zou haast zeggen vloeibaar, zodat de gedachte bij me opkwam dat ik haar

[p. 134]

zou kunnen opslokken, beetje bij beetje, haar indrinken. De bleekheid van haar gelaat leek te worden overspoeld door de golven van haar lokken. Haar wimpers wierpen over haar jukbeenderen een schaduw die mij meer beroerde dan een blik.

‘Ook jij zult nooit weten... Als ik je de uitzinnige gedachten zou vertellen die bij me opkomen! Het is zo'n groot geluk dat het me benauwt, me bijna doet verlangen te sterven.’

‘Sterven!’ herhaalde ze nauwelijks hoorbaar, met een flauwe glimlach. ‘Misschien sterf ik wel, Tullio... eerdaags!’

‘O Giuliana!’

Ze richtte zich op om me aan te kijken en voegde eraan toe: ‘Wat zou je doen als ik je onverwachts zou ontvallen?’

‘Kindje!’

‘Als ik, bij voorbeeld, morgen dood zou zijn?’

‘Zeg dat niet!’

Ik nam haar hoofd in mijn handen en begon haar te kussen, op haar mond, op haar wangen, op haar ogen, op haar voorhoofd, op heur haar, snelle, lichte kusjes. Zij liet zich kussen. Toen ik ophield, fluisterde ze zelfs:

‘Meer!’

‘Laten we naar onze kamer teruggaan,’ smeekte ik en trok haar mee.

Ze liet zich meetrekken.

Ook in onze kamer stonden de balkondeuren open. Mét het licht kwam de muskusgeur binnen van de gele rozen die daar vlakbij bloeiden. De blauwe bloemetjes op het lichte behang waren zozeer verbleekt dat ze nog nauwelijks zichtbaar waren. In de spiegel van een linnenkast was een hoekje van de tuin zichtbaar dat vervaagde in een schimmige verte. De handschoenen, de hoed, een armband van Giuliana die op een tafel lagen, leken ons liefdeleven van weleer daarbinnen alweer te hebben gewekt, een nieuwe sfeer van intimiteit al te hebben verspreid.

‘Morgen, morgen moeten we hier terugkomen, niet later,’ zei ik, brandend van ongeduld, en voelde hoe al die dingen een onbekende opwinding en belofte in mij wekten. ‘We moeten hier morgen slapen. Dat wil jij toch ook?’

‘Morgen!’

‘Opnieuw beginnen, in dit huis, in deze tuin, bij deze lente... Opnieuw beginnen, alsof we nergens weet van hadden; onze liefkozingen een voor een hervinden en in elke een nieuwe smaak vinden, alsof we ze nooit hadden geproefd, en vele dagen vóór ons hebben, vele dagen...’

[p. 135]

‘Nee, nee, Tullio, praat niet over de toekomst... Je weet toch dat dat ongeluk brengt? Nu, nu... Denk aan nu, aan het uur dat verstrijkt...’

En ze klemde zich vertwijfeld aan mij vast, met een ongelooflijke hartstocht, en snoerde me de mond met kussen.