Nieuwe goudvondst
Drs. P
De ongedwongen etymoloog die ik hier een tijd geleden belichtte (De glans van goud) heeft me bij een recente straatontmoeting wederom veel onderricht gegeven.
Ons aller oertaal, het Nederdiets dus, heeft in de loop de aeonen circa 600 000 dialecten (= die al lijkt één) voortgebracht, doorgaans aangeduid als Frans, Hongaars, Urdu, Fries, Japans, Quechua, ABN, Swahili en zo meer.
Vanzelfsprekend is die afstamming terug te vinden in aardrijkskundige namen, hetgeen hij kwistig illustreerde. We begonnen dicht bij huis.
| IJmuiden: IJ-midden (IJ = A = water) |
| Krommenie: krom ij = krom water Medemblik: middenplek |
| Enkhuizen: aankeerhuizen Hoorn: hoêraon (hoger aan) |
| Den Helder: den heelder (er woonde een beroemde geneesheer) |
| Zaandam: zanddam Monnikendam: monniken plachten vuil te storten op de dam, vandaar Volendam: vuile dam |
| Castricum: kostrijk home Hillegom: heilig home |
|
| Parijs: opperhuis (paleis, overigens = paalhuis) |
| Seine: (de) zee inne Toulouse: tolhuis Mulhouse: molenhuis |
| Narbonne: naar binnen (dit slaat op een zeearm) |
| Bordeaux: poorthoek (poort = vaart; denk aan Zandvoort en Santpoort) |
| Napels: nu paleis Sicilië: zeezeillieden |
| Bulgarije: poelkuur (geneeskrachtige baden) |
| Shanghai: China-haven Mexico: maakt zieken |
| Honduras: hoge doorreis Caracas: kerkhuis |
| Chili: chi-lieden (chi = zee) Kozakken: (dik)ke zakken |
| Lappen: lopen (werkwoord) Apachen: (die) afpakken |
| Zoeloes: zo lips (dusdanige lippen) Batavieren: (die) boten varen nomaden: (die) no heem hadden plateau: plathooghoek |
Als ik hem weer tegenkom zal ik eens vragen naar de herkomst van wetenschappelijke termen: hypotenusa, osmose, epicentrum, zenith, parallax, aorta...
Ik ben op alles voorbereid. Behalve, vermoedelijk, op wat ik dan te horen krijg.
Auteursrechtelijk beschermd