De Tweede Ronde. Jaargang 9

[p. 173]

Vijf gedichten
Sapardi Djoko Damono^*
(Vertaling Kees Snoek)

Bij het ontluiken van bloembladen

bij het ontluiken van bloembladen
merkten we ineens: hoe doordringend
Onze liefde is
glans als een mist, mistige glans; in de lucht

snellen de wolken heen van deze dag; op de aarde
gedijt oorspronkelijke stilte;
terwijl het droge seizoen tastbaar is tot in de wimpers,
een ochtend
op vlindervleugels, op vleugels van kleur

vogelgeluiden in takken van lucht
veren van licht: hoe hopeloos
is Onze liefde
dronken wandeling tussen de kreten van opensplijtende bloemen

* De dichter en criticus Sapardi Djoko Damono (Solo 1940) studeerde Engels aan de Gadjah Madauniversiteit in Yogyakarta. Hij vertaalde werk van Ernest Hemingway en Henry James in het Indonesisch. Ook verschenen van zijn hand vertalingen uit het Engels van Braziliaanse, Chinese en Perzische poëzie. Oorspronkelijke gedichten bracht hij samen in de bundels DukaMu abadi (Uw smart is eeuwig, 1969), Akuarium (Aquarium, 1974), Mata pisau (Het scherp van het mes, 1975) en Perahu kertas (De prauw van papier, 1983). ‘Bij het ontluiken van bloembladen’ is afkomstig uit de eerste bundel, de beide volgende gedichten staan in Mata pisau. De twee laatste hier afgedrukte verzen komen uit Perahu kertas.
Sapardi 's spel met conventies leidde onder meer tot spanning tussen de poëtische en syntactische structuur, tot het loslaten van vaste vormen en het creëren van een vaak anekdotisch prozagedicht. Het poëtische beeld is direct en staat op zichzelf, zoals in ‘Over de zon’: aan het einde wordt de zon met niets meer vergeleken, ze is alleen maar.

Ketika jari - jari bunga terbuka

ketika jari-jari bunga terbuka
mendadak terasa: betapa sengit
cinta Kita
cahya bagai kabut, kabut cahya: di langit

menyisih awan hari mi: di bumi
meriap sepi yang purba:
ketika kemarau terasa ke bulu-bulu mata, suatu pagi
di sayap kupu-kupu, di sayap warna

swara burung di ranting-ranting cuaca
bulu-bulu cahya: betapa parah
cinta Kita
mabuk berjalan, di antara jerit bunga-bunga rekah

[p. 174]

Variaties op een ochtend

(I)

eerst is er mist; en in de mist
gonst een klok, terwijl een blad valt,
half in droom, strijkt langs de aarde, los
(hoor je ook een soort van klagende Stem)

(II)

en het licht (dat jou als eerste baadt)
zingt voor libellen, vlinders, en bloemen; Licht
(waardoor vogelzang bedaart) strijkt ineens neer
op een oud blad, dat langzaam verbrandt, spoorloos

(III)

schaduwen nemen vorm aan. Schaduwen die wakker schrikken
als een vogel in duikvlucht een libelle kaapt
(eerste ochtendgroet voor de zon) en rusteloos fladderen
als een koppel vlinders op de natte aarde valt, in gevecht

Variasi Pada Suatu Pagi

(i)

sebermula adalah kabut; dan dalam kabut
senandung lonceng, ketika selembar daun luruh,
setengah bermimpi, menepi ke bumi, luput
(kaudengarkah juga seperti Suara mengaduh)

(ii)

dan cahaya (yang membasuhmu pertama-tama)
bernyanyi bagi capung, kupu-kupu, dan bunga; Cahaya
(yang menawarkan kicau burung) susut tiba-tiba
pada selembar daun tua, pelan terbakar, tanpa sisa

(iii)

menjelma bayang-bayang. Bayang-bayang yang tiba-tiba tersentak
ketika seekor burung, menyambar capung
(selamat pagi pertama bagi matahari), risau bergerak-gerak
ketika sepasang kupu-kupu merendah ke bumi basah, bertarung

Over de zon

Die zon boven je hoofd is
de gasballon die je ontglipte
toen je klein was, de gloeilamp
boven de tafel waaraan je reageert op brieven
die je geregeld ontvangt van zeker Adres,
de rinkelende wekker
als je de liefde bedrijft, de afbeelding van de maan
waar het kind naar wijst zeggend:
‘Het is de zon! Het is de zon!’ -
De zon? Ja, hij is daarboven
opdat jij aldoor jouw schaduwen
zult meeslepen.

Tentang Matahari

Matahari yang di atas kepalamu itu
adalah balonan gas yang terlepas dari tanganmu
waktu kau kecil, adalah bola lampu
yang di atas meja ketika kau menjawab surat-surat
yang teratur kau terima dari sebuah Alamat,
adalah jam weker yang berdering
sedang kau bersetubuh, adalah gumbar bulan
yang dituding anak kecil itu sambil berkata:
‘Ini matahari! Ini matahari!’ -
Matahari itu? Ia memang di atas sana
supaya selamanya kau menghela
bayang-bayangmu itu.

[p. 175]

Tekst voor een popsong

doe niet je ogen dicht: ik wil blijven in het van vocht verzadigd

woud - je blik is de kreet van een regendrop glijdend van de

doorn van een roos (hoe schel!); je stem is het tikken van een

vallend vogelveertje (hoe sereen!)

ook ik zal langzaam breken en verstrooid raken in het woud; glin-

sterend stuifmeel in de mist - jouw adem is het wiegen van de

bosorchidee die ontluikt (hoe scherp!)

ik zal uiteenvallen in het regenwaas in de kreet van een water-

druppel in het tikken van vogelveertjes in het wiegen van de

orchidee - als plotseling het woud vervaagt

doe niet je ogen dicht:

Lirik untuk lagu pop

jangan pejamkan matamu: aku ingin tinggal di hutan yang ge-

rimis - pandangmu adalah seru butir air tergelincir dari duri

mawar (begitu nyaring!); swaramu adalah k[...]tap bulu burung

yang gugur (begitu bening!)

aku pun akan memecah pelahan dan bertebaran dalam hutan; ber-

kilauan serbuk dalam kabut - nafasmu adalah goyang ang-

grek butan yang mengelopak (begitu tajam!)

aku akan berhamburan dalam grimis dalam seru butir air dalam

kertap bulu burung dalam goyang anggrek - ketika hutan

mendadak gaib

jangan pajamkan matamu:

Toverij van regen

Regen is goed bekend met bomen, wegen,
goten - hun stemmen zijn uiteen te houden;
ook jij kunt ze horen al heb je deuren en ramen
dichtgedaan. Al heb je de lamp gedoofd.

Regen, die het best van al kan onderscheiden, is
gevallen op bomen, wegen en in goten -
terwijl hij elke klacht van jou versmoort met toverij
als je bezit neemt van de goddelijke kracht
en je tot geheimhouding verbindt

Sihir hujan

Hujan mengenal baik pohon, jalan,
dan selokan - swaranya bisa dibeda-bedakan;
kau akan mendengarnya meski sudah kaututup pintu
dan jendela. Meskipun sudah kau matikan lampu.

Hujan, yang tahu benar membeda-bedakan, telah jatuh
di pohon, jalan, dan selokan -
menyihirmu agar sama sekali tak sempat mengaduh
waktu menangkap wahyu yang harus kaurahasiakan