De Tweede Ronde. Jaargang 8

[p. 70]

Light Verse

[p. 71]

De stoomguillotine
Giuseppe Giusti^*
(Vertaling Peter Verstegen)

Iemand bouwde pas in China
Een machine, ‘stoomgestuurd’,
't Is een nieuw soort guillotine:
Daarmee kan je in drie uur
Hoofd na hoofd doen rollen van

Honderdduizend man.

't Instrument maakte furore,
't Kerkvolk werd bekend gemaakt
Dat de hoop nu toch gaat gloren
Dat het land beschaafd geraakt:
Dan zal de Europeaan

Mooi voor joker staan.

China's keizer is hoogst eerbaar,
Tikje wreed, tikje inhalig,
Tikje bête en nog veel meer maar
Met hart voor zijn onderdanen;
Graag wil hij beschermheer zijn

Van zo'n geestrijk brein.

Een rebelse stam betaalde
Fiscus en douanegeld
Niet echt graag; de keizer baalde:
Snel het apparaat besteld.
Dat is daar toen voor het eerst

Grondig geprobeerd.

* Giuseppe Giusti (1809-1850) doet door zijn humor denken aan zijn tijdgenoot Heine. Dit gedicht - hij verwaarloosde zijn juridische carrière in Florence, om zich aan de poëzie te wijden - schreef Giusti in 1833, toen in vele Italiaanse staten de guillotine druk in bedrijf was, na de mislukte liberale opstand van 1831. In het laatste couplet wordt ‘Nero's naneef’ (letterlijk ‘een negentiende-eeuwse Tiberius’), Francesco IV, op de hak genomen, de hertog van Modena, een aartsreactionaire politieke dwerg. Zijn minister, Canova, had de bloedigste reputatie van het toenmalige Italië.

La guigliottina a vapore

Hanno fatto nella China

Una macchina a vapore

Per mandar la guigliottina:

Questa macchina in tre ore

Fa la testa a centomila

Messi in fila.

L'istrumento ha fatto chiasso,

E quei preti han presagito

Che il paese passo passo

Sarà presto incivilito:

Rimarrà come un babbeo

L'Europeo.

L'imperante è un uomo onesto;

Un po' duro, un po' tirato,

Un po' ciuco; ma del resto

Ama i sudditi e lo Stato,

E protegge i bell' ingegni

De' suoi regni.

V'era un popolo ribelle

Che pagava a malincuore

I catasti e le gabelle:

Il benigno imperatore

Ha provato in quel paese

Quest'arnese.

[p. 72]

[Nederlands]

Zo goed werkte zijn machine
Dat die beul van groot talent
Een hoog jaargeld ging verdienen,
Plus de rechten van patent.
't Was ook fijn nu mandarijn

Aan het hof te zijn.

Kraait een frater: prachtig is 't maar
Kan hij zich niet dopen laten!
Daarop spreekt tot zijn minister
Nero's naneef: Waarom staat er
Zo'n genie nooit op - waarom! -

In mijn hertogdom!

[Italiaans]

La virtù dell'istrumento

Ha fruttato una pensione

A quel boia di talento,

Col brevetto d' invenzione,

E l'ha fatto mandarino

Di Pekino.

Grida un frate: Oh bella cosa!

Gli va dato anco il battesimo. -

Ah perchè (dice al Canosa

Un Tiberio in diciottesimo)

Questo genio non m' è nato

Nel Ducato!

De stoomguillotine, houtgravure uit Giusti's tijd.