De Tweede Ronde. Jaargang 8

[p. 158]

One-Way Song^*
Wyndham Lewis
(Vertaling Peter Verstegen)

Uit: Enemy Interlude

XXI

Linati, knap criticus te Milaan,
Noemt in een overzicht van Amerikaans
En Engels werk met reden Uw Scribent
‘Poeta maladetto’ van 't moment.
Hij ziet de trend, van ver voor iedereen
Te zien: negeer die vent. ‘Hij staat in geen
Bloemlezing’, officieel besta ik niet,
Alleen Who's who kent mij, ik ben ‘maudit’,
Ik ben een ‘outcast’. Wat een romantiek!
Zou u er mij niet om benijden? Ik
Een soort Villon minus de galg: misschien
Wordt ook daar nog een keertje in voorzien.
Oh, het is groots om zo getapt te zijn,
Als iemand - méér nog, zo getrapt te zijn,
Als iemand die de facto niet bestaat,
Als iemand die nooit door de voordeur gaat.
‘Outcast’ past in 't haai-en-sardien-bestel
Waar wie ‘meetelt’ voor Onaantastbaar geld!
Eenzame eer. Wanneer je zeggen kunt
Dat voor jou 't woord onnoembaar is gemunt,
Als een nieuw genus Doden die toch heel
Levend zijn, ook al torst hun romp een veel
Treuriger kop dan het geschoren hoofd
Van wie aan God zijn leeg bestaan belooft.
Gebroodroofd leven, uitgestoten zijn,
't Is groots! Maar wat mag toch de reden zijn?
Ik heb 't wel door maar, helaas, maak bezwaar;
Misschien vindt u het eigenaardig, maar
Om geld verdienen geef ik heel wat meer,
Als loon naar werk, dan om mijn stijl en zwier.

* Zie de noot over Lewis in ‘Vertaald proza’.

xxi.

Linati, that fine critic of Milan,
Surveying authors ‘americo-anglican’,
Treats of Your's Truly in a sensible way.
A ‘poeta maladetto’ of today
Am I: he notes the suppressive tendency,
As what outsider would not? ‘Anthology
Excludes him’, I am even excluded too
From all official mention - all except Who's Who.

I am an ‘outcast’ and a man ‘maudit’.
But how romantic! Don't you envy me?
A sort of Villon, bar the gallows: but
Even there I may be accommodated yet.
Why yes it's very jolly to be picked
As the person not so much as to be kicked,
As the person who de facto is not there,
As the person relegated to the dark back-stair.
‘Outcast’ is good, in a system of shark and gull,
Where all that's ‘illustrious’ is also Untouchable!
A solitary honour. To be he
For whose benefit unmentionability
Has been invented, as a new order of the Dead
Who yet exist - an even forlorner head
Borne upon his trunk than the shorn skull
Of a monk vowed to his pastimes void and null.
Suffer embargo, live upon boycott, why
It's very jolly! But what's the wherefore, what the why?
So I get your meaning, but alas demur;
For, odd as it may seem, I'd much prefer
From time to time to earn a little cash -
The ‘necessary’ to work, not cut a dash.

[p. 159]

XXIV

Heel sterk ook is, wanneer men je miskent:
‘Man, 't is omdat jijzelf veel beter bent!
Goed schrijven is wat dwazen irriteert
En jij bevestigt deze regel weer!’
Dat is een knap gevonden argument,
Toepasbaar op haast ieder naar moment.
Chapeau voor deze truc, want daarmee scheidt
Men zeer probaat massa van kwaliteit.
Die ‘schrijfclubs’ waar Baum, Golding en Baerlein
Hun zaken, hun belang behartigen,
Terécht dat hun gedoe goed wordt verbloemd
Voor een pias die zich de ‘Vijand’ noemt.
Maar op die plekken wisselt geld van hand,
Poen, pegels, het onnozel koren van
Krakende molens voor het eerlijk brood
Van ‘schrijfmans’ die braaf blijft en uit de goot.
Maar toch, wij kennen de gevangenis
Waar elk verdwijnt wiens blik gevaarlijk is,
Abstracte kerkers van negatie die
Onzichtbaar zijn, gebouwd door coterie
Of een komplot tegen 't Individu
(Op 't best met lippendienst dood-vereerd). - U
Die van dat soort tactiek een kenner bent,
Die de historische gevallen kent,
Valt toch geen ‘Vijand’ hard die wat gebeurt
Anticipeert en zich alvast ommuurt?
Bent toch niet kwaad als een neutraal profeet
Zich tot knap pamflettist verdubbeld weet!
Hij heeft tenslotte ook zijn werk te doen,
Kweken en uitventen - Werk van de Zon!

xxiv.

Another cogent argument when one
Unmasks a slight, is - ‘You're too good my son!
Good writers naturally annoy the fool,
And you are no exception to the rule!’
This is a jolly clever argument.
It covers almost every incident.
To this trick I take off my hat. First class
For isolating merit from the mass.
The ‘penman's clubs’ where Baerleins, Baums and Goldings
Transact their business and stake out their holdings,
It is only fit should be shrouded from the eye
Of that strange sport the self-styled ‘Enemy’.
But in such haunts the money changes fists -
The ‘needful’ and the ‘ready’, harmless grists
For all those creaking mills that turn and give
Innocuous ‘penman’ wherewithal to live.
And still and all, we know the invisible prison

Where men are jailed off - men of dangerous vision -
In impalpable dark cages of neglect,
Invisible walls by self-protective sect
Or cabal against the Individual built,
(At best with honorifics and lip-service killed). -
Well understanding tactics such as these,
Conversant with historic instances,
You can hardly blame an ‘Enemy’ who forestalls
Such treatment and puts up his own high walls.
You can scarcely grumble if an impersonal seer
Is doubled with an efficient pamphleteer!
He has his business, too, all said and done,
To nurse and peddle - the Business of the Sun!^*

* Ad XXI: De criticus Carlo Linati had Lewis in Scrittori anglo americani d'oggi (1932) gekenschetst als ‘piuttosto un outcast, una specie di poeta maledetto’.
Ad XXIV: Verwezen wordt, r. 9, naar de auteurs Richard Baerlein, Vicky Baum en Louis Golding; ‘The Business of the Sun’ uit de slotregel zou verwijzen naar George Chapman, de elizabethaanse dichter en Homerus-vertaler in wiens werk de zon een symbool zou zijn voor geestelijke arbeid. Noten ontleend aan Lewis' ‘Collected Poems and Plays, ed. Alan Munton, 1979.