De Tweede Ronde. Jaargang 6

[p. 213]

Twee gedichten
Adam Mickiewicz^*
(Vertaling Arent van Nieukerken)

De storm

Zeilen gescheurd, het roer stuk, loeiende orkaan,
Angstig geroep aan boord, pompen die hortend stoten,
De laatste tros is de matrozen nu ontschoten,
Zij zien de zon, hun hoop, in 't westen ondergaan.

De stormwind huilt triomf, terwijl van zilte hoogten
Die uit de diepte zich verheffen, klip na klip,
De doodsengel zich stort op het ontredderd schip,
Als door een bres die hij zich stormend heeft ontsloten.

De één ligt half in zwijm; de ander wringt zijn handen,
Een derde omhelst voor 't laatst zijn vriend om dan te sterven,
Weer 'n ander bidt alsof gebed de dood bestrijdt.

De vreemdeling zit stil ter zij van die trawanten
En denkt; gelukkig wie nog kracht heeft om te derven,
Een God tot wie hij bidt, een vriend van wie hij scheidt.

* Adam Mickiewicz (1798-1855) geldt algemeen als Polens nationale dichter. Geboren in Litouwen, dat meer dan drie eeuwen een unie met Polen vormde, wijdde hij zijn hele leven aan de Poolse nationale zaak, die in zijn werk religieuze dimensies aannam. Ondanks zijn overvloedige poëtische produktie stelde hij de daad boven het woord. De Krim-sonnetten (1825) vormen een uitzondering op die regel. Zij werden geschreven tijdens Mickiewicz' ballingschap in Rusland. Na 1829 verblijft M. achtereenvolgens in Italië, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk, waar hij zich definitief vestigt en onder de Poolse emigrantenpolitici actief is. M. sterft in Constantinopel, waar hij in 1855 tijdens de Krim-oorlog de onderling rivaliserende emigrantenfacties poogde te verzoenen.
Voornaamste werken. Ballady i Romanse (1822), waarmee M. de Poolse romantiek inluidt. Konrad Wallenrod, een byroniaans poëem tegen de achtergrond van de strijd tussen Litouwers en de ridders van de Duitse Orde. Na de mislukte Novemberopstand van 1830 ontstaan het dramatische gedicht Dziady III (Vooroudersavond III), waarin het Poolse messianisme zijn voornaamste uitdrukking vindt, en het landelijke epos Pan Tadeusz (Mijnheer Tadeusz) dat het patriarchale Litouwen bezingt. (Vert.)

[p. 214]

De steppen van Akermaan

'k Bevoer de weidsheid van een droge oceaan,
Mijn wagen rijst en zinkt in 't groen met houten steven;
Door 't golfgedruis van beemd en bloemen vloed gedreven
Vind ik hoog gras als een koraalrif op mijn baan.

Het duister valt, geen spoor of graf leidt hiervandaan,
Ik zoek een loods - een ster, mijn hoofd omhoog geheven;
Glanst daar van ver een wolk? Zie 'k daar Aurora zweven?
Daar glanst de Dniestr, daar zweeft 't licht van Akermaan.

Halt! - 't is zó stil - ik hoor de kranen overvliegen,
Wier hoge vlucht hen voor het valkenoog behoedt;
Ik hoor een vlinder stil zich op een grashalm wiegen,

En hoe een gladde slang een vluchtig blad ontmoet.
Zó stil dat 'k zelfs - of zou 't gespannen oor bedriegen?
Een stem uit Lítouwen kan horen. - Niemand roept!

Burza

Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.

Wicher z tryumfem zawył, a na mokre góry,
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu,
Wstąpił jenijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.

Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać

Jeden podróżny siedział w milczeniu na stronie
I pomyślił szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

Stepy akermańskie

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi;
Sród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu.

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu,
Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi;
Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzeńka wschodzi?
To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu.

Stójmy! - jak cicho! - słyszę ciągnące żurawie,
Których by nie dościgły żrenice sokoła;
Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,

Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
W takiej ciszy! - tak ucho natężam ciekawie,
Że słyszałbym głos z Litwy. - Jedżmy, nikt me woła!