De Tweede Ronde. Jaargang 4

[p. 160]

Drie gedichten
Thorkild Bjørnvig^*
(Vertaling Annelies van Hees en Peter Verstegen)

Thuiskomst

Voor zoon en vrouw wisselde steeds zijn beeld,
hoop zag hem als een god, smart: in het graf,
en zorg: in nood; ze grepen naar hem, wild,
als 's ochtends zwaar verlangen dromen gaf.
Maar voor de ouden, Laertes en de min,
was hij concreet: niet onderweg in nood,
maar in de eenvoud van hun doffe pijn
beëindigd, in hun denken lang reeds dood.
Alleen de hond wou opstaan, kénde hem,
herinnerde zich hoe hij rook, zijn stem
met ziel en lichaam en met hangend oor,
die had op hem gewacht van jongsaf aan
- Troje mocht branden en de vloot vergaan -
tot nu: en stierf toen: hij ging door de poort.

* Thorkild Bjørnvig (geb. 1918) Dichter en literatuurwetenschapper, een van de oprichters van het tijdschrift Heretica (1948), dat na de oorlog streefde naar een nieuwe richting voor de kunst en dat gekenmerkt werd door een humanistisch-getinte religiositeit. Bjørnvig is de grote klassieke dichter van zijn generatie: sterke, beeldende poëzie tegen een achtergrond van natuur, kosmos en klassieke mythologie. Bekend zijn ook zijn Rilke- en Hölderlin-vertalingen en zijn wetenschappelijk werk, o.a. over de Deense prozaïst Martin A. Hansen. In 1974 veroorzaakte hij een klein schandaal met het boek Pagten (Het Pact) over zijn relatie met Karen Blixen, die een cercle van jonge dichters en literatoren om zich heen verzamelde met als absoluut middelpunt van haar belangstelling Bjørnvig. ‘Thuiskomst’ is uit de bundel: Anubis (1956); ‘Distractie’ uit: Figur og Ild (1959); ‘September’ uit: Stjaernen bag Gavlen (1947) (A.v.H.)

Hjemkomst

For søn og hustru vekslede hans billed,

håb så ham som en gud, sorg lagt i grav,

bekymring stedt i nød, de greb forvildet

mod ham i morgendrømmen, tung af krav;

men for de gamle, ammen og Laertes,

dér var han hvad han var: ikke i nød,

på vej - i deres stille, slukte smaertes

enfoldighed afsluttet, laengst taenkt død.

Men hunden kendte ham, den ville op,

den husked ham med hørelse, sind, krop

og naesebor, og saenked sine øren;

den havde ventet ham fra den var blank

til nu, mens Troja braendte, skibe sank;

så døde den, og han gik ind ad døren.

[p. 161]

September

Goud achter takken,
avond zó stil, of 'k met
de schreeuw van de merel
alleen gelaten werd.
Maar alles bestaat hier,
de sprinkhaan spiedt door een
gaatje in de wallekant,
op alles alert.

De ijle klokbeweging
van de medusa
stijgt uit het water
op naar mijn hart.
De kleine vos vouwt zich
op de balk samen
voor zijn hibernatie
sereen en zwart.

Een appel die neerviel
(en die mijn levenslijn
even heeft uitgewist)
zwelt in mijn hand.
O koele smaak ervan,
alles bestaat hier,
alles stroomt tijdeloos
door mijn mond.

Dit zeldzame uur van
evenwicht dat zo
vanzelf komt, wordt
door geduld gegeven.
Kijk, de lucht zweeft
goud van het avondrood
boven de tuin uit en
wordt opgeheven.

September

Guldgrund bag grenene,
aftenstilhed,
som var jeg alene
med solsortskriget.
Men alt er til stede,
firbenet spejder
vågent ud
af et hul i diget.

Fra vandet stiger
goplens rene
klokkebevaegelse
gennem mit indre.
Naeldens takvinge
lukker sig sort
på bjaelken, for roligt
at overvintre.

Et nyfaldent aeble
svulmer i hånden
og glatter livslinjen
ud en stund.
Å, kølige velsmag,
alt er til stede,
og strømmer tidløst
gennem min mund.

Denne sjaeldne
ligevaegtstime,
som usøgt kommer
er tålmodsgaven.
Se, luften er haevet
af solnedgangen
og svaever gyldent
højt over haven.

[Nederlands]

[p. 162]

 

De vier winden

 

zijn eindelijk samen,

 

als grote vogels

 

in hoge nesten:

 

Waar verre bomen

 

hun kruinen spreiden

 

en waar de zon daalt,

 

daar kunnen zij rusten.

[Deens]

De fire vinde
er endelig samlet.
Hvor fjaerne traeer
kronerne breder,
hvor solen daler,
hviler de ud
som store fugle
i høje reder.

Distractie

Een haat had me aangeraakt, wirwar van stemmen
brak los en nam toe en verlangde zijn
duidelijke uitingsvorm: zoals gewoonlijk
vals handelen - of valse lijdelijkheid.
Zich ertegen verklaren: onmogelijk. -
Kiem van waanzin: wanhopige pogingen
te voorkomen dat gebeurt wat is gebeurd.

Toen zei een stem: Ga rustig door,
als jij niet werkt, werken de Furiën.

Distraktion

Et had havde ramt mig, et stemmevirvar
brød løs og larmede op og forlangte
klar manifestation: som saedvanlig
falsk handling - eller falsk passivitet.
Forklare sig overfor hadet: umuligt -
Kim til afsind: fortvivlet prøve
at hindre det, som er sket, i at ske.

Da talte en stemme: Fortsaet roligt,
hvis du ikke arbejder, arbejder furier -