De Tweede Ronde. Jaargang 4

[p. 104]

Harteleed
Hans Christian Andersen
(Vertaling Annelies van Hees)

Eigenlijk is het verhaal, waar we hier mee komen, er een in twee delen; het eerste deel zou je wel weg kunnen laten, - maar het geeft voorkennis en die is nuttig.

We bevonden ons op een landgoed buiten en toen trof het zo dat de eigenaars een dagje weggingen. Toen kwam er uit het stadje daar vlakbij een juffrouw, ze had haar mopshond bij zich en ze kwam, zoals ze zei, om ‘aandelen’ in haar leerlooierij te verkopen. Haar papieren had ze bij zich en we gaven haar de raad ze in een envelop te doen en daar de naam van de landeigenaar op te schrijven: ‘Generaal-majoor, Inspecteur van het Wapen, Ridder, et cetera.’

Ze luisterde naar ons, ze nam de pen ter hand, hield op en vroeg ons om de adressering te herhalen, maar langzaam. Wij deden het en zij schreef; maar midden in ‘Generaal-majoor -’ bleef ze steken, zuchtte en zei: ‘Ik ben maar een vrouwmens!’ De mopshond had ze onder het schrijven op de grond gezet, en hij bromde; hij was toch voor zijn genoegen en zijn gezondheid meegenomen en dan moet je niet op de grond terechtkomen. Een stompe neus en een spekrug waren zijn uiterlijke kenmerken.

‘Hij bijt niet!’ zei de juffrouw, ‘hij heeft geen tanden. Hij is als het ware lid van het gezin, trouw en nijdig, maar dat doen mijn kleinkinderen hem aan met hun geplaag; ze spelen bruiloft en dan willen ze dat hij bruidsmeisje is, die arme stumper!’

En ze leverde haar papieren af en nam de mopshond op haar arm.

Dit is het eerste deel, dat we eigenlijk kunnen missen.

‘De mopshond stierf!’ dat is het tweede deel.

Het was een week later; we kwamen naar het stadje en namen onze intrek in de herberg. Onze ramen zagen uit op de binnenplaats die door een schutting in tweeën was gedeeld; in de ene helft hingen vellen en huiden, verse en gelooide; alle materialen voor een leerlooierij stonden er en de looierij was van de weduwe.

[p. 105]

- De mopshond was deze morgen gestorven en hier op de binnenplaats begraven; de kleinkinderen van de weduwe, dat wil zeggen van de looiersweduwe, want de mopshond was nooit getrouwd, streken de aarde glad en het was een prachtig graf, het moest een genoegen zijn om daar te liggen.

Het graf was omheind met potscherven en bestrooid met zand; een half bierflesje hadden ze er bovenop gezet, met de hals naar boven, en dat was helemaal niet allegorisch.

De kinderen dansten rond het graf en de oudste jongen, een praktische jongeling van zeven jaar, stelde voor om het graf van de mopshond tentoon te stellen en wel voor iedereen uit de steeg; de toegang moest je betalen met een bretelknoop, dat was iets dat iedere jongen had en dat hij ook kon leveren voor de meisjes; en dat voorstel werd eenstemmig aangenomen.

En alle kinderen van de steeg en ook van het zijsteegje kwamen met hun knoop, er waren er heel wat die die middag met één bretel moesten rondlopen, maar dan had je ook het graf van de mopshond gezien en dat was wel zo veel waard.

Maar buiten de leerlooierij, dichtbij het hek, stond een klein slordig ding, zo lieftallig, met het mooiste krulhaar en ogen zo blauw en helder dat het een lust was; ze zei geen woord, ze huilde ook niet, maar keek zo ver als ze kon, iedere keer dat het hek open ging. Ze had geen knoop, dat wist ze, en daarom bleef ze bedroefd buiten staan, stond daar tot iedereen uitgekeken was en iedereen weer weg was; toen ging ze zitten, hield haar kleine, bruine handjes voor haar ogen en barstte in snikken uit; zij alleen had het graf van de mopshond niet gezien. Dat was harteleed en diep zoals dat van de volwassene vaak kan zijn.

We zagen het van boven - en van boven gezien kunnen we om dit en om zoveel van ons en andermans verdriet lachen! Dit is het verhaal en wie het niet begrijpt, kan aandelen nemen in de looierij van de weduwe.