De Tweede Ronde. Jaargang 3

[p. 121]

Hitler en Goethe
(Een schoolopstel)
Kurt Tucholsky
(Vertaling Dik Linthout)

Inleiding

Als wij het Duitse volk en zijn geschiedenis overzien, presenteren zich ons vooral twee helden, die zijn lotsgesternten hebben bepaald, terwijl een van hen honderd jaar dood is. De ander leeft. Hoe het zou zijn als het andersom zou zijn, hoeft hier niet te worden nagegaan, omdat wij dat niet hebben opgekregen. Daarom lijkt het ons belangrijk en opmerkenswaardig, als wij een vergelijking uittrekken tussen de morsdode Goethe en de morslevende Hitler.

Toelichting

Ter toelichting op Goethe hoeft men er alleen maar op te wijzen dat deze geen patriot is geweest. Hij heeft voor de noden van Napoleon nooit enig gevoel gehad en heeft gezegd, jullie zullen hem toch niet overwinnen, die man is jullie te groot. Dat is echter niet waar. Napoleon was ook niet de grootste Duitser, de grootste Duitser is Hitler. Ter toelichting hierop hoeft men er slechts op te wijzen, dat Hitler bijna de slag bij Tannenberg heeft gewonnen, hij was er alleen niet bij. Hitler is sinds lange maanden Duits spitsburger en wil het particuliere eigendom afschaffen, omdat het joods is. Wat niet joods is, is scheppend eigendom en wordt niet afgeschoven. De partij van Goethe was veel kleiner als de partij van Hitler. Goethe is niet jofel.

[p. 122]

These

Goethes werken heten Faust, Egmont deel I en II, de Gekozen verwanten van Werther en de Piccolomini.^* Goethe marxeert een mijlpaal van het Duitse volk, waarop wij trots kunnen zijn en waarom de anderen ons benijden. Maar nog meer benijden zij ons om Adolf Hitler. Hitler valt in drie delen uiteen: in een legaal deel, in een wezenlijk deel en in Goebbels, welke bij hem de plaats o.a. van de mond waarneemt. Goethe heeft nooit zijn leven op het spel gezet; maar Hitler heeft het er wel op gezet. Goethe was een groot Duitser. Zeppelin was de grootste Duitser. Hitler is helemaal de allergrootste Duitser.

* Piccolomini, een generaal, figureert in Schillers Wallenstein; de overige verhaspelingen van ‘Goethes werken’ spreken voor zichzelf Friederike von Sesenheim en Charlotte von Stein waren te eniger tijd hartsvriendinhen van Goethe, en dat geldt ook voor Charlotte Buff (de verbastering ‘Bef’ vervangt hier het Duitse ‘Puff’ [bordeel]). Karl Theodor Körner (1791-1813) schreef krijgsliederen, verzameld in Leyer und Schwerdt (en getoonzet door von Weber); hij sneuvelde in 1813.

Antithese

Hitler en Goethe zijn in zekere zin strijdig met elkaar. Terwijl Goethe zich meer uitleefde in zijn bezigheid als schrijver, maar in de vrijheidsoorlogen in tegenstelling tot Theodor Körner* in gebreke bleef, heeft Hitler ons geleerd wat het is om tegelijkertijd schrijver te zijn en leider van een miljoenenpartij die een miljoenenpartij is. Goethe was geheimraad, Hitler had geen geheimen. Goethes activiteit stortte zich niet alleen uit over het bestaan der mensen, maar omvatte ook het kosmetische. Hitler daarentegen is tegenstander van de materialistische wereldorde en zal deze bij zijn machtsovername afschaffen, alsmede ook de verloren oorlog, de werkloosheid en het slechte weer. Goethe had verscheidene verhoudingen met mevrouw von Stein, mevrouw von Sesenheim en Charlotte Bef.*Hitler daarentegen drinkt alleen mineraalwater en rookt, behalve de zware pijp die hij zijn lagere onderleiders laat roken, in het geheel niet.

[p. 123]

Vergelijking

Tussen Goethe en Hitler bestaan echter ook compenserende raakpunten. Beiden hebben in Weimar gewoond, beiden zijn schrijver en beiden maken zich grote zorgen om het Duitse volk, waarom de andere volken ons zozeer benijden. Ook hadden beiden een bepaald succes, zij het dat het succes van Hitler veel groter is. Als wij aan de macht komen, schaffen wij Goethe af.

Voorbeeld

Hoezeer Hitler boven Goethe uitsteekt, zal in hetgeen volgt aan de hand van een voorbeeld nader worden uitgewerkt. Toen Hitler bij ons in de stad was, heb ik hem met verscheidene andere Hitlerjongens begroet. De leider van de plaatselijke SA heeft gezegd, jullie zijn de Duitse jeugd, en hij zal jullie de hand op het hoofd leggen. Daarom heb ik die dag mijn haar goed gekamd. Toen wij in de grote aula kwamen, waren alle plaatsen die bezet waren totaal uitverkocht, en wij hebben daar met bloemen gestaan, omdat wij de Duitse jeugd zijn. En toen is plotseling de Führer verschenen. Hij heeft net zo'n snorretje als Chaplin, maar lang niet zo komisch. Wij voelden ons heel plechtig, en ik ben naar voren getreden en heb Heil gezegd. Toen hebben de anderen ook Heil gezegd, en Hitler heeft ons de hand op ieder hoofd gelegd, en van achteren heeft iemand geroepen stilstaan!, omdat het werd gefotografeerd. Toen hebben we heel stil gestaan, en de Fühler Hitler heeft tijdens de foto gelachen. Dit was een onvergetelijk ogenblik voor het hele leven en daarom is Hitler veel groter dan van Goethe.

Bewijs

Goethe was geen gezonde middenstand. Hitler eist voor alle SA en SS de vrijheid van de straat alsmede dat alles totaal anders wordt. Dat bepalen wij! Goethe wordt als zodanig voldoende bewezen door zijn werken, Hitler als zodanig echter verschaft ons brood en vrijheid, terwijl Goethe hoogstens lyrische gedichten heeft gemaakt, die wij als Hitlerjeugd verwerpen, terwijl Hitler een miljoenenpartij is. Tevens dient als bewijs dat Goethe geen noords

[p. 124]

mens was, maar aldoor naar Italië reisde en zijn deviezen naar het buitenland smokkelde. Hitler echter krijgt totaal geen inkomen, maar de industrie legt er voortdurend op toe.

Conclusie

We hebben dus gezien dat tussen Hitler en Goethe een vergelijking zeer in het nadeel van de laatste uitvalt, die geen miljoenenpartij is. Daarom doen wij niet met Goethe mee. Zijn laatste woorden waren meer licht, maar dat bepalen wij! Of er één groter was, Schiller of Goethe, zal alleen Hitler uitmaken, en het Duitse volk mag blij zijn dat het geen twee van zulke kerels heeft!

Duitslandontwaakjudaverrekhitlerwordtrijkspresidentdatbepalenwij!

Zeer goed!

1932