De Tweede Ronde. Jaargang 3

(1982)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De– rechtenstatus



[pagina 187]
Drie gedichten Osip Mandelstám (Vertaling Marko Fondse en Karel van het Reve)Ga naar voetnoot* [Cherry brandy] Wat ik heel oprecht uiteindlijk ervan vind?: Kul en ongein, Cherry brandy, Englenkind! Wat voor de Helleen de luister van de schoonheid had, gaapt mij aan als schande uit een duister gat. Hij koos met Heleen in handen 't ruime sop, best, mijn mond levert dat brandend zeeschuim op! Dat op de verdorste lip naar leegte smaakt, armoe die zich bitter met je leed vermaakt. Nietes, welles, - hóe je 't ook speelt, - 't scheelt geen lor, Engel Mary, speel je cocktail 't keelgat door! Wat ik heel oprecht uiteindlijk ervan vind?: Kul en ongein, Cherry brandy, Englenkind! Maart 1931, Moskou Zoölog. Museum
[pagina 188]
Geen slaap hebben. Homerus. Alle zeilen strak. Ik las de lijst der schepen door tot halverwege. Die lange sleep van broed, die eens als opgestegen kraanvogeltrek van Hellas' kust opbrak. Waar zeilt uw vaart, een wig van kranen, heen, - het goddelijke schuim om vorstelijke hoofden, - wat verre grens? Zo 't u geen Helena beloofde, Achaeïsch mannenvolk, wat ware u Troje alleen? Homerus, baren - liefde doet het al bewegen. Wie schenk ik dan gehoor? Homerus laat het woord aan zwarte zee, die bruisend en retorisch voort- stuwt met gedragen golfdreun mijn peluw tegen. (1915)
[pagina 189]
Van smalle wespen het gewapend oog Die aan de as der aarde, as der aarde zuigen Aas ik op alles en van laag tot hoog Wil ik om niet en uit het hoofd getuigen Ik schilder niet, ik zing niet en ik strijk Geen zwartgestemde stok aan gene zijde Ik drink alleen het leven in en lijk De machtig slimme wespen te benijden O kon ik ooit, vermijdend slaap en dood, De zonnewarmte en het ochtendgloren Verlaten zelfs door het laat avondrood De as der aarde, as der aarde horen... 8 februari 1937, Vorónjezj	voetnoot* Cherry brandy (in het origineel zonder titel) vertaalde ik om de titel van Sjalamovs verhaal niet in de lucht te laten hangen. De plaatsing van dit gedicht noodzaakte me om het al in het eerste nummer van De Tweede Ronde gepubliceerde Geen slaap hebben. Homerus te herplaatsen (in een gewijzigde versie), omdat anders Cherry brandy weer in de lucht kwam te hangen: het zou een verkeerde indruk van Mandelstams verhouding tot de Oudheid kunnen wekken. Tussen het ene en het andere Homerus-gedicht liggen veertien jaren sovjet-bewind. Al bij oppervlakkige lezing komt het grote verschil tussen de twee aan het licht: de verdwijning van de liefde als drijfkracht aller dingen. Ook het door Karel van het Reve vertaalde gedicht verscheen al eerder in De Tweede Ronde en wel in het Winternummer 1981 in een vertaling van Kees Verheul. Deze vertaling is geen reactie op die van Verheul: hij kwam toevallig jaren na ontstaan weer boven water. (MF)