De Tsjerne. Jaargang 21

Krityk yn it koart:

Stream(ke) fan inket en tinzen

Bernlef Lustrumnûmer. Redaksje G. van der Meer en T.J. Veen. Offsetprinterij ‘Fedde Dykstra’, Ljouwert. Oktober 1965.

It Grinzer studinteselskip Bernlef hat syn 40-jierrich bistean net ûngemurken foarby gean litten. It hat fan de redaksje fan it Federaesje-orgaen Fryslân Oerein! it frij krige en jow in lustrumnûmer út fan oer de hûndert bledsiden, in ûnderbrekking en ôfwiking dus fan De Harpe fan Bernlef, it periodyk forskinende hûsorgaen fan de Grinzer studinten oars.

De redakteuren fan dit nûmer hawwe har mear op it dokumintaire en historiografyske smiten as op it literair-kréative. Sûnder sels alhiel forstek gean to litten (hja soargen foar in forantwurding foaryn), hawwe hja kâns sjoen in rige heechlearaers en âld-bernleffers oan to spannen ta bydragen. Sa is der in artikel fan prof. Bloembergen oer Wittenskip en Forantwirdelikheit (dat nuver genôch ôfprinte stiet yn 'e stavering fan foar '45), fan prof. Gerbenzon (dy't syn kollega Immink bitinkt), fan prof. Buma (dy't in oersjoch jowt fan wittenskiplike stúdzjewurken ta it Frysk, dêr't men û.o. yn lêst: ‘by in sprake dy't faei stiet moat neffens ús in ûnderstream fan heitelânsleafde de taelstriid, de taelkunst en de taelwittenskip forbine’), fan prof. Brouwer (dy't wiidweidich ynljochting jowt oer hjoeddeiske Fryske stúdzje yn it bûtenlân), fan dr. Y. Poortinga (dy't fortelt hwat de Fryske Akademy op 't heden oan de Fryske literatuerstúdzje docht) en fan drs. A. Feitsma (dy't tige saekkundich de ûntjowing tekenet fan it Frysk as wittenskipstael troch de ieuwen hinne). Ek twa Noardfriezen, V. Tams Jørgensen en R.K. Holander, lju fan it krekt oprjochte Nordfriisk Instituut, binne hjir elk mei in bydrage fortsjintwurdige, lyk as teffens de studinten J. Osinga (Fryske sport en wittenskip), R. Steensma (It eigene fan in tsjerke) en D.J. Zeinstra (Nederlânsk yn Frânsk Flaenderen). De skiednis fan Bernlef fan it jier fan oprjochting ôf, wurdt jin yn fjouwer koarte artikels fordútst. De n.t. Selskipsfoarsitter Th. van der Mei jowt in skôging oer eftergrounen en ynterne swierrichheden, dêr't jin de wurden by opfalle: ‘De serieuze geast út de bigjinjierren waerd ta in net altyd

[p. 99]

oertsjûgjende bilangstelling yn 1965. De geve kolder út de almenakken fan eartiids fordwoun yn de forsakeliking fan it moderne studintelibben. Dochs is der gjin reden ta pessimisme.’

Gearfetting: in nûmer mei knappe bydragen, net altyd oerrinnend fan geast, to min oanbring et eigen formidden, ryklik sterk oriëntearre op it forline en ryklik sterk yn printflaters en oare rûchheden.

D.A.T.

Foarljochting nei buten

delta, winter 1965-66. A review of arts, life and thought in the Netherlands. Friesland Number. Elsevier Publishing Company, Amsterdam.

As nr. 4 fan har 8e jiergong hat it ingelsktalich tydskrift delta, dat de kulturéle public relations fan Nederlân om utens forsoarget, in Fryslânnûmer útjown. Earder jierren hat hja û.o. itselde dien foar Flaenderen. It hat de skriuwers dr. J.H. Brouwer en Fedde Schurer réfoun om it materiael (proaza, poëzij, reproduksjes, foto's ensfh.) to sammeljen en to oarderjen en dat is dyën aerdich goed ôfgien. It nûmer bifettet skôgings (literaire, ekonomyske, histoaryske, taelkundige en ek it toerisme en de sport oangeande) oer gâns aspekten fan it Fryske libben, dy't bûtenlanners frijhwat ynformaesje jowe. Bihalven fan de beide redakteurs binne der artikels fan Van Buijtenen, Zoon, K. Sikkema, G. Struiksma, Sj. van der Schaaf, Vondeling, J.D. de Jong en H.K. Schippers. Fan tsien dichters, t.w. Geart van der Zwaag, Jan Wybenga, Rixt, Jelle de Jong, Marten Brouwer, Durk van der Ploeg, Fedde Schurer, D.A. Tamminga, Anne Wadman en Steven de Jong, binne elkmis in fers yn oersetting opnommen. De twa forhalen binne fan Baukje Fokkema (Semi-Detached / Dûbele went) en Tiny Mulder (Seventh Summer / Sawnde simmer), ek lyk as de fersen yn it origineel earder publisearre. De oersettingen fan James S. Holmes, dy't dêrby help hawn hat fan Hessel Miedema en Schurer, kinne sa op it each it oarspronklike wol bilykje.

Greate wurden oer Fryslân falle hjir net. Men kin jin oanslute by hwat de bisoargers yn har By Way of Introduction skriuwe: ‘Frisians cannot predict the future, but they can prepare themselves for it, arming against its dangers, adjusting to its potentialities, and retaining their sense of proportion. Even if the levelling wave should wash over Friesland, reducing it to just one more province among others in a corner of Europe, the world would not come to an end. But the Netherlands would be a bit poorer.’

In nûmer om to hawwen en om nei bûtenlânske freonen en relaesjes to stjûren. It kin meihelpe om kennis to skaffen oer de Fryske ‘way of life’ en tagelyk mooglike mythen opromje,

D.A.T.