Yn 'e fierrekiker:
It Frysk as de bahasa Europa
Yn it pas oprjochte Hollands Weekblad, tijdschrift voor litteratuur en politiek (útj. Boucher, Den Haag) stiet in fierders knappe skôging fan H. van Galen Last oer in samling opstellen fan de Greatnederlânske nasionalist prof. dr. P. Geyl. Oan de ein fan syn artikel komt dizze kritikus ta de ûntstriidbere konklúzje dat by it kollektive ienriedichheitsgefoel dat wy nasionalisme neame, de tael hwat langer hwat lytser rol komt to spyljen. Dat Geyl by soks de taelfaktor sa swier weage lit is neffens Van Galen Last in biwiis dat er noch altyd sylt yn it soal fan de romantyk. Syn essay einget mei in him blykber sympathike útlitting fan in net mei namme neamde Yndonesiër, dy't foar ús ynsafier nijsgjirrich is dat men der klear út lêst, hwer't diktatoriale greatheitswaen in op sintralisme oanstjûrend regear ta bringe kin.
‘Het lijkt er trouwens op alsof, met de nieuwe Aziatische en Afrikaanse nationalismen, de taal bij de vorming van “nationale” staten steeds minder gewicht in de schaal gaat leggen. Men wordt, op dit punt in ieder geval, steeds “zwitserser” vandaag. Ik kan mij nog de vrolijkheid van de Indonesiër herinneren die zo'n goed onthaal had gevonden bij de Friese nationalisten: “Heel lieve mensen, maar ze zagen mij geloof ik voor een bondgenoot aan, terwijl ik ze tenslotte de ergste reactionairen vind. Het zou een mooie boel worden bij ons”, zei hij, het was jaren geleden, “als we iedereen die een eigen taaltje sprak maar zijn eigen nationalisme zouden gunnen. Het zou precies zijn wat Van Mook zou willen en hij denkt misschien ook nog dat die versplintering het onvermijdelijke resultaat van onze onafhankelijkheid zou zijn. Nu zijn er zeker krachten in die richting werkzaam, maar dat zijn voorwereldlijke krachten en winnen doen zij het vast niet. Wij, met al onze talen, weten beter dan jullie dat het resultaat zou zijn dat de wereld zou verpulveren in een eindeloos aantal Andorra'tjes. Als er één punt is waarop jullie “achter” zijn bij ons vergeleken, dan is het dat jullie nog zo vasthouden aan jullie ver-andorrisering. Nu ik er aan denk, ben ik eigenlijk wel vóór het Fries, maar op voorwaarde dat het Fries de Bahasa Europa wordt, de Europese eenheidstaal. Daarnaast mogen Hollanders, Fransen, Italianen en Denen dan nog voorlopig hun eigen streektaal houden, zoals bij ons het Javaans en het Soendanees nog wel enige tiid zullen blijven bestaan.’
D.A.T.
Auteursrechtelijk beschermd