De Tsjerne. Jaargang 11

[p. 347]

Tonia Vondeling:
Idylle yn Grikelan

‘Hwer is nou dat sinesappelbeamke? Bist der wis fan, datst it weromfine kinst?’

De lêste moarntiid yn Athene, sûnder ekskurzje of hwat ek mar, frij, itsij om oantinkens to keapjen, itsij om ôfskie to nimmen fan plakjes dy't jin leaf wurden binne. En dan stadich mar wis op hûs oan.

‘Wier, Paulus, hjir ticht ûnder de Akropolis wie 't. Lit ús kliuwe sa heech wy kinne. hwannear't ik dan delsjoch op dy strjitsjes, sil ik it grif wol weromkenne, hwant krekt foar dat beamke is der in skerpe bocht yn 'e strjitte, en dan giet er as in treppen nei ûnderen ta. It kin net misse.’

Hja stieken in oergroeid hoekje grien dwersoer, dat dêr samar tusken de huzen yn lei, steil nei boppen ta, rjocht op in tige lyts wyt tsjerkje oan.

‘Sa heech wie it lang net’, forsette er him.

‘Dat wit ik wol. Hja seach efkes skril fansiden, nei it tsjerkje, mar krige harsels fuort wer yn 'e macht: hja soe der diskear net yn.

‘Mar oars kin ik it net fine, en dou woest ommers mei alle geweld dat muorke mei dat beamke nochris sjen, nou? Hjir hawwe wy dy houtene keetsjes al, mei dy werandes dy't dy ommers ynienen Yndonesië wer yn 't sin brochten. Sjochst wol, dyselde âlde planken en platen baerizer. Wier, wy binne der nou deunby.

Paulus skodholle, it woe him net oan. Mar hja draefde alwer foar him ût, sloech in hoeke om en bleau doe stean, wylst hja róp: ‘Hjirsa, dat finsterkleed dêrre ken ik werom. Witst noch wol, dat ik justerjoune tsjin dy sei, it like krekt as hiene hja in lekken foar it rût hongen? It hinget der noch krektlyk.’

Paulus joech gjin andert. Stoef stie er dêr. ‘Dan hast dat grif tsjin in oar sein’, ornearre er op it lést. Mar hja hearde it net. ‘Dêr hast it al’, röp hja bliid.

En yndie, hja wiene der. It strjitsje roun yn 'e bocht dea op in skiere bline muorre, en gie dan oan 'e rjochterside as in treppen nei ûnderen ta. Oan 'e lofterkant kipe in earmtlik sinesappelbeamke oer in forware tûnmuorke hinne. It bryksakke poartsje stie yn 't tsier. Yn dat foartûntsje wie oars neat to bispeuren as in mennich potplanten, in bankje ûnder it finster en dan dat healwize beamke, dat Paulus sa opfallen wie justerjoun, doe't hja mei de ploech fan it Dionysiostheater troch alle

[p. 348]

mooglike efterôfstrjitsjes wer nei it hotel ta gien wiene. Hy hie der perfoarst fan 'e moarn wer hinne wold, om der in skets fan to meitsjen.

Yn 'e iere moarnssinne like it sa leaflik wol as justerjoun, doe't it mei syn keale tûken like brutael oer it muorke hinne stie to angel jen as de lytse skuonpoetserkes, dy't mei harren gebiedende rop fan ekstra-ekstra har meagere earms om bar nei de stoffige skuon en nei har arkemintsbakjes mei it rigeltsje kleurige fleskes swaeije lieten. It wie in echt earmoedich stedstûntsje-beamke, mei hjir en dêr ris in blêd en noch in pear forgetten sinesappels, dy't as oerjierrige krystballen oan in al keale beam mar hwat nuver ûnwennich delbongelen.

Nou't de sinne it biljochte koe men eins pas sjen, hoe'n moedich beamke it winliken doch wie. It iennichste grien dat yn de neare strjitsjes oan 'e foet fan de Akropolis net yn in pöt stie. En folie groun koe it net ta syn foldwaen hawwe, mei't de rots al gau steil en fjouwerkantich yn 'e hichte skeat, wylst dat iene lytse stikje grien, dêr by it tsjerkje, dat hja niiskrektsa oerstutsen wiene, mear stikels as gers west hie.

Né, it wie in leaf lyts beamke, en mei dy tûfkes dounzige wite blossem hjir en dêr op 'e tukjes, rikte it pathetysk oer dat muorke hinne nei dy't der lâns kamen. Oare kant it ttinpoartsje, boppe op 'e muorre, siet in lytse brûnbûnte kat, dy't nijsgjirrich fan Paulus nei har seach, en dan wer nei Paulus, dy't tsjin de bline muorre oan line en daliks mei sketsmeitsjen ûteinset wie.

‘Sit der gjin bileanning foar my oan?’

Hy kearde him efkes ôfwêzich nei har om ta in tut, mar eins bistie hja al net mear foar him. Fielde hja har op dat pas doch in bytsje misledige? It wie wol in idylle wurden, al hie hja o sa har bêst dien, net boppedat noch forfelend to wêzen foar de oaren. By it oan 'e iterstafel gean hie hja der foar soarge, altyd efkes earder of letter klear to wêzen as him, dat hja hiene suver nea net njonken inoar sitten.

Faeks hie it fan wjerskanten west, mar yn alle gefallen hie hja gauris hwat in kleur fan blydskip krigen, hwannear't hja fornaem dat hy tomûk nei har siet to sjen. En hja moast harsels ek wol tajaen, dat hja har wol tige maklik fan him meitroaije litten hie en sykje om eat dat er noch sjen moêst.

Hy koe sa hearlik optein wêze en sa oerrinnende fol mei plannen, hwat er letter dan doch wol allegearre fan doel wie to dwaen, om dan ynienen wer wei to sakjen yn sa'n sleauwichheit, dat dy har ek hast oer de lea gie.

Hja hie der nea net sa tige by stilstien en it mear as in

[p. 349]

eigenskip fan him oannommen, dêr't net oan to ûntkommen wie. Mar Nou't hja efter him op 'e delstappen fan dat strjitsje op him siet to wachtsjen oant er dien hawwe soe mei it sketske, nou hie hja de tiid om ris rêstich syn antlit en syn hannen op to nimmen, en nei to prakkesearjen.

It woe net slagje. doe't hja nei ûnderen seach, skeat der krekt in meagere houn om 'e hoeke, bleau stokstiif stean doe't er har sitten seach, en waerd doe wer like hastich wei as er kommen wie.

Hja gychele, om't hja hommels foar 't forstên krige, dat hjasels mar frijhwat hie fan dat bistke. Hie hja lésten net allike nijsgjirrich nei Paulus sjoen as dy houn nou nei har? Mar ynsté fan hastich mei de sturt tusken de poaten wei to wurden, wie hja wifelsturtsjendewei freonlik op him ta hipt... Unsin, jin der dan ek noch hwat fan foar to stellen. Hwant hja koe dêr nou wol o sa wiis harsels dúdlik sitte to meitsjen, dat it inkeld in fakansjefreonskip bliuwe soe, ek noch learsum, om't it him slagge wie har mei to nimmen yn sa'n wiid gebiet fan bilangstelling; mar in feit bleau it, dat hja eins mear fan him forwachte. En hy?

‘Kom, fanke, hwat sille wy nou?’ Hja skrille op.

Fan syn heech sté út stie er suver as in hearsker op har del to sjen. Hearrich kaem hja oerein. ‘Lyk as jo wolle’, sei hja glimkjend. Hy nokkere démoedich.

Hy moast it ris witte, hoe't it herte har as mei in skokje opsprong, altyd hwannear't er in wurd tsjin har utere, of hwannear't er fan fierren mar efkes tsjin har glimke, nuverling dy't hja wie!

‘Wurch?’ Hja skodholle krigel. Mar de fuotten fielden har sa swier as lead. doe't er hastich nei ûnderen ta stapte, wie hja oanienwei hwat efterop, dat op it lêst seach er soargerich nei har om.

‘Kinst der hast net ta komme en nim ôfskie?’ Hja knikte. Mar it wie de Akropolis net, dy't har gong sa stadich makke.

‘Ik hie net tocht, dat de reis dy ek sa yn bisnijing nimme soe.’

Hja glimke in bytsje trystich werom, en glimke ôfwêzich troch, doe't er har jitris, foar de safolste kear, fol fjûr bigoun út to lizzen, dat er nou fêst wist hwat er letter fan doel wie.

Jawis, hy soe nou sa gau mooglik de stûdzje dienmeitsje, en dan hjir of dêr yn Grikelên in promoasje-ûnderwerp sykje. It libben dêr wie foar ien mei in Westeuropeesk stikje erfskip ommers hast forgees? Nea sei er ris fan ‘wy’. Hja suchte. Hja moast wizer wêze. Nou wie er wer optein, foar salang as dat duorre. Strak soe hja him wer by heech en by leech bi-

[p. 350]

swarre moatte, hokker mooglikheden der noch allegearre foar him wiene.... Wanwichtich. Sa'n man wie foar har, de dreamster, nou just net de gaedlikste.

By de toer fan de winen lâns kamen hja yn de drokke folkswyk, dêr't it pleintsje mei it stênbyld fan Lysikrates hwat weihie fan in lytse deade poel, dêr't it forkearsstreamke fan grientekarren en taksys yn dearoun.

Oan 'e oare side, op 'e ein fan in stil strjitsje dat omheechroun, seach hja de tsjustere yngong fan in tsjerkje. Hja hearde it sjongen. Hja wiene o sa bitiid fuortset, fanwegen dat beamke. De wiidweidige Gryksk-Katholike tsjinst soe grif noch net ôfroun wêze.

Sûnderdat hja fierder om Paulus tocht, roun hja hastich nei boppen, glupte ta it tsjerkje yn en liet har yn in tsjuster efterôfhoekje fan sang en tsjinsang meinimme.

Paulus wie wol efter har oan kommen, mar nei in foech fiif minuten hie er al skjin syn nocht. Oan 'e earmtakke soe er har meilûke.

‘Och, wachtsje nou efkes’, hie hja lustere. Mar hy wiisde op syn klokje, helle de skouders op en sette ôf.

Wrantelich kaem hja út it sjongen wei wer del ta harsels. Hja wist wier wol, dat hja net de moed hawwe soe en kom to let. Mar hja hie tichteby in stênplak fan taksys sjoen, en nou wie it har yn 'e wei, dat Paulus dêr net om tocht hie.

Hja wist skoan, dat it Bysantynske sjongen eat wie, dêr't er net oer koe, mar hja hie ommers sa har bêst foar him dien om dat sinesappelbeamke to finen! En hja hie dêr doch likegoed op him wachtsje moatten? Hja seach nei bûtendoar, oft er dêr faeks noch stean soe, mar moast konstatearje dat er rêstichwei it strjitsje delkuijere en doe om 'e hoeke gie, sûnder ek mar ien kear om to sjen.

Lykwols slagge it har, de driuw om him efternei to draven de baes to wurden. En ek it sjongen joech har linkelytsen de rêst werom, it hege lûd fan de foarsjonger fierde har tinzen mei oant hja leech wie en wer ûntfanklik foar de biswarrende stimmen fan it lytse koar.

Hja seach nochris op har klokje. Noch in ûre Ear't de boat ôffarre soe. Hja hie neat mear to birêdden. Har koffer stie ré yn 'e hal. Tiid by de bult.

Hja forstapte efkes en line mei de hannen op 'e rêch tsjin de koele stien fan in pylder oan, en joech har nou hielendal oer oan it opteine sjongen. ûnwillekeurich reaunte hja sûntjes de andertsang fan de gemeente mei.