De Tsjerne. Jaargang 10

[p. 233]

E.B. Folkertsma:
Wurd fan lok oan Mulder.

Nei oanlieding fan syn 60ste jierdei sa likernôch sein yn in feestlike gearsit fan in espel freonen en sibbe kunden mei him en syn frou yn 'e Kroan to Ljouwert op Moandei de 6te dein fan 'e Simmermoanne 1955.

Dizze gearsit, achte Gerrit Mulder en mefrou Mulder, wol sa min mooglik offisiëel en sa folle mooglik minsklik wêze. Dêrmei leauwe wy hielendal to hanneljen yn jimme geast. Hwant as der ien fier fan it offisium en it offisiële ôfstiet, dan, Mulder, binne jo it.

Wis, ik wit wol, ek jo kenne de oanstriid der fan. Dêr ûntkomt nou ienris gjin minske oan. Sa hawwe jo jo ris forliede litten, op it tal stean to gean foar tsjerkeriedslid. En fansels, jo krigen in macht en dracht stimmen en kamen der mei gloarje yn. Mar och hea, like fansels troffen jo dat yn 'e rûzige tiid fan slaende deilisskip tusken grifformearden en artikel 31-lju. En doe koenen jo suchtsje mei de psalmist: Wylst ik it oer frede haw, slagge hja fan alle kanten oan it oarlogjen. Jo hawwe dan ek learjild bitelle en wraek nommen. Doe't hwat jierren letter in oare tsjerkeried jo stûf oansiet om op tal, doe mochten jo him fange yn syn eigen net en antwurdzje: Mar hoe moat it dan mei it amt dat ik al waernim? Sille jimme my dat ûnmooglik meitsje? De gemeente dy't ik bitsjinje is ommers folle greater as dizze; hja is sa great as ik yn krante en yn boek lêzers haw. En doe woenen de mannen it dan leauwe.

Ek is it ús net ûnbikend, dat jo, Mulder, de stille hope hawwe - en net ienris de stille - noch ris minister foar it fé en oare fordrukte skepsels to wurden. Lykwols, dy bigearte forjowe wy jo jerne. Hja is allinnich in lyts en minlik tokoart yn jou kunstnerskip. En hja is op 't lêst ek noch sa minsklik as it mar kin.

Hwant hwat jo altyd wer sykje: yn omgong en petear, yn merkforslach, yn boekskôging, yn skets, koart forhael en boek, it is de minske. Net it lid fan dit of dat, it mei dan folk, partij, biweging, klasse, organisaesje, tsjerke sels wêze - dy hoege amper socht to wurden, binne bitinklike gau to finen -; né, de minske likegoed bûten as yn hokker

[p. 234]

forbân ek, de minske sljochtweihinne: skepsel, sûndaer, mocht it wêze forloste. It is jo sels jown, de minske yn it fé to sykjen.

En dat binne jo tabitroud. Hiel hwat journalisten en skriuwers, hiel hwat kristenen ek, kin men kwalik op 'e minske loslitte. Jo lykwols hawwe him heech en lizze him gjin ûnkromte by, mar komme him bynei as gelikens: net minder en net better. Jo forwachtsje greate dingen fan him, en fergje him dêr dochs net op. Dat meije jo witte oan josels, minske. It is in eigenaerdige, al to seldsum foarkommende forhâlding mei jo tusken de skriuwer, de minske en de leauwige. Ik soe datoangeande it wurd harmoanysk to baet nimme kinne, as de spanning dêr linkelytsen net frijhwat út rekke wie. Lit my it dêrom sljochter sizze: dy trije strike mei elkoarren. De skriuwer yn jo wol net better wêze as de minske, en de minske net better as de leauwige. Dêrom is der neat gjin plechtichs en offisiëels by. Alhoewol, ek by jo bistiet sa'n evenwicht net sûnder spanning. Jou utering is sa spontaen net as hja wol liket en jerne wêze woe. De wil moat der ek by, en jo kenne de wrakseling om yn 'e like to bliuwen.

Hwat sykje jo nou yn 'e minske? Hoe sjogge jo him, en hwat is it, dat jo fan of einliken foar him ynmoedich bigeare? Frijheit, liket my ta, blydskip, en barmhertichheit. Frijheit net neffens de natûr, net noarm- en foarmleas, mar yn Jezus Kristus, ûnder hwaens seinge wet it biskieden en tagelyk royael libje mei. Blydskip, om't der yn 'e forlossing fan 'e skepping troch Jezus Kristus diel is en diel wêze wol oan alle ding, fan in hoanne mei seis hintsjes en in team biggen ôf oan palmen, psalmen en keninkriken ta. Hwant jo witte, dat de krusige en opstiene Heare altyd ré stiet om to rispjen hwer't minsken net siedde hawwe, Him fine to litten dêr't Er net socht wurdt, en to sykjen dy't Him mar net fine kinne. Jo witte fan 'e takommende nije ierde, hoe rom en ryk mei alle oerfloedige bifolking it dêr libje sil. Jo bitrouwe, dat feinten dêr keningen wêze sille, earmen bisitters, suterigen oansjenliken, stammerjenden dichters, it fé bikroane, beamte en blomte ivich grien. En hwàt dêrfan, in fiere wjerskyn, meije jo yn leauwe en hope op dizze ierde sjen en wolle jo ynlik, dat allegearre nou al sjen sille. Barmhertichheit, mei't en, om't de Heare jo leard hat, hwat foar gemaek wy minsken allegearre binne, en jo der bitochtsum op makke hat, dat wy elk foar oar stof binne. Jo for-

[p. 235]

wite jou gemeente neat, forhelje har allinnich, hoe't it, mei alles hwat is en sa't it is, nou dochs al wêze kin: justjes blider, justjes boartliker, justjes bernliker en soarchleazer, sa swierwichtich net earlik. Yn alle ellinde bisykje jo al hwa't jo mar oanhearre wolle, to treasten mei balsem fan Gileäd. Neffens de mjitte fan jou talinten bigeare jo hwat foar har to wêzen, har yn har wêzen littend en allinne mar sizzend: Kom, leau en sjoch. Jo hawwe in swak foar de minske, it skepsel, de sûndaer, en meitsje gjin ûnderskied. Of it moast wêze, dat jo it greatste swak hawwe foar de earmen, de riken dy't net witte dat hja earm binne, de lijenden, en de yn har minskewêzen fan minsken ûnbigrepenen.

En al mei, achte freon, jou theology en dogmatyk dan wolris net al to krekt wêze, it bern yn jo fynt de frije, blide en barmhertige wei ta de minske sa suver as it minsken mar mooglik is: ûnbisoarge en sûnder euvelmoed soms, beevjend en mei freze faken. Is it dêrom tafallich, dat jo hast noch it bêste oer 'e wei kinne mei fékeaplju en kouwedriuwers en tear binne oer it libben fan har bisten?

Sa drage jo dan gjin amt, noch oare bulten, mar hawwe ien: dat fan evangelisaesje yn algemiene tsjinst, oer gemeentegrinzen en tsjerkemuorren hinne. Hoe ek forklaeid: as boekskôger, as journalist, as merkforslachjower, as skriuwer, jo binne en bliuwe evangelist. It is foar jo de heechste, de biskiedende funksje fan 'e minske, dat er yn wurd en yn wannel bilydt, en dy boade dogge jo him. Jo dogge dat op jou eigen, tige persoanlike wize, en it is goed. Hoech ik ta biwiis oan to heljen út jou wurk? Der soe gjin oanheljens ein oan wêze. Lit my allinnich yn it sin bringe, dat bisûndere merkforslach, hweryn't jo op in iere moarn tsjin Krysttiid foar de doar fan in herberch by de fémerk to Ljouwert de ingel forskine litte oan trije kouwedriuwers efter de Jouwer wei en harren op stuit en sté de berte fan 'e Messias oankundigje. Der sille grif nea folle krystpreken hâlden wêze, sa konkreet en direkt.

Mar ek jo, achte mefrou Mulder, hawwe jins diel oan dizze dei en meije dat hawwe. Jo mear as ien oars hawwe der ommers ta meiwurke, dat Mulder dizze sechstich sa jeuchlik helje mocht. Jo mear as ien hawwe him syn wurk en evangelyske tsjinst mooglik makke. Fanselssprekkend? Né foar hwa't der hwàt bigryp fan hat, hoefolle ôffal krekt immen wjerfart, dy't frijheit, blydskip en barmhertichheit

[p. 236]

preket, en hoe't sa'n minske dochs yn 'e deistige omgong en foaral thús, heind heart to wurden. Nou, dat heinen en dragen wienen jo royael tabitroud, en jo hawwe it yn leafde in houlikslibben tritich, fjirtich jier oanien dien.

En - as ik noch in tige persoanlik ding ophelje mei - al wer gâns in diel jierren lyn haw ik de eare en it foarrjocht hawn, nou en dan in Snein gast yn jimme hûs to wêzen. Dêr tink ik noch altyd mei greate blydskip oan werom. Jimme hienen doe noch sahwat alle bern yn 'e hûs, en, achte mefrou Mulder en Mulder, forjow my de frijmoedige lof, mar noch nea haw ik safolle prachtige fammen: trije, fjouwer, it kaem op ien net oan, yn ien húshâlding byinoar sjoen. Dêr koenen jimme mei alle rjocht greatsk op- en tankber foar wêze. Haw dan mar ris gjin reden ta blydskip, barmhertichheit en frijheit! Mar ek, is it in wûnder, dat sok in rykdom en sa'n húslike sfear - âldtestamintysk nijtestamintysk en modern tagelyk - de skriuwer makke of yn alle gefallen bisiele hawwe?

Lykwols, hoe't wy hjirre ek kunde oan jimme hawwe meije, ik leau út namme fan allegearre to sprekken, as ik jimme fan herten lokwinskje mei dizze jierdei, jo tankje foar alles hwat jo jown hawwe, en jo noch folle blide jeugd, frije tsjinst oan minsken en barmhertige krêft fan 'e Heare tawinskje, jo, Gerrit Mulder, jou frou en jou bern.