De Tsjerne. Jaargang 10

Frysk en Frjemd.

‘Tsien jier letter’.

In bydrage fan bitsjutting ta de fiering fan tsien jier bifrijing hat de auteur P. Terpstra fan Ljouwert sûnder mis levere mei syn nij toanielstik ‘Tsien jier letter’. As it ús net mist hat er hjirmei it ûnthjit fan syn earste greate toanielstik ‘De koperen slang’ (dat

[p. 96]

by De Jounpraters sa skoan repertoire blykt to hâlden) net biskamme makke, krekt oarsom.

‘Tsien jier letter’ hat neat fan it aktuéle en wenstige ‘bifrijingsstik’, de klam falt mear op it psychologyske barren as op de feiten, diels ûtliend oan de oarlochsjierren, sels. It thema is in gefal fan forried dat troch de manlike haedfiguer, in musikus, boete wurdt, mar dêr't yn wêzen syn faem, in pianiste, skuldich oan is. In pear bidriuwen spylje har ôf yn de Ljouwerter finzenis. Yn elk bidriuw hat de skriuwer op treflike wize gebrûk makke fan in ‘flash back’, dy't it toaniel hieltyd efkes forpleatst nei ‘tsien jier earder’. It toanielforhael sels wurdt achte to spyljen in jier of acht, njoggen nei de bifrijing.

Ta gelegenheit fan de bifrijingsbitinking sil it stik û.o. yn Drachten spile wurde ûnder regy fan Lammert Popma.

Willem Tell yn 't Frysk.

In oare oanwinst foar it Frysk (iepenloft-) toaniel mei neamd wurde Marten Sikkema syn, hwat tekstkrektens en -linigens oanbilanget, tige slagge oersetting van Schillers ‘Wilhelm Tell’. Nettsjinsteande spytgnyskjende grapkes yn de Groene Amsterdammer hat it Fryske toaniel, dat oan gaedlike stikken foar massaspul sa earm is, mei dizze biwurking in hiele hael dien. It is to hoopjen, dat de Opsterlanners ûnder regy fan Aafje Top en Johan Lauxstermann der in goede opfiering fan jaen sille, op de Mienksipsdei 9 July. De Culturele Ried Opsterlân, dy't Sikkema opdracht joech ta dizze forfrysking, komt sûnder mis in wurd fan lof ta foar dit ûndernimmen. Tomear omt dizze Ried ek al earder soksoarte opdrachten oan Fryske skriuwers jown hat en dêr sûnder mis yn 'e takomst ek mei fuortfarre sil. Dat de útslach fan de priisfraech foar in Fryske biwurking fan Thornton Wilder's ‘Ons stadje’ noch nea bikend makke is, is de C.R.O. grif net oan to rekkenjen......

Yllegale poëzij ‘to boek’.

De bikende bibliofyl Dirk de Jong út Leiden hat, yn opdracht fan de minister, in bibliografy gearstald fan alle yllegael forskynde poëzij. Hy hat dêryn net allinne oan de Nederlânske, mar ek oan de Fryske yllegale poëzij - net sa great fan omfang, lykas bikend - omtinken jown. De kâns bistiet, dat it oersjoch útjown wurde kin.

Fryske deiboekfragminten.

Yn ‘Dagboekfragmenten 1940-1945’, in tige weardefolle publikaesje fan it Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, okkerdeis by Martinus Nijhoff yn Den Haech forskynd, binne ek twa deiboekfragminten yn de Fryske tael (mei Nederlânske oersetting dernjonken) opnommen, beide út Maeijemoanne 1943. Wy wolle net oars as de anonymiteit fan de skriuwers earbiedigje, lykas it boek sels ek docht, mar der dochs ús blydskip oer útsprekke dat krekt dizze beide fragminten keazen binne. Mei, omt hja it oantinken wekker hâlde oan in Frysk forsetsman, dy't ek foar de Fryske kultuer syn fortsjinsten hie en as in held foar it fjûrpeloton fallen is, nei de Maeijestaking 1943. Fan syn hân is it earste fragmint, syn frou skreau, nei syn dea, it twadde.

FREARK DAM.