De Tsjerne. Jaargang 10

Op it harspit.
De lol fan de groene.

De klacht oer it wanbigryp of it-net-bigripe-wollen dat men geregeldwei moetet as yn Hollânske bledden skreaun wurdt oer Fryske kwestjes, is net nij. Men kin langer ek net op alle slakjes sâlt lizze, men soe oan ien tried wei op it harspit bikje kinne, alteast yn elk nûmer fan De Tsjerne wol. By wize fan útsûndering woene wy hjir ál signalearje it luzige stikje dat De Groene (yn syn Kleine Krant) okkerdeis opnaem oer ‘Opsterland: culturele oase in Friesland’.

Nou hawwe âldere freonen my wolris forteld, dat yn har jonge dagen dy Kleine Krant algemien wurdearre waerd as in humoristysk getal mei in eigen, meastentiids skerp-ironyske toan. Dy eigen toan is der nou faeks noch wol, mar is net mear om oan to hearren. It is it lûd fan de treddehâns pias, fan de man dy't nou ienris in hiele pagina ta syn foldwaen hat en dy elke wike fan nijs folje móát mei humor. En dy't wike út wike yn mei deselde ûnmacht bisiket ‘lollig’ to wêzen krekt salang oant de pagina hielendal fol is.

Foar de lol alsa nim ik it grappige stikje oer de Fryske kultuer (yn Opsterlân) oer. It abonnemintetal fan De Groene is net mear sa great, dat elke lêzer fan De Tsjerne der op 19 Febr. 1955 syn wille al oan hawn hawwe sil.

[p. 95]

‘In de door en door Friese gemeente Opsterland is men wat de cultuur betreft beslist niet voor een kleintje vervaard. Wij hebben dat eigenlijk altijd al willen betogen en nu de culturele raad aldaar opdracht heeft gegeven aan drs Meerburg alias Marten Sikkema, Schiller's “Wilhelm Tell” in het Fries te vertalen, was dit voor ons dan ook aanleiding om de grens over te trekken en een bezoek te brengen aan deze culturele oase tussen de eindeloze grasvlakten van het wijde Friese land.
Hier in Opsterland loeien de koeien hun partij mee in het plaatselijke Philharmonisch Orkest en kent elke inwoner alle coupletten van het Friese volkslied. Hier vinden we ook de Kring van Friese koeienstaartschilders, van wie elke boer minstens één werkstuk in de stal heeft hangen. Natuurlijk zijn er een schouwburg, een concertzaal en een bioscooptheater, dat alleen maar cultureel gekeurde films vertoont. En een Filmliga houdt zich intensief bezig met de geschiedenis van de Friese film, die nog wel geen geschiedenis kent, maar wat niet is kan nog komen.
En dan de jaarlijkse culturele dag! Dit jaar op 9 Juli, met Wilhelm Tell in het Fries. De culturele raad, in speciale persconferentie bijeen, wist ons te vertellen, dat het niet alleen een kwestie van vertalen is, maar ook een transponeren van de Zwitserse nationale gedachte in de Friese onafhankelijkheidsdrang. “Willem Tellema” wordt de titel en in plaats van de appel komt er een brok roomboter aan te pas. We zullen u er t.z.t. nog wat meer over vertellen’.

It hat gjin doel en gean hjir tsjinyn. Sa ‘lollig’ as De Groene soe ik it nammers ek net sizze kinne. It feit, dat dit sleauwe, lompe stikje opnommen waerd yn de troch de redaksje faeks sels noch wol as ‘geastich’ biskôge ‘Kleine Krant’ makket it gefal noch it alderpynlikst. Net foar Fryslân, net foar Opsterlân sasear, mar foar de redaksje fan De Groene.

Ris ôfwachtsje hwat de greate Grinzer reporter fan De Groene (Jo witte wol, dy mei dy moaije Flaemske namme) der fan tolânne bringt as er nochris wer de Fryske kant út komt en in hiele serieuze pagina fan de serieuze Groene folskriuwt, lykas lêstendeis oer Eastlik Fryslân. Folle hie dat doe net om 'e hakken, maar wat niet is kan komen. Mar miskien wiene se der yn Amsterdam wol wakker fan ûnder de yndruk. Dat in net-Groene Amsterdammer humor fan it hjir boppe sitearre soarte wurdearje kin, wol lykwols net yn my del.

FREARK DAM.