De Tsjerne. Jaargang 6

[p. 243]

Tsjits Peanstra:
It wersjen.

Efternei bisjoen hie ik tinke kinnen dat it sa gean soe, alteast, doe't ik Sikke de keamer yn kommen seach, hie ik tinke kinnen.... Mar kom, ik sil bisykje myn tinzen hwat to oarderjen, oars silst' de tried fan dit forhael faeks net folgje kinne. It wie ien fan myn lêste nachttsjinsten. Krekt doe't de Westertoer zijn tolve slaggen oer de stêd hearre liet, gyng de telefoan. In nije pasjint, yn 'e nacht en foar de izeren long, it joech, as altyd, in tige opskuor. Wy sleepten mei krûken en tekkens, der kaem sûrstof en krekt doe't wy ré wienen (it sil goed ien ûre west ha) gyng de hûsbelle oer. Ik wit net sa lyk mear hoe't wy alles biskrept hawwe, it sil miskien in healûre letter west ha, doe't ik tiid krige ris om my hinne to sjen. Ientoanich en binearjend sûze it zzzzzt - zzzzzt fan 'e long en flikkere it reade kontrôleljocht - út-op-út-op: Oan ien tried wei moast ik sûrstof jaen oan 'e pasjint, in jong'e frou noch, like my ta, Sa't ik sei, ik kaem hwat ta mysels en likernôch op it selde stuit gyng de keamersdoar iepen. Yn it earstoan tocht ik dat ik it net goed seach, mar dan: ‘Sjouk, dû hjir?!’ Ik hie sizze wollen: ‘Sikke, dû hjir’, mar ik sei it net, it wie, oft my stadichoan twa hannen om 'e kiel lein waerden, warleas as ik wie, koe 'k neat sizze. Ik fielde dat de kleuren my op en ôf gyngen en doe't ik wer hwat sizze koe, sei ik: ‘Sjoch nei dyn frou!’ It wie der út foar't ik der erch yn hie. Even letter gyng hy de keamer wer út. Hwat ûnmeilydsum waerd my op dat stuit de groede iepene, dy't ik al lang ticht waende. Yn ien flits seach ik dêr de hiele film fan ús libben, Us fornachtsjen yn it lytse herberchje oan 'e Belgyske grins, ús fakânsjetochten troch Nederlân en België; en hiene wy net ris fjirtsjin dagen to geandefoet yn Ingelân omswalke? En ek soe ik nou noch elke reidpôlle, elk eilân yn 'e âlde feanen oantsjutte kinne, hwant it hie fan ús west.

Doe kaem de oarloch, it ûnderdûken, earst hjir, dan dêr, mar hwat lette it, salang't ik elke Sneon noch nei de pleats of it skûlplak komme koe? En doe op in dei - waerd hy pakt mei in razzia. It wie sa gemien allegearre, wy hiene gjin forwar. Earst nei wiken hearde ik, dat de jonges dy't

[p. 244]

pakt wiene allegearre nei Dútsklân rekke wiene. En wer folle letter soe ik wer fan him hearre; in brief, doe noch ien en doe neat mear.... It wie de simmers nei de bifrijing, doe't ik fan goekunde hearde dat Sikke noch libje moast. Eins hie ik nearne mear op rekkenje doarst, hoe great de spanning ek wie. Op in reinige joun stie er foar my, ik woe him om 'e hals fleane.... mar der wie eat, dat my ynienen warleas makke. Ik fielde hoe't de kleuren my op en ôf gyngen. ‘Sjouk’, wie alles hwat er sei, ‘hjir bin ik. God, sjoch my net sa oan, ik bin net wurdich datstou nei my hearste, datstou my sá oansjochst, datstou eat tsjin my seist. Ik ha dy bidragen, yn fredesnamme Sjouk, bisykje it to bigripen, hja hat my rêdden út 'e hel, oan har haw ik myn libben to tankjen.... Ik bin mei har troud, ik koe net oars. Bigryp dat.’ Ik bin fuortroun doe, ik wist net hwer en hoelang ik roun ha. Dweiltrochwiet kaem ik thús, hy wie yntiid fuortgien. Ik hie it forjitte wollen - en nou dit..Dit wie dus de frou dy't him.... fan my.... Tinke koe ik net op dat stuit, wie it net om gek to wurden by dy ientoanich sûzjende motor.... zzzzzt - zzzzzt - koé net oars - út-op-út-op.... As dokter kaem koe ik amper andert jaen, as er my it ien en oar frege. Myelitis, ik wist hwat it bitsjutte, der moast in wûnder barre soe hja it helje. En de motor sangere mar oan ien tried wei - koé net oars - wûnder barre - út-op, as wie 't in skuorde gramofoanplaet dy't mar net ophâlde woe. Of waerd ik g'ek? Koe ik it helpe dat ik it sûrstofmasker net sa goed mear foar dat gesicht hâlde koe? Ha, ha, in wûnder.... hwa leaut langer oan wûnders? Doe't Sikke efkes letter yn 'e keamer kaem, krige ik ynienen in gefoel fan oerwinning. Ik bisocht krekt sa to sjen, myn holle krekt sa to draeijen as hy, doe't er sei: ‘Ik koé net oars. Bigryp dat’. Mar ik sei neat. Soe dokter mei him praet hawwe? Dwers tsjin it rhythme fan 'e long yn bigoun it al rêdder sykheljen fan je pasjinte en waerd de pols al stadiger.

Doe't it earste feale ljocht troch de blinen kipe, seach ik dat it dien wie. Stadich draeide Sikke him om en ik seach dat hy gûlde. Doe't hy nei de doar ta roun, draeide ik de long út.

In binearjende stilte hong yn 'e keamer.