De Tsjerne. Jaargang 6

[p. 189]

Yn 'e fierrekiker:
Cabaretteksten fan Annie M.G. Schmidt.

Der nat de lêste tiid yn Fryske blêdden gâns skriuwerij west oer cabaret. Dat wie goed, to sizzen: dàt der oer skreaun waerd. Hwat der op it aljemint brocht waerd koe nl. net altyd sprekken lije. Mar nou is der - tinkt ús - to'n earsten ek wol genôch theoretisearre en Tamminga syn oantrún yn Frysk en Frij om it nou ek mar ris to dwaen hoopje wy fan dat er fortuten dwaen mei.

Wilens kin it gjin kwea en sjoch ris om ús hinne hwat oaren fan cabaret tolânne bringe. Hwa't troch de radio it programma folge hat dat it cabaret fan Wim Sonneveld op 23 Febrewaris by de iepening fan de Boekewike nei foaren brocht, hat seldsum genietsje kind: dit wie grif ien fan de hichten fan hjoeddeisk Hollânsk cabaret, net it minst troch de treflike teksten fan Annie M.G. Schmidt, hwaens ‘Zeeën’ yn in earder Sonneveld-programma al tige opfoel. Nammers, ek as meiwurkster oan it Amsterdamske journalistecabaret De Inktvis hat hja namme makke.

Wy binne dêrom bliid, dat wy fan dy teksten eat sjen litte kinne. C.G.A. Corvey Papiergroothandel N.V. wie nl. sa freonlik en stjûr ús in eks. ta fan in ‘Bloemlezing uit Een bloemlezing in prachtband, namelijk vier teksten geschreven door Annie M.G. Schmidt’, dy't hja as model foar de útjower oan har klanten takomme lit. It boekje - goed 20 printe siden - is dus net yn 'e hannel. Net allinne de útris fan dit skriftke is pryslik, ek de ynhâld is kostlik. It iepenet mei in liet op de Flodderreeks (Zondag en Maandag en doordeweeks, iedere dag de Flodderreeks. Telkens weer een deeltje) - in persiflage op de guodkeape populair-wittenskiplike rigen:

Koop nog maar een deeltje fan de Flodderreeks.
Ook u kunt nog een ontwikkeld mens worden!
Ook u kunt nog een persoonlijkheid worden!
Ook u kunt nog autogeen lassen leren!

De ‘ynhâld’ fan de Flodderreeks is like great fan forskaet as forrassend yn syn tsjinstellingen en dêrby representa tyf foar it soarte:

Bescherm uw hoenders tegen snot.
Religie van de Hottentot.
Wat doe ik in mijn vrije tijd?
Wat is de sjeksjualiteit?
Het liefdeleven van de struis
en dat van Wagner en Kees Pruis.
Hoe leer ik spreken bij een graf?
Hoe leer ik het daarna weer af?
Hoe vind ik vrede en geluk?
dat is de honderdzesde druk. (ensaf.)

Ek de trilogy-turven fan de ivich sjongende bosken krije it slim to forduorjen yn in sang fan trije Noarske boerefammen dêr't wy in lyts part fan oernimme:

Wij mogen op geen boekenplank ontbreken.
Wij staan er dan ook meestal alledrie.
Onze wieg staat in die streken,
waar de mensen zelden spreken,

[p. 190]

 

waar de bossen eeuwig zingen,

 

voor een troep ellendelingen,

 

die maar zitten met hun handen op hun knie.

 

Wij zijn de tri, wij zijn de tra, wij zijn de triolologie.

 

Wij zijn vol met van die droeve,

 

van die miezerige stroeve,

 

van die norse, noorse, boeren op de hoeve.

 

 

 

Ik ben het eerste deel: og ören öewen ömt.

 

In 't hollands heet het: Als de gore gletscher gromt.

 

De mensen zoenen nooit, maar staan alleen te zwijgen,

 

terwijl zij zwijgende en staande kinders krijgen.

 

En aldoor hangt die gore gletscher maar te grommen.

 

Helaas, helaas, het zalder toch van motte kommen.

 

De koe heeft ook al niet gekalfd, de koe is ziek

 

en staat te zwijgen in een stal van Anton Pieck.

Bihalven in hearlike ‘Week-end-party’ à la Inspecteur Vlaanderen (Er is een moordenaar, maar kijk: nou hebben we alweer geen lijk!) bifettet it boekje in petear tusken twa boekestipen:

Laat ze maar omvallen.
Stiekempjes omvallen.
Waarom zou de wereld eigenlijk nog lezen?
Wat geven wij om Zola, om Keats en de Balzac?
Geef ons maar coca-cola, bromfiets en cineac.
Om boekensteunen te wezen is toch eigenlijk geen vak
Laat ze maar omvallen, voor het gemak.

Dan komme út de boekbannen ûnderskate figueren nei foaren: Frits út Simon van het Reve's Avonden, Eline Vere, De Kleine Johannes, Juffrouw van Naslaan, Maria Lecina, Kniertje e.m.o. Elts hat syn eigen filosofy:

Louis Couperus moest het eens weten
Dat ik nog altijd de stores neerlaat
Dat ik nog altijd portretten moet vreten
en converseer met de freules de Raet.
In mijn boudoir zit ik, Eline Vere,
vlak bij de porte brisee, en ik ween.
Ik zit maar met de gebakken peren.
Kom, ik pik er nog maar 's een.

't Zeewaterschuim loop me over me bakkes
jonges! Hard Bakboord en kop op de wind.
'k Vin dat het hier maar een kale kak is
Leve de sleepvaart! (wijst op Eline) Die vrouw mot een kind.

Honderd klokken van Londen doen Londen bonzen
en ik loop te pralen in groene zij.
Mijn naam blijft u in de oren gonzen,
voornamelijk door mijn beddesprei.

[p. 191]

 

Een uitgever kan met goud betalen,

 

met zilver betalen kan iedereen.

 

Maar zoveel nieuwe drukken halen,

 

uit zeven snoeren bloedkoralen,

 

kan Werumeus Buning alleen.

En it slútsankje trunet oan:

Lees meer. Lees meer. Lees meer.
Eet meer Blaman, drink meer Vestdijk, lees meer Fruit.
Lees meer, lees meer, lees meer,
nooit meer wandelen, nooit meer vrijen, nooit meer uit.

As men dizze treflike teksten lêst moat it jin muoije, dat men mar komselden it wurk fan Sonneveld en Kan ûnder eagen kriget. Nei in jier op it repertoire stien to hawwen bidarje ek de bêste nûmers yn 'e kast. By tafal komt dit boeke-cabaret nou yn de (lytse) iepenbierens. Mar it bliuwt mûltergjen!

S.J.v.d.M.