|
| |
| |
| |
E.A. Poe
19 JANN. 1809-7 OKT. 1849
Klisjé N.V. Uitg. Mij. G.A. van Oorschot, Amsterdam
| |
| |
| |
Edgar Allan Poe:
De raven.
Op in hjerstnacht doe't it rûze,
wylst ik wurch en heal yn dûze
by myn boeken mymre en sûze
oer in lear dy't gyng to loar,
wylst myn kriich aloan forsloppe
en ik mei de sliep omtoppe,
hommels wie 't as waerd der kloppe,
súntsjes kloppe op myn doar.
‘Grif in lette gast,’ bipreuvle ik,
‘klopjend op myn keamersdoar,
inkeld sa'n ien en gjin oar.’
Nea sil my dy nacht forjitte;
bûtendoarren kjeld en wiette,
en by 't hurdsté spoeke jitte
sintelgleonte yn 't konfoar.
Moedsum hie ik teld de stounen,
hwant gjin boek hweryn ik foun in
sêfte balsem foar myn wounen,
wounen slein my om Lénoar,
om in faem, nea keiner skepen,
fan de inglen neamd Lénoar:
lûd dat hjir foar jimmer stoar.
En 't forgean fan 'e satinen
reade en risljende gordinen
húvre my troch ier en sinen
somber lyk as nea tofoar,
dat ik stean gie en forfette,
mear tsjin 't bûkjen fan myn herte:
‘'t Is de iene of de oare lette
gast dy't kloppet op myn doar,
't Is in gast dy't him forlette,
tagong freegjend oan myn doar;
dy sil 't wêze en gjin oar.’
En myn siel fan twivelriedich
waerd ynienen wer wurkdiedich.
‘Hear,’ sei ik, ‘of frouwe, wierlik,
'k freegje 'er jo forjefnis foar,
mar doe't dodzjend ik niis op 'e
| |
| |
drompel fan 'e sliep omtoppe,
hawwe jo sà sêftkes kloppe,
kloppe op myn keamersdoar,
dat ik amper murk der wie hwa.’
- Hjirmei fierde ik òp myn doar:
nachtlik tsjuster stie derfoar.
Djip dy tsjusternis trochboarjend,
stie ik lang dêr stoarjend, skoarjend,
wondere dreamen dreamend as gjin
kréatuer to dreamen doar;
mar de stilte ûntobrutsen
hat troch tael noch teken sprutsen,
alle lûd wie lyk birutsen
ûnder dit sêft wurd: ‘Lénoar’,
dat ik flústere en in wjerlûd
momple it werom: ‘Lénoar!’
My wer binnendoarren jaende,
wylst yn my de ûnrêst baernde,
op 'e nij hearde ik in klopjen,
‘Siker,’ sei ik, ‘'t kin net misse,
't is eat by myn finster wisse,
hoe yn nacht en tsjusternisse
teart dit riedsel útinoar?
Lit myn hert ta kalmte komme en
tiis dit riedsel útinoar.
't Is de wyn grif en gjin oar.’
Rêd it glêsramt iepentriuwend,
kaem my, mei de wjokken wiuwend,
steatlik stappende in raven,
skym út fiere ieuwen, foar.
Net in swym fan groetnis brocht er;
mei de swier fan soan of dochter
út in ealman's slachte socht er
sitplak beech bineist myn doar,
socht in sit op Pallas' boarstbyld
heech bineist myn keamersdoar;
siet, en alle lûd forstoar.
Hiel syn ebbenhoutene staesje
| |
| |
die him lyk in brike spotprint
oan myn sombere sinnen foar.
‘Mei jou tûfe kein en keken,’
naem ik spotsk it beest geweken,
‘siz my, raven, út hwat streken
stamt jou namme yn nacht to loar;
siz my, hearskip, hoe't jou namme is
djip yn Hades' nacht to loar.’
‘Nea wer’ kreake it by myn doar.
Al hoe foech en ûnwierskynlik
dizze fûgeltael, hoe pynlik,
húvre ik fan fornúvring ynlik
om dy wurden elts foar oar.
Hwa foun hjir in sin en namme;
wie der ien, út minsken stamme,
seinge ea mei sokken sjamme
heech bineist syn keamersdoar;
fûgelsjamme op Pallas' moarmer
heech bineist syn keamersdoar?
‘Nea wer’ hiet er, kaem my foar.
Mar de raven lyk forstienne
spriek fan Pallas ôf allinne
dizze wurd-twa, oft in banflok
him yn mûle en siel bistoar,
Net in wurd mear dat er noede;
net in wjoktop dy forroerde;
spriek ik einling wrang to moede:
‘Mannich freon dy't gyng to loar,
mei 't lemieren sil hy fleane
as myn hoop dy't gyng to loar.’
‘Nea wer’ smiet it beest my foar.
Weroan wist ik my bitrutsen
troch dy tael sa linich sprutsen;
‘Wierlik,’ sei ik, ‘dat is alles
hwat it hat yn hert's trésoar;
oan in demon knevele en tsjoare,
hwaem forfolge de ien nei de oare
tsjustere tsjinramp, oant syn soare
kiel ta in refrein bistoar;
oant de lyksang fan syn hope
| |
| |
ta dit tryst refrein bistoar:
‘Nea en nea wer’ nei en foar.
Mar de raven stiif fan staesje
prikele opnij myn argewaesje,
rimpen doe rôlle ik in rêstbank
jinoer beest en byld en doar;
dan, yn dunzen kjessens sinkend,
tins oan tsjustere tinzen klinkend,
mymre ik oer in skym, allinken
dwaeld út bûtentydlik spoar;
siz, hwat hastû, grime fûgel,
flein út bûtentydlik spoar,
mei dyn ‘nea en nea wer’ foar?
'k Siet en tocht yn twivel swijendt,
oan it beest gjin wurd mear wijend,
- hóé't de stekflam fan syn eag'en
sette my yn gloede en gloar, -
siet en tocht en wikte en woech en
wylst it dûns ta rêst my noege,
siet en tocht: al hwa't der slûge
op dit kjessen ien foar oar,
hokker lea ta sliep har joegen
op dit dûns, o hokfoar oar,
nea, nea wer dy fan Lénoar!
Doe tocht my, de sfear forswierre,
oft in rook fan wjirk en myrrhe
sprinkele waerd en my omtwirre
in trinten tripkjend inglekoar.
‘Wrigge!’ rôp ik, ‘God stjûrt yn in
rûzjend koar fan seraphinen
rêst en balsem dy foar pinen,
Drink en dylgje dan dyn langst
om de forlerne faem Lénoar!’
‘Nea wer’ kreake it by myn doar.
‘Raven,’ sei ik, ‘wjokte wytger,
ûnheilsboade of stille nytger,
't sij fan Satan of fan stoarmwyn
slein út bûtentydlik spoar,
siz my, ienling, tsjoare en knevele
| |
| |
oan dit lân fan ûnk en evel,
oan dit hûs fol wrok en wrevel,
siz my, stel my net toloar,
waechst yn Gilead jitte balsem?
siz 't, o stel my net toloar!’
‘Nea wer’ kreake it by myn doar.
‘Raven,’ sei ik, ‘wjokte wytger,
ûnheilsboade of stille nytger,
yn God's namme en by de himelen
ús oerbôgjend elts foar oar,
siz my, stean myn siel to reden:
warret yn dat jinsene Eden
net in faem har sillichheden,
fan de ingelen neamd Lénoar?
silge faem, nea keiner skepen,
fan de ing'elen neamd Lénoar?
‘Nea wer’ kreake it by myn doar.
‘Wêz' dat wurd ús ôfskiedsteken!’
naem ik batsk it beest geweken,
‘tsjoch werom nei 't hjerstich rûzjen
djip yn Hades' nacht to loar,
gean, en lit yn hem noch hoeke
oantins nei fan al dyn tûke
leagentael dy't my tobûke;
gean fan 't boarstbyld by myn doar!
Lûk dyn snebbe út myn herte en
pak dy wei bineist myn doar!’
‘Nea wer’ smiet it beest my foar.
En de raven lyk forstienne,
sit dêrhinne, sit dêrhinne,
sit op 't bleke byld fan Pallas
heech bineist myn keamersdoar,
en syn eagen hjoed en juster
dreamen fan in demon tsjuster,
en yn 't ljocht forg'lydt syn bjuster
skaed dat hjir foar ieuwen stoar,
en myn siel riist út dat tsjuster
dat foar ieuwen hjir bistoar
nea en nea wer nei noch foar!
(Oersetting D.A. Tamminga)
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd