De Tsjerne. Jaargang 4

[p. 246]

Baukje Fokkema:
Roppende kimen.

En doe't it sa fier wie, bigoun it wer mis to gean mei Ids.

It wie op in Moandeitomoarn yn 'e jister, dat er de sinne opkommen seach; dat de ljurk him losmakke fan 'e ierde en de klokken fan fiere tuorren to hearren wiene; dat de wrâld wiid wie en iepen. Ynienen seach Ids dat, hoe wild de wrâld wie en hoe iepen, en ynienen ek fleach it him oan dat er fuortmoast. It wie oft alles him rôp en lokke. Sa fûl kaem it, dat er gean moast oft er woe of net.

In healûrke letter sloech de motor oan, ried Ids de jonge moarntyd yn, sa as hy sa faek fuortriden wie as neat him mear hâlde koe. Mar yn syn trouwen wie dat noch net bard.

Auk hie gjin wurd méar tsjin him sein as nedich wie en fûl mei de doarren slein, mar it wie krekt as gong alles by him troch. Ofwêzich hie er sitten to sjen en hastich syn iten der yn arbeide, hwant hy koe gjin menút langer wachtsje nou.

Sa gong er nou wer, syn lichem oer it stjûr bûgd, syn eagen hongerich yn 'e fierte.

En thús stie Auk mismoedich oan 'e tobbe. De wille wie der ôf. Se koe it net sette en hoe't se ek bisocht it hwat lichter op to nimmen, it slagge har net.

Hwat die er nou fuort to gean wylst se midden yn 't dongjen sieten. En hwerom dan net op in kear as sy mei koe, of as se it foartyd steld hiene?

De rjochte fleur woe dy dei net komme, se sloech hwat allinne yn 'e hûs om en foun der neat oan.

Doe't it joun waerd sette se har foar 't opkeamersfinster en seach út nei Ids. Hy soe nou hast wol komme. Se forlange der nei dat er wer by har wêze soe. De dei hie sa lang en forfeelsum west, se miste him sa tige.

Wer wachte der op dy stille pleats in frou op Ids. Lang'e jierren oanien hie de âlde frou jouns op him wachte. Mar dy hie wol leard om to wachtsjen en stil to wêzen. Dy hie al sa folle fan it libben leard. Mar Auk net, dy wie jong en forwachte him elke menút en doe't de joun àl kaem en Ids net, doe wist se net hwer't er bleau, doe foel it wachtsjen sa swier en wie se sa iensum, griep it fortriet har nei de

[p. 247]

kiel. Se seach sa nei him út en hy kaem mar net, hwat die er sa lang to bliuwen? It wie moai fan him har sa to bihanneljen en se tocht wer oan 't praet fan de minsken, dat er net doogde. Soe der dan doch hwat fan oan wêze? Hwer siet er sa lang? Yn 'e herberch miskien?

Troch de spanning en de wurgens dy't har bikroep, tocht se it har hoe langer hoe slimmer en doe't se har op bêd joech, wachtsje woe se net langer, kamen de triennen los.

Wylst jage in motor de Ofslútdyk oer. 't Wie Ids. Fier hie er fuort west, Hollân yn. Dêr hie er de sé opsocht en boppe op in dún wie er sitten gien en hie him oerjown oan syn ivige sang. Syn each wie net sêd wurden oan dat ûneinige wetter. Oan it boartsjen fan de weagen hie er syn wille hawn en de skippen dy't er farren seach namen him mei yn fiere dream. Unbiweechlik hie er sitten, yn 'e geast fier fuort, as kaptein op in skip dat frjemde havens oandie en yn tropyske lânnen kaem. In wûndermoaije dream hie it west, en hy wist sels net mear dat it in dream wie. Hy wie op dat stuit ien fan al dy Lettinga's foar him, dy't op sé har libben slieten.

Doe't er einling's ta himsels kaem, wie er hongerich en ûngedien. Yn in café stiek er oan. De sé gounze nei yn syn earen, mar it makke him net oan it tinken noch oan it dreamen mear. Hy wie nou allinne himsels mar mear sa't er dêr siet yn in hoekje foar 't finster en de pleats en it wiif wiene alhiel út syn biwustwêzen wei.

Mar ynienen, hoe kaem it samar, waerd er wekker út 'e sodze en riisde syn pleats foar him op. Hy seach skerp de iperen beammen der om hinne en doe Auk dy't by de hikke stie en de dyk útdigere.

Mei in skok sprong er oerein, hy moast nei hûs ta ommers. Hy bitelle de kelner en socht syn motor op. Doe sette er mei faesje útein, werom nei Fryslân ta.

't Waerd al slim jounich doe't er njonkelytsen de deade dyk to pakken hie. Hy woe nou mar, dat er thús wie by Auk. Se soe nei him útsjen. Frjemd dat er de hiele del net oan har tocht hie. Hy hie der hielendal út west, mar nou't er de ljochtsjes fan de Fryske kust blinken seach, kaem der in sterk forlangen yn him op om thús to wêzen. Sa as it in séman wêze moat, dy't nei in lang tôch swalkjen einlings op hûs oangiet. Hy wie sa wurch, aenst soe de pleats him opnimme ûnder it feilich tek, dan soe Auk der wêze en har earmen om him hinne slaen. De klok sloech alve doe't er troch de

[p. 248]

buorren ried. Moai op tiid, tocht er, 't hie wol ris letter west.

't Lêste eintsje 't lân troch noch, dan wie er to plak. Auk soe him nou wol oankommen hearre. Nou kaem er net yn in leech hûs sa as it wol west hie. Nou wachte syn eigen libben wyfke. In gelok dat er har hie. Hoe soe er oars it libben oan kinne nei in dei as dizze?

Hy skoude de motor yn 'e skuorre. In kat fleach fansiden. Yn 'e koken die er syn learene jas út. Der stie iten op in koaltsje, mar Auk wie der net. Se wie al op bêd, sa't like. Hy hie 't wol tinke kinnen, mar 't foel him dochs ôf.

Hy hie der net op rekkene. Doe't er klear wie gong er nei de sliepkeamer. Auk lei mei de rêch nei him ta.

Sliepte se nou of bearde se mar sa?

(Fragmint út; ‘Erfskip en krús’.)

[p. *9]

nei J.A. Bakker
IT BOELGUOD